Looper
Recensie

Looper (2012)

Misschien niet de revolutionaire genrevernieuwer waar sommigen op hopen, maar wel simpelweg een van de meest enerverende films van het jaar.

in Recensies
Leestijd: 3 min 28 sec
Regie: Rian Johnson | Cast: Joseph Gordon-Levitt (Joe), Emily Blunt (Sara), Bruce Willis (Old Joe), Pierce Gagnon (Cid), Jeff Daniels (Abe) e.a.| Speelduur: 119 minuten | Jaar: 2012

Hier en daar is Looper al de Inception van dit jaar genoemd. Een compliment dat Source Code vorig jaar ook al veelvuldig ontving, maar dat kan worden afgedaan als ietwat curieus. Immers, lang voor Inception werden er ook al sciencefictionfilms gemaakt met een intelligent verhaal die toch een groot publiek aanspraken. Misschien komt deze betiteling vooral voort uit de opluchtende gedachte dat het genre dezer dagen niet geheel gedomineerd wordt door lompe actiefilms met robots en aliens (of combinaties daarvan). Hoe het ook zij: Looper bewijst dat spannende actie en een goed doortimmerd verhaal nog altijd prima met elkaar kunnen worden gecombineerd.

Looper is een tijdreisfilm, maar weet aan dit genre een interessante draai te geven door het toepassen van een dubbele toekomst: 2044 en 2074. In het ‘heden’ is tijdreizen nog niet uitgevonden, maar dat zal niet lang meer duren. Dertig jaar later is het gebruik van tijdreizen echter verboden en in handen gevallen van de georganiseerde misdaad. Die gebruikt het om zich op creatieve wijze van lijken te ontdoen: beoogde slachtoffers worden gekneveld en geblinddoekt naar 2044 gestuurd, waar zij door zogenaamde loopers zonder enige moeite worden afgemaakt. Deze lucratieve business heeft helaas een morbide keerzijde: vroeg of laat krijgt elke looper zijn oudere evenbeeld tegenover zich. Je doelwit laten ontsnappen is geen optie, maar helaas voor de verder altijd professionele Joe is dat precies wat er gebeurt nadat hij zichzelf in zijn dertig jaar oudere ogen heeft gekeken.

Waar veel tijdreisfilms zo lang mogelijk om de hete brij heen draaien, maakt Looper direct duidelijk dat het mogelijk is de toekomst vanuit het verleden te beïnvloeden. Kort nadat de oudere Joe in 2044 aan zijn jongere evenbeeld is ontsnapt, zien we immers hoe hij dertig jaar eerder zijn doelwit wel degelijk doodschoot en daarna verderging met zijn leven. Dat een alternatieve toekomst mogelijk is, komt vervolgens in allerlei facetten tot uiting. Doordat de oudere Joe zijn jongere zelf in een nieuwe situatie heeft gebracht, krijgt hij er al snel nieuwe herinneringen en littekens bij en dreigt de toekomst zoals hij die zich herinnert niet uit te komen. Dit gegeven houdt de spanning er goed in, net als het feit dat beide Joes aan elkaar gewaagd zijn; ze mogen dan dertig jaar leeftijdsverschil hebben, geen van beiden heeft passiviteit in zijn woordenboek staan.

Om het complexe plot helder op poten te zetten maakt regisseur Rian Johnson weliswaar gebruik van een voice-over door de hoofdpersoon (in plaats van ‘audience avatars’, zoals in Inception en Source Code), maar de mate waarin dit gebeurt, is redelijk beperkt; uiteindelijk wordt de meeste informatie op een visuele wijze aan de kijker gecommuniceerd. Bepaalde plotelementen zullen sommigen bekend voorkomen uit films als Twelve Monkeys en The Terminator maar Looper is gelukkig eigenzinnig genoeg om op eigen benen te kunnen staan. Dat komt vooral door de aangename wijze waarop Johnson met de genreconventies speelt. Want in plaats van een futuristisch New York of Los Angeles speelt het hele gebeuren zich af in Kansas. Een vertrouwd sciencefictionelement als telekinese blijkt in 2044 een algemeen geaccepteerd verschijnsel, maar in plaats van vliegende superhelden zien we vooral irritante jongens die met zwevende muntjes meisjes proberen te versieren.

Na het eerste uur neemt Johnson met het sciencefictionplot wat gas terug en geeft hij de twee Joes wat meer beweegruimte. Tevens introduceert hij het personage Sarah, op heerlijk nuchtere wijze neergezet door de normaal altijd zo charmante Emily Blunt. Het is ietwat spijtig dat Johnson het nodig acht enige romantiek tussen Joe en Sarah te forceren, maar dit element is gelukkig dusdanig beperkt dat het de film geen kwaad doet. Datzelfde geldt overigens voor enkele kleine toevalligheden die de kop opsteken. De menselijke kern die zich in dit deel openbaart, geeft het verhaal namelijk een extra diepte die alle tekortkomingen overschaduwt en van Looper zoveel meer maakt dan een standaard actiefilm. Wat overigens niet in de weg staat dat Johnson even kort maar krachtig uitpakt met een partij moddervette actie waarin Bruce Willis nog eenmaal mag laten zien zijn kunsten als actieheld niet te zijn verleerd.