Le Dernier Coup de Marteau
Recensie

Le Dernier Coup de Marteau (2014)

Een dertienjarig jochie komt oog in oog te staan met de vader die hij nooit heeft gekend.

in Recensies
Leestijd: 2 min 46 sec
Regie: Alix Delaporte | Cast: Romain Paul (Victor), Clotilde Hesme (Nadia), Grégory Gadebois (Samuel Rovinski), Candela Peña (Maria), Tristán Ulloa (Fabio), e.a. | Speelduur: 82 minuten | Jaar: 2014

De in 1911 overleden componist Gustav Mahler schreef op zijn creatieve hoogtepunt zijn Zesde Symfonie. De uit vier delen bestaande compositie werd vijf jaar voor zijn dood voor het eerst opgevoerd en kreeg als bijnaam 'De Tragische'. Kenmerkend voor het stuk zijn de drie hamerslagen die naar verluidt stonden voor drie tragische gebeurtenissen in het leven van Mahler. Deze symfonie speelt een belangrijke rol in het Franse coming-of-agedrama Le Dernier Coup de Marteau (De Laatste Hamerslag). Filmmaakster Alix Delaporte heeft er ook een symbolische analogie aan gehangen, maar dit doet net iets te geforceerd aan. En tragisch is het al helemaal niet.

Dit laatste komt ook door de introverte hoofdpersoon. De dertienjarige Victor is een talentvol voetballertje en woont met zijn moeder in een caravan ergens aan de Zuid-Franse kust. Hij heeft een hechte band met zijn moeder, de aan kanker lijdende Nadia. Victor heeft zichzelf altijd voorgehouden dat hij geen behoefte heeft om zijn vader te leren kennen. De zaken komen er anders voor te staan als Victors vader als dirigent het lokale concertgebouw aan doet. De jongen zoekt contact met zijn verwekker, die zoals je al kan raden, bezig is met het dirigeren van de Zesde Symfonie van Mahler. Vanaf dat moment kan Delaporte los met de parallellen tussen het werk en leven van Mahler en de beslommeringen van haar jeugdige hoofdpersoon. Er ontstaat een innig contact tussen vader en zoon.

Soms raakt het leven van Victor direct aan de genoemde symfonie. Bijvoorbeeld als hij helemaal in de ban is geraakt van de muziek en op een aftandse cassetterecorder zijn moeder het mooiste stuk wil laten horen. Maar net zo vaak snijden de raakvlakken die Delaporte wil aanroeren nauwelijks hout of zijn ze te abstract. Hoofdrolspelertje Romain Paul kreeg veel lof toebedeeld van de jury in Venetië, maar de jonge acteur vecht zichtbaar tegen de beperkingen van zijn introverte rol. Victor is nou niet bepaald het soort jongen dat je de oren van de kop praat. Nieuwe gebeurtenissen of wendingen in zijn leven worden hem vaak zijdelings aangereikt, zonder dat hij er nu zelf de hand in heeft. Delaporte ruimt veel tijd in om de leefsituatie van Victor te schetsen, zoals de omgang met een immigrantengezin en zijn voetbalpartijtjes, maar parkeert daarbij de emotionele belevingswereld van de jongen.

Dit creëert afstand. Delaporte hanteert een observerende regiestijl waarin ze als een vlieg op de muur de ontwikkelingen gadeslaat. Deze passieve stijl zal niet iedereen kunnen bekoren. De hand van de filmmaakster hierin is nog groter als je je bedenkt dat ze tevens verantwoordelijk was voor het scenario. De 'go-with-the-flowaanpak' houdt de kijker op afstand en maakt de kijker amper deelgenoot van de belevingswereld van de jongen. Dit Franse drama van kleine gebaren en emoties had zeer aansprekend kunnen zijn als de timide regie van Delaporte niet zo in de weg had gezeten. Van de bewuste symfonie van Mahler werd gezegd dat naar gelang het inzicht en de smaak van de uitvoerder de laatste hamerslag weggelaten mocht worden. Dat is precies wat de maakster van dit kabbelende jeugddrama ook voorgestaan moet hebben. Een misvatting, want op dramatisch vlak had de film nog wel een klap mogen uitdelen.