Lijdt Ryan Reynolds aan een identiteitscrisis? Je zou het haast gaan geloven als je kijkt naar zijn recente filmprojecten. De Canadese acteur kroop eerder dit jaar al in de huid van de hardhandige en verknipte superheld Deadpool. In de scifi-thriller Self/Less uit 2015 nam een terminaal zieke Ben Kingsley zelfs het lichaam van de vitale Reynolds over en kwamen er allerlei flarden aan herinneringen van een vorig leven naar boven. Deze wisseltruc wordt min of meer dunnetjes overgedaan in Criminal van Israëliër Ariel Vromen. Dit keer kruipt Reynolds in de huid van CIA-agent Bill Pope, die tijdens een klus te pakken wordt genomen en naar de eeuwige jachtvelden wordt gemarteld met een stroomstootwapen. Het brein van de geheimagent zit echter tjokvol informatie over de zaak waar hij mee bezig was en het is zonde om dit verloren te laten gaan. De geheime dienst klopt aan bij een wetenschapper die aan het experimenteren is geslagen met het kopiëren van de herseninhoud van overleden personen. Als slachtoffer voor de gewaagde transplantatie wordt de beruchte, zwaarbewaakte crimineel Jericho Stewart uit de boeien gerukt. Dat kan natuurlijk nooit goed gaan.
En dat doet het dan natuurlijk ook niet. Jericho is compleet onhandelbaar en loopt zelfs met een ketting aan zijn nek te ijsberen in zijn cel. Waarom de keuze op hem is gevallen heeft kennelijk vooral een ethische oorzaak. Niemand geeft een moer om de boef die op de lijst voor de doodstraf staat. Zelfs als de copy-pasteoperatie compleet mis dreigt te lopen, maant de leider van het project de dienstdoende artsen om toch vooral door te gaan. Wat kan hem het schelen dat Jericho het loodje legt. Helemaal succesvol is de operatie ook al niet. De bedenker ervan moet toegeven dat hij in de achttien jaar dat hij aan het testen en ontwikkelen is geweest enkel wat proefjes op ratten heeft uitgevoerd. Ook al wordt Jericho heelhuids wakker in een ziekenhuisbed met een flinke wond in zijn nek, de vaardigheden, kennis en geheimen die in het hoofd van Bill waren opgeslagen lijken niet te zijn meegekomen. Maar er staat nog steeds een missie die afgemaakt moet worden. Het is kennelijk dan toch aan Jericho om de klus te klaren. Een mysterieuze computercrimineel die bekend staat als The Dutchman, maar in werkelijkheid naar de naam Jan Strook luistert, moet bij zijn lurven gegrepen worden. Niet echt een gemakkelijke onderneming als de operatie is mislukt maar de patiënt nog leeft.
Goed, over de geloofwaardigheid van deze actiethriller kunnen we het maar beter niet hebben. Het uitgangspunt is volstrekt belachelijk, maar alles valt en staat met de uitwerking ervan. Vele Philip K. Dick-verfilmingen kwamen er mee weg. Eigenlijk doet het er niet eens zo gek veel toe dat Jericho verder door het leven moet met de hersencellen van Bill. Vromen en zijn twee scenarioschrijvers proberen de boel zo lang mogelijk te rekken, hetgeen zich vooral uit in de uiterst gewelddadige exercities die Jericho in een chaotisch Londen aanricht. Hij jat een busje en gaat op pad, genietend van de vrijheid maar zonder echt te weten waar hij nou naartoe moet of wat hij moet doen. Deze identiteitscrisis dient als kapstok voor veel brute actiescènes en achtervolgingen. Uiteindelijk komt Jericho zelfs oog in oog te staan met het verleden van Bill, maar wat hij nou heeft uit te vechten met de Dutchman en wat deze man nu precies voor gevaar oplevert, blijft in nevelen gehuld. De dreiging is blijkbaar van de klasse 'opperste staat van paraatheid', maar Strooks Spaanse onderknuppel Xavier wordt meer neergezet als een soort Julian Assange. Michael Pitt is de Dutchman met een accent dat nog het meest op Russisch lijkt en die de naam van zijn personage als Stroek uitspreekt.
Criminal is een verwarrende achtbaanrit en deze verwarring zit hem toch vooral in het ondermaatse schrijfwerk. Dit komt met name pijnlijk tot uitdrukking in de gebrekkige karakterinvullingen. Een nieuwbakken weduwe bijvoorbeeld die treurend thuis op de bank zit en na enige aarzeling alles gelooft wat Jericho zegt omdat hij met wat intieme feiten uit haar huwelijk komt, is lachwekkend als je je bedenkt dat deze vrouw een half uur daarvoor nog door deze zelfde empathieloze crimineel gruwelijk is aangepakt. Jericho gaat immers zo leuk om met haar jonge dochter. Vromen komt nergens in de buurt van echte scifi en het gegeven van een geheugentransplantatie verdwijnt ook al snel naar de achtergrond om weer opgepakt te worden zodra de boel gigantisch in dreigt te storten. Waarom Vromen niet heeft gekozen tussen voor pure scifi of rechttoe-rechtane actie is lastig te begrijpen. Het resultaat is vlees noch vis.
Dit is een actiethriller met hoofdzakelijk oude knarren. Ook al zijn dit mannen als Kevin Costner, Tommy Lee Jones en Gary Oldman, het vroegtijdig om zeep helpen van Reynolds personage zal voor velen uiterst teleurstellend zijn. Hij had voor de nodige pit kunnen zorgen die we enkel in de openingsscène voorgeschoteld krijgen. Er ontploft en ontsnapt een boel in Criminal, maar dat staat nog niet per definitie garant voor zinderend spektakel.
