Nena
Recensie

Nena (2014)

Dit deels autobiografische regiedebuut van Saskia Diesing gaat over de complexe relatie tussen een meisje dat haar hele leven nog voor zich heeft en haar vader met een doodswens.

in Recensies
Leestijd: 2 min 50 sec
Regie: Saskia Diesing | Cast: Abbey Hoes (Nena), Uwe Ochsenknecht (Martin), Gijs Blom (Carlo), Fabian Jansen (Theo), Monic Hendrickx (Martha), e.a. | Speelduur: 90 minuten | Jaar: 2014

Voor de puberende Nena is het leven nog maar net begonnen. Er ligt een heleboel moois in het verschiet, waaronder haar eerste grote liefde. Voor haar Duitse vader is het enkel achteruitgang. Hij zit in een rolstoel vanwege multiple sclerose, gaat zienderogen achteruit en is klaar met het leven. In alle denkbare opzichten moet de mondige Nena zich zien te handhaven tussen twee werelden die zich steeds verder van elkaar verwijderen. Haar leven staat in bloei, terwijl dat van haar vader – met wie ze een innige band onderhoudt – in het teken staat van verval. Het is deze wrange, maar tegelijkertijd krachtige tegenstelling die de hoofdmoot vormt in het zelfverzekerde regiedebuut van Saskia Diesing.

Niet alleen in Nena’s persoonlijke kringetje is een boel aan de hand. Diesing situeert haar coming-of-agedrama in 1989, waarin de val van de Berlijnse Muur op stapel staat. Via nieuwsberichten koppelt Diesing de wereldgeschiedenis aan de persoonlijke problemen van haar titelfiguur. Het sterke en wrede contrast waarmee Nena moet zien om te gaan komt in mooie kleine details en metaforen naar voren. Als ze zich aansluit bij het honkbalteam wil ze wel als catcher aan de slag; de zestienjarige is gewend om de klappen op te vangen als de slagman niet in staat blijkt de bal het veld in te meppen. Ondertussen woedt er een enorme strijd in het hoofd en het hart van het meisje. Ze is ziedend op haar vader als deze uiting probeert te geven aan zijn wens om te sterven. Dit loopt gelijk op met de kennismaking met honkballer Carlo, een vrijgevochten jongen met een knalblauw kapsel.

Voor Diesing heeft haar eerste speelfilm een diepe persoonlijke betekenis. Ze put namelijk uit eigen ervaringen. Ze was in 1989 net zo oud als Nena en heeft een Duitse vader die met dezelfde doodswens worstelde. De wereld was volop in verandering en beloofde vooral verbetering, maar de plannen voor legalisering van euthanasie lieten maar op zich wachten. Ondanks de intieme connectie tussen Diesings werkelijkheid en Nena weet de filmmaakster een gepaste afstand tot haar hoofdpersoon te bewaren. Nena, wier naam pas heel laat valt, kent een grote realiteitszin en een nuchtere sarcastische humor. Terwijl haar vader en zijn verzorger in het zwembad hoog opgegeven over de dolfijn, beticht het meisje de zeezoogdieren van de twijfelachtige kwaliteit dat ze naast de mens als enige diersoort in staat zijn tot groepsverkrachting. Het leven is niet zwart-wit, zelfs niet als je dat van Nena afzet tegen dat van haar vader.

Nena is geen sentimenteel document geworden. Het getuigt van een ongekend realisme, waarbij Diesing haar fictieve evenbeeld niet te veel met haar hoofd in de wolken laat rondlopen. De filmmaakster kan hierbij rekenen op de inzet van twee vertegenwoordigers van een nieuwe veelbelovende generatie acteurs. Hoofdrolspeelster Abbey Hoes wordt prachtig gecomplementeerd door haar tegenspeelster Gijs Blom (bekend van de prachtige kleine telefilm Jongens. Het is alleen jammer dat met de aanwezigheid van Monic Hendrickx bitter weinig gedaan wordt. De nadruk ligt sterk op de vader-dochterrelatie. De liefde tussen Nena en haar intellectuele vader gaat zo ver dat het eigenlijk maar één kant op kan gaan. Voor de moeilijke momenten in hun onderlinge verhoudingen deinst Diesing niet terug. Ze buit de lastige situatie echter ook niet uit, wat kenmerkend is voor dit ontzagwekkende drama als geheel.