'Toxic': afvallen of uitvallen
Recensie

'Toxic': afvallen of uitvallen (2024)

Drama over dertienjarige meisjes en een louche modellenbureau kent krachtige portretten maar een onzorgvuldig script.

in Recensies
Leestijd: 2 min 20 sec
Update:
Regie: Saulé Bliuvaité | Scenario: Saulé Bliuvaité | Cast: Vesta Matulyte (Marija), Ieva Rupeikaite (Kristina), e.a. | Speelduur: 99 minuten | Jaar: 2024

De dertienjarige meisjes Marija en Kristina dromen ervan de grauwe buitenwijken van een Litouws stadje achter zich te laten. Een louche modellenbureau belooft tegen een fikse prijs reizen naar Parijs of Japan, mits je slank genoeg bent. Toxic volgt hoe de twee hun lichamen afbeulen in de hoop dat het bureau hen uitkiest. Ondertussen gaat het tienerleven door, vol foute jongens en drugsgebruik. Regisseur Saulé Bliuvaité toont in haar speelfilmdebuut een vriendschap die niet ten onder gaat in alle misère.

Stilistisch doet de stad in Toxic denken aan de visuele stijl van een duister Tumblr-blog. Achter de mistroostige figuren doemen de ijzerwerken en felle rood-witte schoorstenen van industriële bouwwerken op. Dankzij de strakke kleuren en belichting drukt de omgeving een stempel op de gebeurtenissen, vergelijkbaar met de psychologische rol van het landschap in Il Deserto Rosso van Michelangelo Antonioni. Het vangt de hardvochtigheid van de buitenwijk.

Die sfeer trekt zich binnenskamers voort met kille fotoshoots op het modellenbureau. Cinematograaf Vytautas Katkus portretteert daarnaast de inwoners van de wijk in strakke kaders. Indringend staren onder andere een jongen met kunstoog en een buurmeisje met een harde blik de camera in. Wanneer de modellengroep danst als een stel robots, vervreemdt dat dankzij het precieze perspectief van de camera.

Ondertussen houdt Bliuvaité oog voor haar personages. Ze volgt met een harde hand hoe het de jongeren vergaat in een ongezonde omgeving, zo streng registrerend als in Kids van Larry Clark en Harmony Korine. Zonder sensatiezucht komen de nare gebeurtenissen voorbij, zoals de steeds ergere gevolgen voor Kristina na het nemen van een op de zwarte markt gekochte lintwormpil om af te vallen - de enige rode draad in het verhaal.

De losse vertelstijl van Toxic voelt lukraak aan. Dan weer hangen de meiden rond met een zwanger voormalig model, dan weer proberen ze drugs uit, dan weer kieperen ze een mobiel toilet om met iemand erin. Deze gebeurtenissen hangen zowel thematisch als qua ontwikkeling van de personages weinig samen. Scènes komen over als een verzameling losstaande incidenten zonder verdere gevolgen. Korines Gummo volgt ook een troosteloze gemeenschap, maar roept met de episodische structuur juist een apocalyptische sfeer op en bijt zich vast in de belevingswereld van de personages.

Bliuvaité doet dat laatste niet met Marija en Kristina, ook al toont ze oprechte interesse in haar hoofdpersonen. De twee meiden weten dat hun leven anders kan lopen dan nu, doordat het modellenbureau de hemel belooft. Het maakt hun avonturen niet onvermijdelijk en daarmee niet tragisch. Ook daagt het alledaagse inzicht over hoop houden en de kracht van vriendschap niet uit. Dat, samen met het onzorgvuldige script, zorgt ervoor dat Toxic ondanks enkele treffende beelden weinig aangrijpt.

Toxic is te zien bij Mubi.