Een Amerikaanse verpleger, een Braziliaanse weduwe en een Russische oligarch. Het zou het begin kunnen zijn van een gewaagde mop. Maar in deze true crime-documentaire vormen ze een drietal hoofdverdachten van een mysterieuze moord. In 1999 kwam miljardair en private bankier Edmond Safra om tijdens een brand in zijn penthouse in Monaco. Zijn vrouw bleef achter met... drie miljard euro. Eén van zijn verplegers kwam er minder goed vanaf. Hij kreeg 10 jaar cel voor brandstichting met de dood als gevolg. Terecht - of gaat het toch om een complot van de allerrijksten op aarde?
De documentaire schiet bij de intro krantenkoppen af over de drie hoofdverdachten. Dat voert de spanning meteen op. Al laat de documentairemaker hier nog in het midden of de documentaire een ontknoping in petto heeft voor het moordmysterie. Vervolgens komen er enkele getuigen en kennissen afwisselend aan het woord: een arrogante aristocrate, een onderzoeksjournalist van de New York Post en een zakenpartner van het slachtoffer.
De beelden van villa's, jachten en extreme luxe wekken in het begin nog jaloezie op, maar doen dat algauw niet meer. Een uitgebreide beveiligingsploeg omringde Edmond non-stop. En dat is geen overbodige luxe, wanneer je de witwaspraktijken van een Russische oligarch hebt ontmaskerd in de pers. De superrijken hadden last van paranoia die soms wel terecht bleek. Hij zou niet de eerste zijn met een stiekem tasje vergif rond theetijd.
Maar extreme rijkdom trekt ook hebzuchtige partners, werknemers en vrienden aan. Het motief voor de moord is niet ver te zoeken en de verdachten evenmin. Na 25 jaar getuigt dan ook de Amerikaanse verpleger en bodyguard van meneer Safra. De documentaire speelt hier met je beoordelingsvermogen. In het begin lijkt hij de werknemer de belichaming van de all-American dream: een vrij knappe blonde Amerikaan, verpleger op de neonatale en vader van drie kinderen in een gelukkig huwelijk. En dan ook nog ex-special forces. Alleen zijn er aanwijzingen dat hij een pathologische leugenaar met hebzucht kan zijn.
Dan is het veel aanlokkelijker om in de andere theorie te geloven. Een complot tussen de Russen en de absurde beau monde van Monaco. Een beruchte foto van Poetin in bloot bovenlijf op vakantie met prins Albert levert het bewijs. Want in deze bananenrepubliek van 2 vierkante meter vol casinogangers en ultrarijke belastingontduikers zouden zelfs het gerecht en de politie het imago van de dwergstaat beschermen en alle negatieve gebeurtenissen toedekken. De documentairemaker hoopt duidelijk heel hard om deze 'privé miljardairsclub' te ontmaskeren.
Op het einde geeft de maker dan ook toe dat hij niet helemaal objectief bleef. Want er komt nog een grote plottwist aan met veel recentere gebeurtenissen. Is de verpleger slechts een pion in een duister en machtig schaakspel? Of is hij een psychisch zieke leugenaar die een nieuwe realiteit verzon voor zichzelf? De waarheid zou zelfs in het midden kunnen liggen. Stel dat je in een bizar manipulatieve wereld terechtkomt en door alle pech telkens de slechtst mogelijke keuze maakt?
Vervelender is dat de documentairemaker op het einde zélf in beeld komt als een nieuw personage. Hij vertelt over zijn twijfels en denkproces tijdens de opnames. Dat voegt een extra perspectief toe aan een al heel complex verhaal. In het verleden nam Hodges Usry al een superheldenfilm op en een misdaadthriller. Maar ook in dit waargebeurde relaas is het té moeilijk om de fictie van de realiteit te onderscheiden. Een documentaire maken is een vak. Zowel research als een feitelijk relaas van een rechercheur ontbreken.
De kijker blijft op het einde achter met meer vragen dan antwoorden. Wat overblijft is een licht onbevredigd en onheilspellend gevoel. Zou de documentairemaker zelf bedreigingen of geld hebben ontvangen om op het einde een plottwist toe te voegen? De enige zekerheid is dat de miljardair weinig mensen had die echt van hem hielden. Want wat te denken van zijn partner - de Braziliaanse zwarte weduwe Lily Safran? Ze veranderde telkens op de valreep het testament van haar overleden partners. Geld doet nog steeds de wereld draaien. Maar alleen degene zonder, betaalt het gelag.
Murder in Monaco is te zien bij Netflix.
