Recensie

News of the World [Netflix] (2020)

Een nieuwsvoorlezer in het wilde westen neemt een weesmeisje onder zijn hoede. Een mooi avontuur volgt.

in Recensies
Leestijd: 4 min 51 sec
Regie: Paul Greengrass | Scenario: Luke Davies, Paul Greengrass | Cast: Tom Hanks (Captain Jefferson Kyle Kidd), Helena Zengel (Johanna), Elizabeth Marvel (Mrs. Gannett), Thomas Francis Murphy (Mr. Farley), Fred Hechinger (John Calley), e.a. | Speelduur: 118 minuten | Jaar: 2020

Het zit Tom Hanks niet mee. Eerst raakte hij besmet met het coronavirus en vervolgens werden de films die hij voor de pandemie opnam naar streamingdiensten verbannen. Oorlogsfilm Greyhound kreeg vorig jaar een enkeltje Apple TV+ en News of the World beleeft nu zijn internationale release op Netflix. In principe best begrijpelijk - er zijn er wel meer films die wegens de pandemie noodgedwongen de bioscopen overslaan - maar wel spijtig, aangezien dit allebei films zijn die goed tot hun recht waren gekomen op het grote doek. Greyhound wist vooral op technisch vlak te imponeren en News of the World is een op ouderwetse leest geschoeide western vol mooie landschappen. Toch een beetje parels voor de zwijnen om die op het kleine scherm te moeten zien.

In het Texas van 1870 heeft Jefferson Kidd een opvallend beroep: hij reist van plaats naar plaats om aan betalende toehoorders de krant voor te lezen. Afgaand op zijn introductie biedt dat voor velen een manier om even hun dagelijkse zorgen te vergeten. Een groot verschil met ons heden, waarin de constante toestroom van nieuws bij velen juist de oorzaak is van hun zorgen en escapisme vooral gebaat is bij zo min mogelijk nieuwsconsumptie. Als een soort troubadour van het wilde westen weet Kidd zijn publiek te vermaken met mooie verhalen, maar hij is integer genoeg om ook de belangrijke berichten voor te lezen die mogelijk minder goed in de smaak zullen vallen. Hoewel Kidd geen specifieke agenda heeft, fungeert hij als iemand die de beschaving vertegenwoordigt op een plek waar die soms ver te zoeken is.

Tijdens een van zijn reizen stuit Kidd op het jonge meisje Johanna. Oorspronkelijk van Duitse afkomst maar opgevoed door een indianenstam die inmiddels is uitgemoord, is zij geheel alleen op de wereld en onbekend met de talen van haar witte medemensen. Het meisje is even onhandelbaar als onverstaanbaar en dus probeert Kidd zo snel mogelijk van haar af te komen. Maar wanneer hij inziet dat ze van niemand anders hulp hoeft te verwachten, besluit hij het meisje naar haar enige nog in leven zijnde familieleden te brengen. De resulterende reis van dik zeshonderd kilometer zou nu een kwestie van uren zijn, maar duurt anno 1870 enkele weken en is niet zonder gevaren. Gelukkig voor Kidd kan hij deze onderneming enigszins combineren met zijn werk als nieuwsvoorlezer.

Verhaaltechnisch is de combinatie van elementen helaas wat minder soepel. Dat Kidd zich ontfermt over het jonge meisje heeft namelijk niets te maken met zijn werk of achtergrond. Dat betekent dat het toch al vrij episodische verhaal steeds wisselt tussen de reisavonturen van Kidd en Johanna, en Kidds nieuwsvoordrachten. Allebei prima scènes, maar ze staan volledig los van elkaar. Vrijwel nooit komen deze twee elementen met elkaar in botsing. Als kijker zit je aldus te wachten totdat het uitgangspunt van iemand die het nieuws voorleest enige sturing biedt aan het verhaal, maar uiteindelijk blijkt Kidds beroep gaandeweg steeds minder relevant voor het thuisbrengen van het meisje. Hij zou net zo goed een bizonjager of bijbelverkoper kunnen zijn. Thematisch maakt het geen verschil.

Misschien was het daarom wijs geweest als de hoofdpersoon zelf ooit een dochter zou hebben gehad of het meisje had meegenomen vanwege een beloning die hij hard nodig heeft. Misschien ietwat clichématig, maar wel werkbaar als emotioneel uitgangspunt dan de simpele verklaring dat Kidd gewoon een goed mens is. Aangezien hij op sympathieke wijze wordt neergezet door Tom Hanks is dat makkelijk te geloven, maar dat betekent helaas wel dat dit personage niet bijster veel ontwikkeling doormaakt. Vanwege de plotmatige echo's van The Searchers (de verplichte visuele referentie naar dat ene welbekende shot benadrukt dat nog maar even) dringt de vraag zich op of Kidd niet gebaat zou zijn bij wat meer ruwe randjes, zoals John Waynes personage in die klassieker.

Anderzijds is het prettig dat van Hanks niet de gebruikelijke revolverheld is gemaakt die je doorgaans in westerns tegenkomt. Het genre mag dan misschien zijn vormgegeven door John Wayne en Clint Eastwood, maar er was ook altijd voldoende ruimte voor minder rouwdouwende acteurs zoals James Stewart, met wie Hanks wel vaker is vergeleken. Kidd is aldus een bedeesde burgerman met net genoeg wijsheid en militaire ervaring om zich uit een netelige situatie te kunnen redden, al zou hij die te allen tijde het liefst volledig uit de weg gaan. Intrigerend genoeg zien we het duidelijkst uit wat voor hout hij is gesneden wanneer een militante demagoog hem opdraagt een krant voor te lezen met ophemelend nepnieuws. Het zorgt voor een behoorlijk spannende scène, die raakt aan het belang van onafhankelijke journalistiek. Hij doet tevens de gedachte rijzen dat dit personage misschien beter had gewerkt in een ander soort verhaal.

Maar hoewel het scenario niet bijster sterk is, valt op de uitvoering van News of the World weinig af te dingen. Regisseur Paul Greengrass laat zijn kenmerkende ruwe stijl bekend uit Bloody Sunday, United 93 en Captain Philips los voor een meer gepaste klassieke filmtaal: weidse landschappen, natuurlijke belichting en een aangenaam rustige montage. Enkel bij een intense schietpartij bedient hij zich van handheldcamerawerk, zonder daarbij de overzichtelijkheid te schaden. Ook qua tempo doet Greengrass het rustiger aan dan in zijn eerdere films, maar toch is er geen enkel moment waarop de verveling kan toeslaan. Meer dan dat valt er haast niet over te zeggen. News of the World is namelijk het type film waarvan de kwaliteiten bijna vanzelfsprekend zijn. Een western geregisseerd door Paul Greengrass met een hoofdrol van Tom Hanks? Ja, natuurlijk is dat het bekijken waard. Zelfs al is-ie niet perfect.

News of the World is te zien bij Netflix.