Een vader, moeder, twee dochters en een huis. Dat is ongeveer alles wat Sentimental Value nodig heeft. Joachim Trier maakt van deze basisingrediënten een meesterlijk familiedrama, waarin hij de complexe relaties tussen de personages blootlegt en het verleden waarin ze geworteld zijn.
De moeder van Nora en haar zus Agnes is overleden. Beiden zijn vervreemd van hun vader, maar tijdens de begrafenis komt de wat norse man toch opdagen. Deze Gustav Borg is een gerenommeerd filmmaker in Noorwegen, maar heeft al jaren geen film meer gemaakt. Al snel blijkt dat hij niet alleen is gekomen om afscheid te nemen. Hij heeft weer een script geschreven en wil dat Nora, zelf actrice, de hoofdrol speelt.
Nora weigert en probeert vervolgens haar vader zo veel mogelijk te negeren, in de hoop dat hij dan vanzelf weer verdwijnt. Wat volgt is een soort dans tussen Nora en Gustav, met Agnes als buffer en bemiddelaar. Vader en dochter lijken elkaar te willen ontwijken, maar de twee tegenpolen worden steeds opnieuw naar elkaar toe getrokken, zonder de afstand ooit echt te overbruggen.
Renate Reinsve is magnetisch. Ze speelt Nora's terughoudendheid en haar overweldigende emoties met een overtuigende precisie. Knap is vooral hoe Reinsve dat met haar hele lichaam doet. Ze wekt de indruk over elke houding en oogbeweging te hebben nagedacht. Toch is haar spel niet gekunsteld, maar juist levensecht.
In scènes met Gustav maakt ze zichzelf kleiner en verstijft zodra hij een ruimte binnenkomt. Ze lijkt zo te schrikken van zijn aanwezigheid dat ze via de achtertuin wegsluipt. Haar bevrijding en opluchting zijn tot achter in de zaal voelbaar.
Skarsgård is minstens zo precies, maar speelt Gustav meer gesloten. Wat er in hem omgaat, blijft altijd wat onduidelijk. Hij komt aanvankelijk over als een populaire, opgewekte man, maar gaandeweg blijkt hij net zo onzeker en melancholisch als Nora. Die spiegeling tussen vader en dochter is een van de elementen die de film zo fenomenaal maakt.
De grootste vraag die Trier lijkt te stellen is in welke mate het verleden ons leven beïnvloedt. En gaat het daarbij alleen om onze eigen jeugd of ook die van onze ouders of grootouders? Sentimental Value geeft geen pasklare antwoorden, maar dat maakt de zoektocht des te betekenisvoller.
Een van de sterkste vondsten is hoe het ouderlijk huis als personage fungeert. Het is een ode aan de verhalen die een familie definiëren en tegelijk een metafoor voor herinnering, geheugen en nalatenschap: blijven gebeurtenissen kleven, als kauwgom onder een schoen? Zijn ze besmettelijk als een dodelijk virus? Hebben ze de kracht om ons te verstikken? Het huis lijkt zijn geschiedenis vast te houden en invloed uit te oefenen op wie er woont of heeft gewoond. Zo krijgt ook het oorlogsverleden van Gustavs moeder meer gewicht, als een echo die door generaties heen blijft dreunen.
De film behandelt zware onderwerpen, maar doet dat op een respectvolle en authentieke manier. Toch is het geen verhaal dat in somberte blijft hangen. Trier combineert rouw, depressie en mentale gezondheid met liefdevolle familierelaties en vriendschappen. Dat maakt de film hoopvol en buitengewoon emotioneel. De band tussen Nora en Agnes blinkt daarbij uit en vormt uiteindelijk het kloppende hart van de film.
Hierin schuilt de genialiteit: Sentimental Value portretteert trefzeker de balans van het leven. Er is pijn, maar ook genegenheid. Het verleden bepaalt veel, maar niet alles. Er is altijd tijd om te vergeven en een belangrijke stap vooruit te zetten. Trier maakt zo niet alleen een diep emotionele ontleding van vader-dochterrelaties, maar ook een prachtige ode aan het leven zelf.
