Wie kent het feministische vrouwenblad Ms. nog? Waarschijnlijk doet dit controversiële magazine uit het hoogtepunt van de tweede feministische golf geen belletje rinkelen. Maar de naam Gloria Steinem roept bij de meeste kijkers wel herkenning op. Bewondering, of afgrijzen - afhankelijk van wie je het vraagt. Jammer genoeg is de documentaire Dear Ms.: A Revolution in Print niet altijd even spraakmakend als de iconische covers. Daarvoor is hij te veel een verdienstelijk historisch relaas en te weinig een nieuwe aanmoediging voor een actueel debat.
Ms.: twee letters die wijzen op een persoon van het vrouwelijk geslacht met een irrelevante huwelijkse staat. Met dat statement richtte Gloria Steinem in 1975 een magazine op dat helemaal afweek van de vrouwenbladen van die tijd. Geen 8-stappen beautyroutines en herfstige haarstijlen maar getuigenissen en opinies over abortus, seksuele intimidatie en huiselijk geweld.
Na die oprichting komt de strijd om het controversiële blad in de rekken te krijgen. Een duidelijke rode draad met hindernissen die voor de nodige suspense zorgen. Daarna volgen enkele iconische covers en de meest spraakmakende reportages. Betrokkenen halen herinneringen op bij de stennis die zo ontstond. Meestal boeiend, maar het chronologische relaas duurt net iets te lang. De documentairemakers wilden duidelijk twee decennia aan vrouwenbeweging eer aan doen. Begrijpelijk, maar zelfs pioniers ontsnappen niet aan het principe 'kill your darlings'.
De echte verdienste van de journalisten van Ms. was dat het een naam gaf aan sociale problemen die tot dan toe onbenoemd bleven. Een tik op de billen werd 'seksuele intimidatie', de eigen vrouw slaan werd 'huiselijk geweld'. Die nieuwe benamingen brachten een stroom van getuigenissen en aangiftes op gang.
Maar de strijd is nog niet gestreden. Waar blijven de meningen van deze voorvechters over het terugdraaien van de abortuswet in sommige Amerikaanse staten? En over de recente maar moeizame #Metoo beweging? Meer dan een zijdelingse opmerking krijgt de kijker niet. Een gemiste kans om te linken naar actuelere initiatieven. Ook een peiling over vrouwenrechten in 2025 versus een uit 1975 zou een meerwaarde zijn.
Op twee vlakken blikken de redacteurs wel met een eigentijdse kritische bril terug naar hun werk uit de jaren zeventig. Ten eerste erkennen de meeste journalisten dat de zwarte vrouwenbeweging nogal in de schaduw stond van de witte. Ms. publiceerde zwarte auteurs en zette ook de eerste Afro-Amerikaanse presidentskandidate Shirley Chisholm op de cover. Toch bleken de kopstukken van het tijdschrift zes witte vrouwen. Ook in het tijdschrift was er veel minder visuele representatie dan vandaag.
Ten tweede was Ms. ook erg streng voor sekswerkers. Porno betekende automatisch gewelddadige onderdrukking voor hen. Daarom stapten de feministen een wetsvoorstel voor het verbieden van porno naar de rechtbank. Een vrouwelijke pornoregisseur en enkele actrices die hun lichaam uit eigen initiatief in de strijd wierpen, kwamen op straat tegen het plan. Ondertussen zien sommige dames de complexiteit van dit onderwerp in: vrijheid van expressie versus de nog steeds alomtegenwoordige uitbuiting. Chapeau voor de eerlijke zelfreflectie.
Ook voor die laatste thema's zou het fijn zijn om ook enkele nieuwe stemmen te laten horen en in debat te laten gaan met de iconische voorvechtsters. Zo kan de documentaire niet alleen geschiedenis vertellen maar ook de geschiedenis mee maken. Al bij al is Dear Ms.: A Revolution in Print desalniettemin toch de moeite waard om te bekijken. Een stevige reminder om het huiswerk dat vier decennia geleden gemaakt is, niet opnieuw te moeten doen.
Dear Ms.: A Revolution in Print is te zien bij HBO Max.
