Les Innocentes
Recensie

Les Innocentes (2016)

Russische soldaten hebben een vredig kloosterbestaan verwoest. Negen maanden na hun bezoek staat de ene na de andere non op het punt van bevallen.

in Recensies
Leestijd: 2 min 34 sec
Regie: Anne Fontaine | Cast: Lou de Laâge (Mathilde Beaulieu), Agata Buzek (Maria), Agata Kulesza (Moeder Abesse), Vincent Macaigne (Samuel), e.a. | Speelduur: 115 minuten | Jaar: 2016

Het klooster in de bossen bij het Poolse Warschau moet een helse plek zijn geweest. Aan het eind van de Tweede Wereldoorlog zagen nonnen hun vreedzame leven bruut verstoord worden met de inval van een groep Russische soldaten. Volgens een verslag van Rode Kruis-dokter Madeleine Pauliac werden vijfentwintig vrouwen verkracht, sommigen zelfs veertig keer achter elkaar. Uiteindelijk werden er twintig nonnen vermoord en bleven er vijf zwanger achter.

Begrijpelijk dat de Luxemburgse regisseuse Anne Fontaine (Coco Avant Chanel) een film zag in deze weerzinwekkende gebeurtenis. Vooral in het contrast tussen de heilige onschuld van het nonnenbestaan en de mensonterende oorlog die de kloostermuren heeft weten binnen te dringen, zit een sterk schrijnend drama. Toch dringt dat in Les Innocentes nooit echt goed door.

Schokkende, dramatische of intrigerende historische feiten leveren niet per definitie een goede film op. Houdt een maker zich te veel vast aan de beschikbare informatie, dan ligt een droge, saaie vertelling op de loer. Films die een ware gebeurtenis slechts als kapstok gebruiken om in hoofden te kruipen of sociale kwesties uit te diepen, komen doorgaans beter binnen. Kijkers krijgen iets te doen, in plaats van dat ze (grotendeels) een geschiedenisles krijgen voorgeschoteld. Zet Spielbergs historische biopics Lincoln en Schindler’s List maar eens tegenover elkaar om het verschil te snappen.

Les Innocentes opent in de Poolse winter van 1945. Franse Rode Kruis-arts Mathilde behandelt gehavende landgenoten die in concentratiekampen hebben gezeten, maar wordt een andere wereld in getrokken wanneer een lokale non om haar hulp vraagt. Een van haar kloostergenoten staat op het punt om te bevallen. Schandalig als dat ooit uit zou komen, dus mag er geen Poolse dokter komen helpen en moet Mathilde haar mond houden over wat ze heeft gezien. Maar al snel blijkt dat het probleem veel groter is. Het is negen maanden na een dagenlang bezoek van een peloton Russen en er zijn duidelijk meer slachtoffers gevallen.

Mathilde helpt in het geheim zo goed als ze kan bij bevallingen en geslachtsziektes. Geen gemakkelijke opgave, want de nonnen spreken Pools en willen zich ondanks wat ze hebben meegemaakt vast blijven houden aan het celibaat. Zelfs aangeraakt worden is al verschrikkelijk voor ze. En na de geboortes is de hel nog niet voorbij, want wat moet er gebeuren met de baby’s?

Via de woordenwisselingen tussen Mathilde en de enige non die Frans spreekt, krijgt de kijker een indruk van wat er door de slachtoffers heen gaat. Maar het is zo'n zakelijke uitleg van emoties en gedachtegangen dat het werkelijke drama doodslaat. Ook Mathilde krijgt als hoofdpersoon maar weinig diepgang mee. We zien haar even huilen nadat ze bijna zelf is verkracht door een groepje Russen in een donker bos, maar verder dan dat komt het niet.

Les Innocentes stapt te makkelijk over zware momenten heen. Dit onbekende, tragische verhaal had het verdiend om af en toe ook eens af te remmen en in te zoomen op het onverwerkbare leed waar deze vrouwen mee kampten.