Diplomatie
Recensie

Diplomatie (2014)

Toneelverfilming over het lot van Parijs dat wordt beslecht door een Duitse generaal en een Zweedse consul. De dialogen vlammen niet voortdurend, maar de cast maakt een boel goed.

in Recensies
Leestijd: 3 min 15 sec
Regie: Volker Schlöndorff | Cast: Niels Arestrup (Generaal Von Choltitz), André Dussollier (Raoul Nordling), e.a. | Speelduur: 88 minuten | Jaar: 2014

Als het aan Adolf Hitler had gelegen was Parijs in de nadagen van de Tweede Wereldoorlog met de grond gelijk gemaakt. Berlijn was de hoofdstad van het Derde Rijk en niets moest aan de grandeur en schoonheid ervan kunnen tippen. Vooral Parijs niet. Het scheelde maar een fractie of Hitler had zijn zin gekregen en het Franse volk had het moeten stellen zonder het Louvre, de Notre Dame, de Arc de Triomphe en de Eiffeltoren. Als het was doorgegaan dan zouden de sloopplannen een laatste stuiptrekking van de Führer zijn geweest, die nog niet wilde erkennen dat hij feitelijk al verslagen was. De uitvoering lag eind augustus 1944 in handen van generaal Von Choltitz. Het was een bevel dat de verbeten generaal maar moeilijk uit zijn hoofd liet praten. Desondanks ondernam de Zweedse consul Nordling een dappere poging.

Zeventig jaar na dato weten we natuurlijk dat het goed afgelopen is. Een mogelijke reconstructie van het afblazen van de vernietiging van de Franse metropool wordt geschetst in de op dialoog gestoelde thriller Diplomatie. Het is een verfilming van het gelijknamige toneelstuk van Cyril Gely, waarvoor dezelfde hoofdrolspelers kwamen opdraven. Het verbale gevecht vindt hoofdzakelijk plaats in één enkele ruimte, te weten een Parijse hotelkamer van waaruit Von Choltitz de bevelen van zijn fascistische baas uitvoert. Een bezoek van de diplomaat Nordling brengt hier hopelijk verandering in. Von Choltitz wil zich niet overgeven en de destructie van Parijs is voor hem een laatste daad van vaderlandsliefde en wraak op de geallieerden.

De regie van deze Frans-Duitse toneelverfilming is in handen van Volker Schlöndorff, die ook al eens de vermaarde roman Die Blechtrommel van Günter Grass onder handen nam en hiermee een Oscar binnensleepte. Op wat buitenshots na, om de setting extra te benadrukken, is aan alles duidelijk dat het hier om de verfilming van een toneelstuk gaat. Schlöndorff permitteert zich niet al te veel vrijheden en richt zijn aandacht vrijwel geheel aan de verbale interactie tussen de twee hooggeplaatste mannen. Hierbij doemt al wel vrij snel de vraag op waarom Schlöndorff een filmbewerking van een theaterstuk noodzakelijk achtte, anders dan dat hij hiermee simpelweg een breder publiek weet te bereiken. Van de ruimere mogelijkheden die film als medium biedt, maakt de regisseur amper gebruik. Hij concentreert zich zo sterk op zijn twee hoofdrollen, dat hij aan een ernstig gevalletje van tunnelvisie lijdt. Soms begeven de generaal en de diplomaat zich even buiten hun hotelkamer, om op het dak van het hotel met zicht op het Parijs dat wellicht tegen de vlakte gaat verder te babbelen, maar daar blijft het dan ook wel bij.

Dit laat niet onverlet dat er twee titanen tegen elkaar op acteren. De Frans-Deense Niels Arestrup, die naast Frans ook een aardig mondje Duits spreekt, kennen we voornamelijk van zijn weergaloze rol als gevangenismaffioso in Un Prophète. Hij wordt geplaatst tegenover één van de grote acteurs die Frankrijk momenteel rijk is, de nestor André Dussollier, die momenteel ook te zien is in Belle en het Beest. Zonder de inzet van deze twee grote namen was Diplomatie een stuk minder krachtig geweest. De dialogen vlammen namelijk niet voortdurend en willen nog wel eens inzakken. Het gevolg is dat, de inspanningen van Arestrup en Dussollier ten spijt, je niet op het puntje van je stoel blijft zitten. Je weet immers al dat het goed af zal lopen omdat de geschiedenis ons dit geleerd heeft. Het hoe en waarom blijft dan nog over. Verderop in Parijs ligt de springstof al klaar en dreigen tienduizenden mensen hun leven te verliezen. Er staat dus veel op het spel, maar van deze dreiging raak je niet altijd volledig doordrongen. De dramatische spanning van (klassieke) praatfilms als Twelve Angry Men, Who's Afraid of Virginia Woolf? of het recentere Hard Candy bereikt Diplomatie echter nooit.