in Recensies
Update:
Twaalf jaar nadat het Uruguayaanse drama Tanta Agua een verdiende Nederlandse release kreeg, wordt een volgende speelfilm van de makers door Previously Unreleased van de vergetelheid gered. Agaramme Fuerte is de meest compacte titel die het (landelijke) zomerse EYE-programma dit jaar rijk is, maar weet met een terloopse benadering toch tot een empathische kern te komen. Kan er íets lastiger zijn dan het loslaten van een geliefde?
Een familie komt bij elkaar om het overlijden van de veel te jonge Elena te herdenken. Terwijl de mater familias zich druk maakt om de aanwezigheid van een kruis in de opbaarkamer, is het verdriet bij goede vriendin Adela al een stuk tastbaarder. Als kijkers delen we in het leed om iemand die we niet hebben leren kennen, en toch laat de bijeenkomst een indruk achter. Gecontroleerde camerabewegingen en langer aangehouden shots vertalen de bedrukte stemming passend naar beeld.
Een uitweg voor de emoties van Elena's geliefden lijkt ver te zoeken, maar dan maakt de film een sprong die ons jaren terugvoert in tijd en plaats. In een sober, maar comfortabel optrekje aan de kustlijn brengen Elena en Adela kostbare momenten met elkaar door en genieten ze van het aangename weer. Geliefden zijn de vrouwen niet, althans niet in expliciete zin, en toch lijken ze in elkaars gezelschap het gelukkigst.
"Laat me niet los" (Agaramme Fuerte vrij vertaald), fluistert de film terwijl Elena en Adela over het leven en de liefde mijmeren. Vrijwel plotloos, maar wel betekenisvol meandert het drama richting aftiteling, waarbij je als kijker zelf de koppeling kunt maken (of verdringen) met de zwaarmoedige openingsakte. Op uitgekiende momenten vullen regisseuses Leticia Jorge en Ana Guevara (die aan het script begonnen te werken nadat ze zelf een goede vriendin verloren) de warme interacties tussen de vrouwen aan met momenten van magisch realisme.
Agaramme Fuerte is niet de eenvoudigste film om tot je door te laten dringen: los van Elena's overlijden zijn er geen drastische wendingen die het drama voortstuwen. Adela denkt weemoedig terug aan de tijd waarin geluk voor het grijpen lag, en schoonheid verborgen zat in de kleinste dingen. Tegelijk voelt het dankzij de dromerige randjes van de vertelling alsof die mijmeringen stiekem weer 'echt' kunnen worden, en de trieste werkelijkheid kan worden afgedaan als een koortsdroom. Het is knap dat Guevera en Jorge erin slagen die omkering in krap zeventig minuten over te brengen en uit te diepen.
Waar Tanta Agua niet alleen pakkend, maar ook aandoenlijk was, overheerst na het kijken van hun nieuwste speelfilm een onbestemd melancholisch gevoel. Zonder uitroeptekens beroert Agaramme Fuerte het nauwe speelveld van het bestaan, waarin zorgeloosheid nooit met garanties komt en we het grootste geluk vaak pas achteraf herkennen. Een schilderij van een zeilboot verandert in principe nooit: kijk na een maand nog een keer en het vaartuig is nog steeds onderweg. Het magische schilderij dat vlak voor het einde verschijnt heeft een andere aanblik: de zeilboot heeft een eigen wil, en besluit het veilige kader voorgoed te verlaten.
