Plan 75
Recensie

Plan 75 (2022)

Fascinerend concept laat zoveel aan de interpretatie van de kijker over dat een eigen visie ontbreekt.

in Recensies
Leestijd: 2 min 8 sec
Regie: Chie Hayakawa | Scenario: Chie Hayakawa & Jason Gray | Cast: Chieko Baishô (Michi Kakutani), Hayato Isomura (Hiromu Okabe), Stefanie Arianne (Maria), e.a. | Speelduur: 113 minuten | Jaar: 2022

Wat nou als euthanasie een optie is voor iedereen vanaf vijfenzeventig jaar, om de vergrijzing te bestrijden? Dat is het uitgangspunt van het Japanse Plan 75 dat zich afspeelt in de nabije toekomst. Regisseur Hayakawa probeert samen met haar scenarioschrijver Gray de implicaties en gevolgen voor de maatschappij in kaart te brengen. Daarbij laten zij veel over aan de verbeelding en het geweten van de kijker. Dat levert bijzondere en subtiele scènes op, maar ook de onbeantwoorde vraag of zij zelf een visie op het concept hebben.

In de poging het zeer interessante concept vanuit meerdere perspectieven te benaderen, wordt het verhaal via een aantal verschillende personages uit verscheidene lagen van de bevolking verteld. Dat gebeurt op een vrij fragmentarische manier, waarbij korte scènes met de drie hoofdpersonen ondanks het trage tempo heel snel door elkaar zijn gemonteerd.

Daardoor verliezen de individuele scènes vaak zeggingskracht. De context van hun levens ontbreekt en schijnbaar belangrijke ontwikkelingen krijgen geen enkel vervolg. Vooral de verhaallijn van de jonge Filipijnse zorgmedewerkster Maria lijdt daaronder. Korte momenten uit haar leven lijken compleet op zichzelf te staan. Ook gaat zij werken voor een van de massacrematoria van Plan 75 om geld te verdienen voor haar eigen zieke dochtertje, maar dit lijkt geen enkel effect op haar te hebben.

Er is ook een verhaallijn rondom een jonge verkoper van Plan 75, die zijn twijfels krijgt bij het beleid wanneer zijn van hem vervreemde, levensmoede oom zich aanmeldt. Daar zit wel een duidelijke ontwikkeling in, maar veel verder of dieper dan de beschrijving in de vorige zin gaat het niet. Zijn sterkste scène is waarschijnlijk nog zijn introductie. Hierin bekijkt hij met collega's hoe ze openbare bankjes zo oncomfortabel mogelijk maken voor oudere daklozen om op te slapen, waarna ze diezelfde avond nog proberen diezelfde daklozen voor vrijwillige euthanasie te ronselen met een kom soep.

Van de drie hoofdlijnen is de boeiendst die van de achtenzeventigjarige schoonmaakster Michi. De manier waarop de samenleving met oude alleenstaande vrouwen omgaat, duwt haar langzaam richting Plan 75. Helaas zitten de andere twee verhaallijnen in de weg, in plaats van complementair te zijn. Daardoor biedt de mooi gemaakte slotscène niet de catharsis die hij op papier zou verdienen. Door de drie verhalen zo door elkaar te vertellen met die soms verwarrend snelle montage, komen ze geen van alle echt van de grond en blijven de personages wat schetsmatige middelen voor het maatschappijkritische doeleinde.