Waiting for the clouds
Recensie

Waiting for the clouds (2003)

Een ontroerend drama van Turkse bodem, dat bovendien heel wat mooie plaatjes bevat.

in Recensies
Leestijd: 2 min 35 sec
Regie: Yesim Ustaoglu | Cast: Rüchan Caliskur (Ayshe/Eleni), Ridvan Yagci (Mehmet), Ismail Baysan (Chengiz), Dimitrios Kamperidis (Tanasis), Suna Selen (Selma) e.a. | Speelduur: 87 min.

De Pontische Grieken waren een volk dat ongeveer 3000 jaar lang in het noordoosten van Turkije aan de Zwarte Zee was gevestigd. Vanaf de Eerste Wereldoorlog tot in de jaren ’20 werd dit volk echter opeens uit het land verjaagd. Voor het merendeel vluchtten zij naar Griekenland, een kleiner deel ging naar Rusland of andere omliggende landen. Alleen zij die zich bekeerden tot de islam, konden blijven en het er levend van af brengen. Eleni is pas tien jaar oud wanneer zij met haar Griekse familie moet vluchten. Alleen zij en haar jongere broer Niko overleven een tocht door een sneeuwstorm, maar met die tocht zijn ze het land nog niet uit. Niko komt in een weeshuis terecht en wordt al snel naar Griekenland gedeporteerd. Eleni vindt echter onderdak bij een Turkse familie, die haar om haar te verbergen Ayshe noemt, en zij groeit samen met de dochter van het gezin op als zussen.

Nu is het dan 1975, en Ayshe woont nog altijd in één huis met haar ‘zus’ Selma. Mehmet is een tienjarig jochie dat vaak bij hen over de vloer komt. Wanneer de oude Selma sterft aan een dodelijke ziekte, moet hij aanzien hoe Ayshe steeds meer achteruit gaat. Haar laatste verbintenis met het land waarin zij woont is er niet meer, en dat treft haar zwaar. Gevoelens van ontworteling, het gemis van haar natuurlijke familie en een schuldgevoel tegenover haar broertje, waarvan ze vindt dat ze hem heeft achtergelaten, heeft ze haar hele leven kunnen onderdrukken, maar nu lukt dat niet meer. Ze trekt zich steeds meer terug en belandt in een isolement waar zelfs de innemende Mehmet haar niet uit kan halen. Door de komst van een andere oude Pontische Griek, die terugkeert naar zijn geboorteplaats, leeft ze na een tijd weer op.

Dit verhaal speelt zich af tegen een achtergrond die wonderschoon in beeld is gebracht. Het robuuste berglandschap van Noordoost-Turkije, met haar riviertjes, dalletjes, vegetatie en rotsen past goed bij Ayshe en haar leven. Het aanzicht van de zee en de kust is ook niet te versmaden. Vooral de mist, die te zien is als het hele dorp voor een bruiloft tijdelijk naar een oud dorp boven in de bergen verhuist, is zeer mooi gefilmd. Helaas vindt het minste stuk van de film ook daarboven plaats. Als Ayshe namelijk besluit om daar in haar eentje achter te blijven, worden haar verdriet en eenzaamheid net iets te lang benadrukt, zonder dat er verder ook maar iets gebeurt. Een kleiner aantal langdurige shots waarin zij telkens troosteloos voor zich uit staart, was voldoende geweest om haar gevoelens duidelijk te maken.

Aan leuke details, zoals hoe Mehmet het raadsel oplost over waar iemand een derde oog zou wensen, is gelukkig geen gebrek. Vooral het laatste moment van de film is een juweeltje, dat zowel hartverscheurend als hartverwarmend werkt. Het zijn dit soort factoren die van Waiting for the clouds een ontroerend drama van Turkse bodem maken, dat bovendien heel wat mooie plaatjes bevat.