Het is een cliché van jewelste, maar in Mexico - en trouwens ook grote andere delen van Midden en Zuid-Amerika - is de politie zo corrupt als de neten. En cliché nummer twee is dat drugsbendes er de dienst uitmaken, vaak geholpen door diezelfde corrupte politie. Dit beeld wordt nog eens flink onderstreept in de Mexicaanse misdaadthriller Heli. Zoals voor veel clichés geldt, schuilt er een kern van waarheid in. Gevaar is alleen dat je als filmmaker makkelijk verzandt in stereotypen. Dienstdoend regisseur, de Spanjaard Amat Escalante, gebruikt grof geweld om deze praktijken kracht bij te zetten. Geen enkele kijker is immuun voor dierenleed, executies en martelingen. Maar of dat het dramatisch gehalte van de wankelende thriller veel goed doet, is uiterst twijfelachtig.
Wellicht dat Escalante zijn geloofwaardigheid of emotionele invoelbaarheid van zijn project wel op wilde offeren voor al deze gruwelijkheden. Hij begint er zelfs mee, ergens midden in zijn vertelling, om vervolgens alsnog bij het begin te beginnen. Een enquêtrice die bij de titelfiguur aan de deur komt schetst snel voor ons zijn leefsituatie. Amper een jaar getrouwd en met een jonge baby in de box woont Heli met zijn vader en twaalfjarige zusje Estela ergens in het noorden van Mexico. Heli werkt net als zijn vader in de plaatselijke autofabriek en is een introverte goedzak, waar niet veel uit komt. Estela heeft het aangelegd met de veel oudere Beto, een militair in opleiding die graag de stoere jongen uithangt en lekker veel opschept. Dit zijn nou precies de eigenschappen die het hele gezin van Heli ernstig in de problemen zullen brengen. De chronologisch misplaatste opening hintte er immers al op.
De titelfiguur is een vrij suffe verschijning die pas helemaal aan het einde wat lef in zijn donder begint te krijgen. Veel te laat om nog enige emotionele betrokkenheid bij de kijker te kunnen opwekken. Na de afschuwwekkende aftrap richt Escalante zich op de familiesituatie van Heli. Ook hier verdwijnt de wat kleurloze jongen al vlot naar de achtergrond. Interessanter is de relatie tussen Estela, eigenlijk nog een puberend schoolmeisje met de daarbij horende onzekerheden, die zich laat imponeren door haar zeventienjarige vriendje. Als de twee proberen een partij coke te verbergen zijn de gevolgen niet te overzien. In het arme noorden van Mexico lijkt niemand te vertrouwen. Heli wordt meegesleept in de ellende, maar lijkt volslagen machteloos.
Het beeld dat Escalante schetst van het ruwe drugsmilieu en de verborgen wereld van geweld en corruptie die hierachter schuil gaat is imposant. Het dynamische camerawerk, veelal vanuit rijdende autos, is intens en indrukwekkend en werpt je midden in het slagveld. Terwijl in verborgen betonnen vestingen martelingen worden uitgevoerd in het bijzijn van gamende kinderen, wordt verderop met veel bombarie door de lokale autoriteiten een partij verdovende middelen in het openbaar verbrand. Het oplossen van de drugsproblematiek lijkt een gevecht tegen de bierkaai als de betrokken partijen zelf ook vuile handen maken. Deze complexe boodschap krijgt een gezicht met een persoonlijk drama. Het is een opzet waarmee Escalante minder indruk maakt. Dit komt ook door het vreemde handelen van sommige bijfiguren in de afsluitende akte, zoals een politieagente die hunkert naar de aandacht van Heli. Wat onder de streep overblijft is een mix van sterke en zwakke elementen. Jammer, want er had veel meer in gezeten.
