Les Cowboys
Recensie

Les Cowboys (2015)

Scenarioschrijver Thomas Bidegain begint zijn regiedebuut veelbelovend, maar neemt naarmate zijn film over een tot de jihad bekeerde Française vordert te veel hooi op z’n vork.

in Recensies
Leestijd: 3 min 28 sec
Regie: Thomas Bidegain | Cast: François Damiens (Alain), Finnegan Oldfield (Kid), John C. Reilly (de Amerikaan), Agathe Dronne (Nicole), Iliana Zabeth (Kelly), e.a. | Speelduur: 114 minuten | Jaar: 2015

Gekatapulteerd worden in de chaos van een wereld die de gemiddelde westerling niet begrijpt: het is na de aanslagen van deze maand in Parijs werkelijkheid geworden voor ons Europeanen. Het is dezelfde angst waar regisseur Thomas Bidegain het doodnormale Franse gezin in zijn speelfilm Les Cowboys aan onderwerpt. Waar de radeloze vader altijd net een stap te laat is in zijn obsessieve zoektocht naar zijn door de lokroep van de jihad verdwenen dochter, zo zit de filmmaker zelf bovenop de realiteit. Les Cowboys ¬lijkt deze actuele problematiek onder de loep te nemen, maar in werkelijkheid dient het onderwerp alleen als arena waarbinnen de personages zich bewegen.

Na een middagje larpen en linedancen in houthakkersbloezen en op cowboylaarzen komt een gezin in Oost-Frankrijk midden jaren negentig tot de ontdekking dat tienerdochter Kelly spoorloos verdwenen is. Gek van onzekerheid stort vader Alain zich op een onafgebroken speuractie en zet alles op alles om haar te vinden, ook als blijkt dat ze ertussenuit geknepen is met haar verondersteld geradicaliseerde moslimvriendje. Vader en zoon Kid beginnen aan een odyssee die jarenlang zal duren, niet zonder gevaar is en hen door heel Europa en het Midden-Oosten voert – waar inmiddels na de aanslagen in New York, Londen en Madrid de 'war on terror' in volle gang is. Ondanks de ansichtkaart van Kelly dat haar keuze gemaakt is en ze niet gevonden wil worden, zijn de mannen vastberaden haar te vinden, ook als dat ten koste gaat van hun eigen leven.

Les Cowboys is het regiedebuut van Thomas Bidegain, een van Frankrijks meest bekende en geroemde scenarioschrijvers. Hij schreef onder meer het scenario voor de laatste drie speelfilms van landgenoot Jacques Audiard, te weten Un Prophète, De Rouille et d’Os en Dheepan van eerder dit jaar; films die ook buiten Frankrijk op erkenning en een groot publiek konden rekenen. Voor zijn eigen regieklus heeft hij zich laten inspireren door John Fords klassieker The Searchers uit 1956, een western waarin John Wayne eropuit trekt om een vrouwelijk familielid te redden uit handen van ‘de ander’, in dit geval een Indianenstam. Les Cowboys wisselt extreme close-ups af met fabelachtig geschoten beelden van weidse landschappen en de inspiratie van het genre is dan ook voelbaar op esthetisch niveau. Maar ook het aspect van de odyssee en de thematiek van de xenofobie en het leven buiten de wet herinnert aan de western.

Na een sfeervolle beginscène op de cowboyfandag, zwanger van een noodlottig voorgevoel, wordt de belofte niet ingelost. Het niveau van de opening wordt nergens meer gehaald, al helemaal niet nadat de film halverwege een kentering maakt. Na de hopeloos gekmakende tocht van vader Alain wordt de queeste, na een tijdsprong tot in het nieuwe millennium, doorgezet met zoon Kid. De kanteling van perspectief van de vader naar de zoon is kwalijk. Het standpunt wordt letterlijk onduidelijk. Waar de film in het eerste deel een drama lijkt met sporen van een thriller – een wanhoopstocht als in rouwfilm Keane met een flinke snuf van ontvoeringsthriller Taken – verwordt Les Cowboys in het tweede deel tot een breedsprakige avonturenfilm in de Arabische wereld van na 9/11. Zodra de plaats van handeling verhuist naar de as van het kwaad komen effectbejag en melodrama om de hoek kijken. Een sterk uitgangspunt wordt zo onnodig wijdvertakt en wijdlopig en de film verliest hoe langer hoe meer aan zeggingskracht, tot het punt waarop Les Cowboys diffuus aandoet.

Opmerkelijk gezien het metier van scenarioschrijver Bidegain – die zijn film samen met Noé Debré schreef –, is dat zijn personages er nauwelijks toe lijken te doen. Zeker nadat de zoon de hoofdrol overneemt wordt het verhaal van Les Cowboys niet meer door de personages gedreven maar door de niet altijd even aannemelijke handelingen in het plot. De personages om wie het allemaal draait, de gevluchte dochter en haar vermeend geradicaliseerde vriend, zijn niet meer dan een MacGuffin. Ze zijn de drijfveer die het verhaal bestaansrecht geeft, maar beiden krijgen nauwelijks speeltijd. Meer dan een blank meisje dat gered moet worden uit de handen van moslims wordt Kelly niet.