Wakolda
Recensie

Wakolda (2013)

De Argentijnse Oscarinzending draait om een mysterieuze Duitse arts die een immens geheim met zich meedraagt en het leven van een intelligent jong meisje beïnvloedt.

in Recensies
Leestijd: 3 min 42 sec
Regie: Lucía Puenzo | Cast: Àlex Brendemühl (de dokter), Natalia Oreiro (Eva), Florencia Bado (Lilith), Diego Peretti (Enzo), Elena Roger (Nora), e.a. | Speelduur: 93 minuten | Jaar: 2013

Het leven van een recensent - of het nu van film, theater, een game of een boek is - is niet zonder risico. Niet alleen loop je het gevaar dat je lezers het compleet met je oneens zijn, je moet ook nog eens heel voorzichtig zijn met wat je wel of niet prijs geeft. Filmliefhebbers zijn meer dan welke doelgroep dan ook allergisch voor spoilers. De ploeg achter de Argentijnse Oscarinzending Wakolda windt er weinig doekjes om. De originele Engelse titel luidt The German Doctor en het verhaal speelt zich af in 1960 in een gebied waar veel Duitse en Zwitserse immigranten leven. De titelfiguur houdt zich bezig met alternatieve en vooral experimentele behandeltechnieken. Wie een beetje de geschiedenisboekjes kent, komt dan al snel uit bij naziarts Josef Mengele. Het is bekend dat de horrordokter na de Tweede Wereldoorlog naar Zuid-Amerika vluchtte en daar eind jaren zeventig stierf tijdens het zwemmen.

In dit thrillerdrama draait alles aanvankelijk om de identiteit van een mysterieuze vreemdeling. In de premissen en trailers die circuleren wordt Mengele uitdrukkelijk genoemd. Dat kan dus moeilijk een verrassing zijn. Bij Lucía Puenzo’s vierde speelfilm wordt echter flink geleund op de geheime identiteit van de hulpgrage medicus. Waarom het enigma bij het betreden van het filmtheater al nauwelijks meer intact is, mag een groot raadsel genoemd worden. Blijkbaar is het Puenzo om andere zaken te doen. Is het ontmaskeren van Mengele te gemakkelijk amusement dat meer thuishoort in een hersenloze pageturner? Zit de spanning misschien in de voorkennis van het publiek afgezet tegen de onwetendheid van de personages? Het blijft gissen, wat vooral komt door de twijfelende aanpak van de filmmaakster. Wakolda is een coming-of-agedrama en een mysterie ineen, maar Puenzo slaagt er niet in deze twee disciplines tot een solide geheel te smeden.

Wakolda, genoemd naar de pop van het meisje dat de hoofdrol vervult, is gebaseerd op waargebeurde feiten en het boek dat Puenzo zelf schreef. Het is gesitueerd in het naoorlogse Argentinië waar zich een grote Duitse en Zwitserse gemeenschap heeft gevestigd. Een Argentijns gezin is op weg naar het hotel dat het geërfd heeft en van plan is uit te baten. Tijdens een rustpauze komen ze in contact met een Duitse arts. De dokter is vanaf het begin af aan gefascineerd door Lilith, de vroegwijze dochter van het gezin. Het meisje ziet er jonger uit dan haar leeftijd en heeft een groeiachterstand. De arts vraagt of hij achter het gezin aan mag rijden over de eindeloze vlaktes van Patagonië. Aangekomen op de plek van bestemming vraagt de arts of hij de eerste gast in het hotel mag worden. Hij ontwikkelt een innige band met het gezin. Hij wil Lilith helpen om een groeispurt door te maken en biedt moeder Eva zijn diensten aan om door de zwangerschap van haar vierde kind te komen.

Een schoolbibliothecaresse ruikt onraad en gaat op onderzoek uit om het duistere verleden van de arts boven tafel te krijgen. Parallel hieraan zien we de wijze waarop de arts de levens van Lilith en haar moeder beïnvloedt. Door deze twee benaderingen hinkt Wakolda op twee gedachten. Enerzijds biedt de man hoop in de levens van de vrouwen, maar anderzijds wordt het voor de kijker vrij vlot duidelijk dat de medicus iets te verbergen heeft. De vermoedens die Puenzo al vrij vlug oppert, worden al snel bevestigd. Er wordt dan nog maar weinig aan de verbeelding overgelaten. Wat resteert zijn namelijk personages die hun gelijk proberen te krijgen. Enkel inzoomen op de geestelijke ontwikkeling van Lilith en Eva blijkt namelijk te magertjes.

Lucía Puenzo leverde enkele jaren geleden het ijzersterke maar ongrijpbare hermafrodietendrama XXY af en richtte zich in een later project op de prille liefde tussen twee tienermeisjes. Met Wakolda probeert de filmmaakster opnieuw een facet van de puberontwikkeling te belichten, maar komt hierbij minder trefzeker over. Naast het vlot beslechte enigma rondom de dokter, komt dit vooral door een gebrek aan focus rondom de jeugdige hoofdpersoon. Bij haar verlangen om net zoals alle andere meisjes van haar leeftijd te zijn kunnen we ons allemaal wel iets voorstellen, maar dit staat haaks op haar tegendraadse en eigengereide natuur. Als thriller verschiet Wakolda zijn kruit te snel en op het dramatische vlak mist hij een grondige verkenning van de menselijke natuur.