Barn
Recensie

Barn (2019)

Een noodlottige actie van een dertienjarig meisje zet een stadje op zijn kop. Grondig uitgewerkt Noors drama.

in Recensies
Leestijd: 2 min 51 sec
Regie: Dag Johan Haugerud | Scenario: Dag Johan Haugerud |Cast: Henriette Steenstrup (Liv), Jan Gunnar Røise (Anders), Thorbjørm Harr (Per Erik Lundemo), Brynjar Åbel Bandien (Jan), Andrea Bræin Hovig (Eva), Hans Olav Brenner (Sigurd), e.a.| Speelduur: 157 minuten | Jaar: 2019

Het voetbalveld van een middelbare school in Noorwegen. Op de grond ligt een leerling bewusteloos. De omstanders zijn in paniek en de leraar die toezicht moet houden gaat op zoek naar hulp. De camera zoomt uit en we krijgen een totaalshot van de rampplek. Wat er precies is gebeurd kunnen we enkel opmaken uit de uitlatingen van de omstanders en betrokkenen. De jongen zelf kan het triest genoeg niet meer navertellen.

Wat er precies gebeurd is, lijkt van minder belang in het aangrijpende en grondig uitgediepte Noorse drama Barn (kinderen). Aanvankelijk lijkt de dood van de jongen een noodlottig ongeluk. Hij is door een geduwd door een klasgenote en met zijn hoofd hard terecht gekomen. Maar mag je een minderjarig kind verantwoordelijk houden voor wat naar eigen zeggen een ongeluk was? En met wat voor gevoel moet zij de rest van haar leven doorkomen?

Wat de zaak nog complexer maakt is dat het slachtoffer Jamie de zoon is van een lokale politicus die er extreemrechtse sympathieën op nahoudt. En de vader van Lykke, de veroorzaakster van het ongeluk, is juist afkomstig van de arbeiderspartij. De schoolleiding buigt zich het hoofd over protocollen, reconstructies, omgang met de pers en de onvermijdelijke schuld- en toerekeningsvatbaarheidsvraag. Dit is een situatie waar natuurlijk niemand om heeft gevraagd, maar de feiten en omstandigheden zuiver scheiden van de emoties blijkt nog een behoorlijk complexe opgave.

Dit drama onderzoekt de omstandigheden en hoogoplopende emoties vanuit allerlei invalshoeken. Het doet dan ook denken aan wat we eerder zagen in televisieseries zoals The Killing en The Wire ware het niet dat het hier in tweeënhalf uur tijd voorbijkomt. Dit doet geenszins gehaast aan, ook al ligt het accent in de eerste akte vooral op het meisje dat alle ellende onbedoeld veroorzaakt heeft. De rechtse politicus, die na eerder zijn vrouw nu ook zijn enige kind heeft verloren, vindt men lastiger te benaderen.

De makers hebben hun focus minder gericht op de hoe-vraag. Centraal staat wat dit allemaal binnen de diverse gezinnen teweegbrengt. Het is dan ook een knappe prestatie dat eigenlijk geen enkel personage in het gedrang komt of onderbelicht blijft. De vader van het slachtoffer gaat door de gebruikelijke stadia van rouw, inclusief de woede richting dader. Dat zij zelf ook nog een kind van dertien is dringt pas later tot hem door.

Filmmaker Dag Johan Haugerud staart zich niet blind op de politieke tegenstellingen tussen de twee partijen, wat gezien de premisse wel een verleidelijk maar ook wat gratuite stap zou zijn geweest. Zelfs de subplots over een homostel met een kinderwens en het schoolhoofd dat net iets te emotioneel verbonden is aan één van de partijen zijn nauwelijks storend. Ze geven kleur en extra menselijkheid aan de betrokkenen. Het leven laat zich nou eenmaal niet ordenen.

Barn is een intense tragedie die haar kracht haalt uit het alledaagse en voorstelbare van de situatie waarin de personages zich gemanoeuvreerd zien. Het is een enorm cliché, maar wat Haugerud toch vooral duidelijk heeft weten te maken wanneer de aftiteling over het scherm rolt, is dat bij de dood van een onschuldig kind er alleen maar verliezers zijn en dat politieke kleur daar niets aan afdoet.