Journey to the Shore
Recensie

Journey to the Shore (2015)

Yusuke is zo dood als een pier, maar staat op een avond in de keuken van zijn vrouw. Samen gaan ze op reis naar de kust, waar ze de afgelopen drie jaar reconstrueren.

in Recensies
Leestijd: 3 min 39 sec
Regie: Kiyoshi Kurosawa | Cast: Eri Fukatsu (Mizuki), Tadanobu Asano (Yusuke), Masao Komatsu (Shimakage-san), Yu Aoi (Tomoko), Akira Emoto (Hoshitai-san), e.a. | Speelduur: 127 minuten | Jaar: 2015

De timide pianolerares Mizuki lukt het maar niet om haar volstrekt talentloze leerlinge een eenvoudig wijsje aan te leren. Dat ligt natuurlijk niet aan het meiske zelf, maar komt volgens haar moeder volledig op het conto van Mizuki en haar onderwijsmethodiek. Bovendien is het een vrolijk stuk en brengt Mizuki het compleet verkeerd. Het lijkt wel alsof de overkritische ouder in de ziel van de pianolerares kan kijken. Eenmaal thuis wordt de tragiek van de vrouw blootgelegd. Zonder enige vorm van aankondiging, laat staan uitleg van filmmaker Kiyoshi Kurosawa, staat opeens de dode echtgenoot van de vrouw op de stoep. Tijd of ruimte voor enige vorm van verbazing is er niet. Op droge wijze verklaart Yusuke zijn absentie die drie jaar duurde, terwijl hij de zoete pasteitjes van Mizuke verorbert. Hij kwam om op zee en werd door de krabben verslonden. Mizuki is meer bezig met praktische zaken, zoals haar eis dat haar doodgewaande echtgenoot zijn schoenen uittrekt.

Over de fysieke staat van Yusuke is geen discussie mogelijk. De man is zo dood als een pier, maar lijkt nauwelijks veranderd. Hij heeft nog steeds last van wagenziekte als hij samen met zijn vrouw de bus in stapt. Hij nodigt Mizuki uit om op reis te gaan. Samen bezoeken ze de mensen die de afgelopen drie jaar van grote persoonlijke betekenis voor hem zijn geweest. Yusuke is echter geen geestverschijning, al zou je het hele verhaal wellicht af kunnen doen als de verbeelding van Mizuki. Andere mensen zien en horen hem en hij voelt dezelfde emoties als een levende mens. Zijn vrouw lijkt snel gewend aan de hereniging en slaafs volgt ze dan ook haar man terwijl hij zijn recente verleden reconstrueert. Zo bezoeken en helpen ze een krantenbezorger die treurt om zijn opgestapte vrouw en de slaapkamermuur met bloemen behangt. Een volgend bezoek brengt het stel naar een restaurant waar Yusuke keukenhulp was en dumplings in elkaar vouwt. De eigenaren treuren om een dood familielid. Een laatste tripje voert naar een klein dorpje waar Yusuke een gerespecteerd onderwijzer was.

Filmmaker Kurosawa, overigens geen familie van de grote cineast Akira Kurosawa, is met name bekend geworden van zijn schreden in de J-horror, maar leverde ook invoelende drama’s af als Tokyo Sonata en misdaadthrillers. Met het als mysterieus romantisch aangezette Journey to the Shore lijkt hij een beetje de weg kwijt te zijn. In de startblokken gaat het eigenlijk al mis. Mizuke is een verlegen typ dat nauwelijks tegengas geeft en al helemaal niet de discussie met haar dode wederhelft aangaat. Yusuke is een betweter die zich op bepaalde momenten zelfs God waant. Als onderwijzer geeft hij natuurkundeles en verhaalt hij over de oerknal en het universum alsof hij ze zelf heeft gecreëerd. De natuur van de twee hoofdpersonen liggen zo ver uit elkaar dat ze flink langs elkaar heen lijken te leven. Op een vrijpartij in de laatste minuten na, is hun relatie kil en afstandelijk. Nu hebben wel meer Japanse filmmakers hier een handje van, maar voor een drama dat door moet gaan voor romantiek brengt Kurosawa het er wel heel belabberd af. Het uitgangspunt van een dode man die zich als levende ziel gedraagt, is nog het minste probleem waarmee Kurosawa te stellen heeft.

Elke halte van de ontdekkingsreis van het echtpaar is een afgebakende episode, waarin Kurosawa speelt met de dunne scheidslijn tussen leven en dood. Yusuke kan precies aanwijzen wat het probleem van de door hen omringende figuren is, wat er steevast op neerkomt dat ze maar niet kunnen omgaan met de overgang naar de dood. Echt gepraat wordt er ook niet tussen Mizuki en Yusuke, terwijl je toch mag veronderstellen dat er nog wel wat woordjes gewisseld moeten worden. Kurosawa trekt met zijn verfilming van de roman van Kazumi Yumoto hiermee bijzaken naar de voorgrond en verheft triviale plotelementen tot speerpunt. Hij is een meester in het neerzetten van sfeer, hetgeen nog eens krachtig wordt aangevuld door de aan het werk van Bernard Herrmann refererende stemmige soundtrack. Maar zonder enige vorm van houvast slaat dit dood, alsof je naar een prachtig geschoten videoclip kijkt zonder narratief en zonder muziek. Het veel te lange Journey to the Shore is frustrerend ongrijpbaar los zand, dat naast een duidelijk omlijnd verhaal vooral emotie ontbeert.