Bittersweet
Recensie

Bittersweet (2014)

Een fascinerende documentaire over de doorzettingsdrift van een vrouwelijke bokser die plotsklaps verandert in een nachtmerrie met vergaande gevolgen.

in Recensies
Leestijd: 3 min 18 sec
Regie: Marieke Niestadt | Speelduur: 89 minuten | Jaar: 2014

Documentairemaakster Marieke Niestadt werd geheel buiten haar schuld in een onmogelijke spagaat gebracht. Terwijl ze de intensieve training van de Australische bokser Diana Prazak op weg naar het wereldkampioenschap vastlegde, keek het noodlot Niestadt recht in het gezicht aan. Het is een wending waarover in deze recensie niet verder zal worden uitgeweid. Wat volgde is de haast onmogelijke beslissing om wel of niet iets met het catastrofale gegeven te doen. Als filmmaakster droom je wrang genoeg van een dergelijke ontwikkeling, omdat het nu eenmaal je documentaire een geheel andere richting opstuurt. Maar ethisch gezien is het discutabel om zomaar door te gaan met filmen. Gelukkig wist Niestadt de goedkeuring van alle betrokkenen te krijgen en kon ze haar eerste lange documentaire Bittersweet toch nog uitbrengen. Het zorgde eveneens voor een nieuwe titel die Niestadts dilemma perfect samenvat.

Diana Prazak begint pas op latere leeftijd aan een bokscarrière. Ze herbergt geen uitzonderlijk talent, maar weet zich in de bokswereld op te werken door haar ongekende doorzettingsvermogen. Tegenslag maakt haar alleen maar sterker en Diana is dan ook vastbesloten om het wereldkampioenschap af te pakken van haar Zweedse concurrente. Gedurende haar trainingstraject vangt Prazak de aandacht van voormalig boksster Lucia Rijker. Rijker woont inmiddels in de Verenigde Staten en heeft zich na wat klusjes in Hollywood opgeworpen als trainster. Diana en Lucia blijken een gouden combinatie en werken dan ook gezamenlijk toe naar het allesbeslissende kampioenschap in Zweden. Hierbij komt Lucia's boeddhistische levensfilosofie goed van pas om Diana rustig en in balans te houden.

Niestad kwam eigenlijk door toeval terecht bij de boksende dames. Echt veel affiniteit met de sport had ze niet. Diana’s vechtlust, die zowel fysiek als geestelijk van aard is, heeft voor Niestadt de doorslag gegeven om zich verder op het trainingsproces te richten, aanvankelijk als vingeroefening om het maken van een langere documentaire in de vingers te krijgen. Het proces waarin De Rijker haar pupil traint verloopt redelijk voorspelbaar en volgens geijkte paden. De Rijker die uitlegt wat ze in Diana zag bijvoorbeeld en wat de juiste mindset moet zijn om jezelf voor te kunnen bereiden in de strijd om de wereldtitel. Eenmaal in Stockholm, als het titelgevecht tegen Frida Wallberg aanstaande is, wordt Diana in elk denkbaar opzicht ontmoedigd. Haar tegenstandster bokst een thuiswedstrijd en komt in een gespreid bedje terecht. Ze heeft de mooiste kamer en krijgt de meeste aandacht van de pers. Het doet Diana alleen maar volharden in haar streven om de beste van de wereld te worden.

Bittersweet beleeft vervolgens een heftige omslag wanneer het vreselijkst denkbare scenario zich voltrekt. Hier laat Niestadt zien dat ze zelfs al in haar debuut een veelbelovend filmmaakster is. Niestadt verzacht de materie niet, maar je hoort bijna haar hart in beeld kloppen. Tezamen met Niestadt weet je als kijker niet hoe je met de situatie moet omgaan. Had Niestadt de boel moeten afkappen of is doorgaan met filmen de enige juiste keuze? Overschrijdt de documentairemaakster ethische grenzen of is het juist haar plicht om het hele plaatje te laten zien zelfs als dat donker en lelijk is? Niestadt grijpt de omstandigheden aan om het karakter van Diana verder in te kleuren. En dan te bedenken dat in het eerste deel, voor de omwenteling, er enige ergernis is gerezen over het ontberen van achtergrondinfo over de stoere Australische boksvedette.

Het is aan te raden niet al te veel te lezen over de loopbaan van Diana Prazak en zelfs niet van tevoren de trailer te gaan bekijken. Maar zelfs met de wetenschap welk drama er voor de boeg ligt is het een fascinerende kijk op de donkere keerzijde van het succes. Desondanks is dit een documentaire die zich ontvouwt als een thriller. Niestadt is het nooit te doen geweest om effectbejag of een lekker smeuïge plotwending. Daar toont ze te veel respect en terughoudendheid voor. Ze heeft de enige juiste beslissing genomen en verdedigt deze met lef en verve.