Regie: Joe Pearlman | Cast: Lewis Capaldi (zelf), e.a. | Speelduur: 96 minuten | Jaar: 2023

In mei 2019 bracht een schuchtere Schot een popalbum uit waarvan hij meer dan tien miljoen kopieën zou verkopen. Lewis Capaldi: How I'm Feeling Now gaat over de angst van een singer-songwriter om die ene uitschieter nooit meer te kunnen overtreffen, en vroegtijdig in een diep, donker gat te verdwijnen. Op papier klinkt dat als het zoveelste verhaal over de tol van beroemdheid en de verwachtingspatronen die daarbij horen. Dat de documentaire ondanks die formulematige opzet toch overtuigt, is geheel aan Capaldi zelf te danken.

Als Capaldi voor het eerst in beeld verschijnt, staat het zweet op zijn voorhoofd. Zijn schouders schokken terwijl hij praat, zijn lichaamstaal straalt ongemak uit. Het is moeilijk om iemand zo buiten zijn comfortzone te zien, en als het betreffende interviewfragment later nog eens uitgebreider wordt getoond, blijkt dat de zanger zich op dit moment ongeveer op zijn slechtst moet hebben gevoeld.

Op de vooravond van de covidpandemie moet Capaldi het afsluitende concert van zijn wereldtour tijdelijk onderbreken, omdat hij teveel last heeft van zijn rug en schouder. Eenmaal in lockdown begint hij weer te schrijven, maar het vooruitzicht van een (vroeg of laat) onvermijdelijke comeback ondermijnt zijn zelfvertrouwen; zijn grootste hit, Someone You Loved, blijkt eerder een vloek dan een zegen. Hoe kun je jezelf nog verbeteren als je het plafond al hebt bereikt?

Het voelt passend om te stellen dat Capaldi geen typische popster is. Veel 'typische' popsterren acteren op het podium een persoonlijkheid, die ze in werkelijkheid niet bezitten. Ze zijn zelfverzekerd, uitbundig en gedragen zich alsof ze alles onder controle hebben. Capaldi heeft dat masker nooit opgezet. "Oh, wacht, ik ben nu een beroemdheid", dacht hij toen zijn doorbraak hem overviel. Ergens besefte hij zich dat hij zich nu anders kon gedragen, andere kleding kon dragen. Hoewel hij die knieval niet maakte, en zichzelf dus niet verloor in een constant doen alsof, kon hij toch niet aan een mentale inzinking ontkomen.

In How I'm Feeling Now legt Capaldi een indrukwekkend zelfbewustzijn voor de dag. De zanger is niet alleen open over zijn status ("ik voel me een bedrieger"), zijn fans ("ik hou van je, maar ik begrijp je niet"), en zijn angst voor de dood, hij doorziet ook hoe documentaires als deze aan de beeldvorming rond beroemdheden bijdragen. "Je ziet een artiest vaak een liedje op de piano spelen, en dan springt het beeld in de montage een jaar vooruit en wordt het publiek wild". Dan, half glimlachend: "Gebeurt dat op dit moment niet bij mij? Dan is het niks geworden".

Het gebeurt niet zo vaak dat je een artiest van Capaldi's statuur hoort grappen dat zijn documentaire This Is Me gaat heten. De droge, goudeerlijke feedback van zijn ouders verraadt waar de Schot zijn nuchterheid vandaan heeft: "het is shit", zegt zijn vader nadat de zanger een verre van misselijke demo heeft laten horen. Dat die waarheidszin ook een zelfdestructieve kant heeft, blijkt wel als Capaldi vertelt hoe hij zijn muziek schrijft: door achter een piano te gaan zitten en "zichzelf te haten."

De artiest geeft zich voor de camera van Joe Pearlman zodanig bloot, dat de documentaire verder weinig nodig heeft om indruk te maken. De (voor een muziekdocumentaire) gebruikelijke, flitsend aan elkaar gemonteerde beelden van volgepakte concertzalen zijn overdadig en voelen zelfs wat vervreemdend aan; omdat Capaldi zich zélf zo oprecht verwondert over het feit dat mensen uren voor hem in de rij gaan staan, is het ook lastiger hem als een logische publiekstrekker te zien.

Afgelopen najaar kreeg Capaldi te horen dat hij Tourette heeft. Het nieuws hielp hem te begrijpen waar de tic in zijn schouders vandaan komt, maar het vergroot ook de kans dat hij zijn carrière in de toekomst vroegtijdig zal moeten beëindigen. In de muziekindustrie heeft medeleven vaak bijbedoelingen: als Capaldi 'faalt', ziet zijn manager ook zijn eigen inkomsten verdampen. Het wordt nergens expliciet gezegd, maar ergens voelt How I'm Feeling Now als een dikke middelvinger naar dié manier van denken. In mei verschijnt 'eindelijk' Capaldi's tweede album. Kijken we naar de streamingcijfers, of luisteren we naar de muziek?

Lewis Capaldi: How I'm Feeling Now is te zien bij Netflix.