Josie
Recensie

Josie (2018)

Josie heeft gelukkig een redelijk excuus voor het volgen van de problematische 'male gaze'.

in Recensies
Leestijd: 3 min 36 sec
Regie: Eric England | Cast: Dylan McDermott (Hank), Sophie Turner (Josie), Jack Kilmer (Marcus), Daeg Faerch (Gator), Kurt Fuller (Gordie), e.a.| Speelduur: 88 minuten | Jaar: 2018

In de komische animatieserie Family Guy zit een scène waarin de hoogbegaafde baby Stewie een liedje schrijft voor zijn buurmeisje en zijn 'work in progress' laat horen aan zijn beste vriend (en huisdier) Brian. Laatstgenoemde is niet onder de indruk en nog wel het minst van de titel: simpelweg de naam van het meisje op wie Stewie verliefd is. Wanneer Brian opmerkt dat er al belachelijk veel popsongs zijn met een meisjesnaam als titel, reageert de op zijn tenen getrapte Stewie dat hij er dan maar eens twintig moet opnoemen. Zonder te haperen doet Brian dat direct en schudt op aandringen van een gefrustreerde Stewie daarna moeiteloos nog elf titels uit zijn mouw. De timing zorgt voor een humoristisch tafereel, maar ondertussen wordt een aardig punt gemaakt over de creatieve armoede en scheve verhoudingen in de muziekindustrie. Immers, hoeveel door vrouwen geschreven en gezongen liedjes met mannennamen kun je noemen?

Mannelijke tekstschrijvers plaatsen in hun liedjes graag vrouwen op een voetstuk, maar verzuimen dat vaak te doen met enig creatief schrijfwerk, wat resulteert in dit soort ongeïnspireerde titels. Is haar naam nou echt het enige aan haar wat het bezingen waard is? Is haar karakter ondergeschikt aan die naam? Hoewel dergelijke liedjes zonder kwade intenties worden gemaakt, zijn ze wel het product van een patriarchaal systeem dat ze onbewust in stand houden. In de grotendeels door mannen bestierde filmwereld gaat het er niet veel anders aan toe; talloze films hebben een vrouwennaam als titel. Soms is dat niet meer dan logisch omdat het simpelweg de naam is van de hoofdpersoon (Carrie, Hanna, Juno, Emma, Amélie), maar er zijn ook talloze voorbeelden van vrouwelijke titelfiguren wier rol er louter uit bestaat de mannelijke hoofdpersoon het hoofd op hol te brengen (Roxanne, Annie Hall, Sabrina, Malèna, Lolita).

Josie valt in de laatste categorie, wat merkbaar is in hoe de film in de markt wordt gezet: de titelrolvertolkster krijgt op alle posters de meest prominente plek toebedeeld, terwijl de feitelijke hoofdpersoon (een man van middelbare leeftijd) het met een wat bescheidenere beeltenis moet doen. Goed geschreven vrouwenrollen zijn in Hollywood nog altijd vrij spaarzaam, maar de rol van aantrekkelijk uithangbord om films aan de man te brengen is blijkbaar voor iedere jonge actrice gewoon beschikbaar. Josie heeft gelukkig een redelijk excuus voor het volgen van deze problematische trend. Het concept van 'male gaze' staat namelijk behoorlijk centraal in de relatie tussen de hoofdpersoon en het titelpersonage.

Eerstgenoemde is de getroebleerde Hank, die contact met anderen zodanig vermijdt dat zijn twee schildpadden feitelijk zijn beste vrienden zijn. De zwijgzame eenling wordt uit zijn sociale isolement getrokken door de komst van een nieuw buurmeisje (zie de titel), dat zich direct profileert als een opvallende verschijning in Hanks saaie wereldje: platinablond haar, getatoeëerde armen, yin-yanghanger, gekleed in Daisy Dukes en in haar doen en laten opvallend volwassen voor haar leeftijd. Niet geheel ongeloofwaardig dus dat de wulpse jongedame regelmatig haar dertig jaar oudere buurman opzoekt, al heeft de sociaal onervaren Hank de grootste moeite haar signalen correct te interpreteren. Hun al dan niet platonische vriendschap weerhoudt Josie er niet van contact te zoeken met jongens van haar eigen leeftijd met wie Hank op gespannen voet staat. Al snel kantelt de situatie, al is het even de vraag in wiens richting.

Josie is voor zowel de regisseur als de scenarist de eerste speelfilm. Hoewel beiden het er lang niet slecht vanaf brengen, wordt die onervarenheid tegen het einde helaas iets te goed merkbaar, al is dat opvallend genoeg niet vanwege de gebruikelijke beginnersfouten. Waar veel debutanten in hun eerste film te veel ideeën persen, zien we bij Josie het tegenovergestelde: het plot is eigenlijk te karig voor een volwaardige speelfilm. Uiteraard hoeft niet elke film uit zijn voegen te barsten van ontwikkelingen, personages en plotpunten, maar in dit geval is de narratieve draad wel dusdanig dun dat dit verhaal met een beetje schaafwerk prima in een korte film van pakweg twintig minuten zou kunnen worden uitgewerkt. Dankzij het goede spel van de twee hoofdpersonen voelt de anderhalf uur die Josie duurt zeker niet als een lange zit, maar een echt bevredigende kijkervaring levert het helaas ook niet op.