La Réligieuse
Recensie

La Réligieuse (2013)

Overtuigend maar weinig opzienbarend drama over een jonge vrouw die zich steeds meer gevangen voelt binnen de achttiende-eeuwse kloostermuren.

in Recensies
Leestijd: 2 min 31 sec
Regie: Guillaume Nicloux | Cast: Pauline Etienne (Suzanne Simonin), Françoise Lebrun (Madame de Moni), Louise Bourgoin (Supérieure Christine), Isabelle Huppert (Supérieure Saint-Eutrope), e.a. | Speelduur: 114 minuten | Jaar: 2013

In een tekenende scène in La Réligieuse ligt de zestienjarige Suzanne samen met een aantal andere jonge vrouwen plat op de grond van een klooster. Ze worden ingewijd in het vrome nonnenbestaan. Het ritueel eindigt met een groot laken dat door de rest van de aanwezigen over de liggende vrouwen heen wordt gedrapeerd. We zien dan alleen nog het bezorgde en inmiddels al licht wanhopige gelaat van Suzanne, terwijl het doek zich om haar heen sluit. Een fraai gevisualiseerde scène, die zonder woorden aangeeft waar het in deze film om draait. Suzanne wil zich eigenlijk helemaal niet overgeven aan het kloosterleven, maar heeft geen andere keuze.

Gelovig is ze wel degelijk. “Christus is mijn minnaar,” zegt ze zelfs nog in het begin van de film, wanneer iemand naar haar liefdesleven vraagt. Vol overtuiging stort ze zich dus in het leven als non. Het blijkt verstikkender dan ze dacht, dus wil ze er weer uit. Maar zo gemakkelijk gaat dat niet. Suzannes familie heeft al veel geld geïnvesteerd in de huwelijken van haar twee oudere zussen, dus als ze niet als zwerver door het leven wil gaan, moet ze haast wel onderdak zoeken in het klooster. Intussen wordt haar bestaan alleen maar zwaarder omdat de leiding vermoedt dat ze niet zo toegewijd is als ze zou moeten zijn.

La Réligieuse is de verfilming van het gelijknamige boek van Denis Diderot, dat wegens de controversiële inhoud pas jaren na diens dood werd uitgebracht. Ook toen Jacques Rivette het in 1966 verfilmde bleek de inhoud nog altijd gevoelig te liggen. Het bracht de Franse overheid ertoe om de release aanvankelijk tegen te houden, om de film een jaar later de film alsnog uit te brengen, voorzien van een hoge leeftijdsgrens. Deze nieuwste versie zal waarschijnlijk wat minder opzien baren. Afgezien van de fraaie vormgeving en een sterke hoofdrolspeelster, blijft deze verfilming van Guillaume Nicloux vrij gewoontjes. Toch is dat niet direct een nadeel.

Dat de echte verschrikkingen binnen de kloostermuren voornamelijk buiten beeld blijven, blijkt een functie te hebben. De kijker is gedwongen om het leed af te lezen van Suzannes gezicht, en dat werkt heel aardig. Het draait hier namelijk niet zozeer om de gemene feeks van een moeder overste die ze moet zien te verdragen. De echte martelgang speelt zich in Suzannes hoofd af, omdat ze weet dat ze geen kant op kan. Dankzij het knappe acteerwerk van nieuwkomer Pauline Etienne wordt die radeloosheid voelbaar.

La Réligieuse is uiteindelijk ook niet eens echt een film over de donkere zijde van geloof. Natuurlijk speelt dat een belangrijke rol, maar het dient hier eerder als middel om een breder verhaal te vertellen, over pijnlijk stroeve familiebanden. Pas tegen het eind wordt dat duidelijker. Daarvoor is de film wel altijd onderhoudend, maar prettiger was het wel geweest als de regisseur zijn punt eerder had gemaakt.