Na zijn regiedebuut Synecdoche, New York stopt Charlie Kaufman zijn droomachtige doch immer herkenbare scripttalent in een heel ander jasje: stop-motionanimatie. Samen met coregisseur Duke Johnson en een team aan animators wordt de monotone wereld van Michael Stone in beeld gebracht, een klantenservice-expert die door een levenloze en uniforme samenleving heen slentert op weg naar een conferentie in een hotel, waar hij de uniekste persoon ter wereld ontmoet.
De oorsprong van Anomalisa als een 'audiotoneelstuk' verraadt zich al snel in de opening: de film start met een zee van stemmen. Ze vertellen allemaal een eigen verhaal, maar toch klinkt het als eenheidsworst. Het is de deprimerende realiteit voor Michael Stone die uit ieders mond dezelfde monotone mannenstem hoort galmen. Elke voorbijganger lijkt een levenloze kopie met eenzelfde stem en gezicht, wat al vlug een deerniswekkend wereldbeeld schept waar je uit wilt ontsnappen.
Dat wordt nog eens extra benadrukt door de lange shots en de schaarse tijdsprongen. Een behoorlijk deel van de film beslaat slechts de weg naar een hotelkamer, waarbij bijna elk onbenullig stapje tot in microscopisch detail gevolgd wordt. Had Kaufman niet voor het animatiemedium gekozen dan zou dit zonder twijfel een behoorlijke cinematografische uitdaging maar ook een afleiding geweest zijn. Het is mooi dat Anomalisa dit ontwijkt. De onrealistische of lange shots accepteer je eerder door de animatievorm en hiermee verschuift de aandacht van het camerawerk juist naar al die finesse: de sleur, het solitaire leven van Michael, de kale hotelgangen en alle kleine trekjes van de perfect uniforme poppengelaten.
Een saillant detail zijn de zwarte groeven tussen de gezichtsdelen, die normaliter digitaal worden weggepoetst. De makers slaan dit over omdat men de beelden dan niet zou kunnen onderscheiden van CGI-werk. In eerste instantie een vreemde keuze, maar zodra je eraan gewend bent, blijken de gezichtslijnen een prachtig stilistisch element te vormen, dat een desoriënterend effect geeft in enkele imposante scènes. Op deze momenten maakt de film optimaal gebruik van animatie om de onderliggende themas naar de oppervlakte te duwen, wat overigens extra hard aankomt door de soundtrack die in de rest van de film grotendeels minimalistisch is. Naast het vernuftige en symbolische gebruik van animatietechnieken, ogen de acteurs ook ernstig fotorealistisch; ironisch gezien dus juist door de onnatuurlijke imperfecties in het gezicht te behouden. De filmmakers hebben daar echt een troef mee in handen, want zo voorkomen ze het uncanny valley-fenomeen en het dead eyes'-syndroom die bij CGI-beelden vaak problematisch zijn.
Kaufman staat natuurlijk bekend om zijn surrealistische aanpak en een bijzondere mix van deprimerende situaties en humor vanuit ongemakkelijke situaties. Anomalisa is hier geen uitzondering op. Het leven van Michael is vrij onbehaaglijk dankzij het onbeduidende gevoel dat zijn omgeving uitstraalt. Heel soms wordt het opgeheven door de klungelig grappige dagelijkse interacties tussen Michael en zijn gesprekspartners. Toch komt de echte opluchting pas zodra Lisa op de soundtrack arriveert. Zodra Michael die onmogelijke derde stem hoort, lijkt er na het lange gebrom van eenieder zowaar een sprankeltje hoop en liefde te liggen op de horizon. Maar enigszins vergelijkbaar met Eternal Sunshine of the Spotless Mind verandert dit geluksmoment al snel in een surrealistisch web van themas zoals realiteit, passie en eenzelvigheid. Sierlijk aangevuld met achtergronddetails zoals een schilderij van een sneeuwvlokje.
De opbouw van de film is soms wat traag en de seksscènes zijn wat ongegeneerd, toch is het allemaal ter ondersteuning van het thema. Bovendien zijn de seksscènes veel eerlijker in beeld gebracht dan in menig verfilming, ongecensureerd maar ook inclusief al het aanmodderen. Elk onderdeel van de film draagt uiteindelijk bij aan een fraaie karakterstudie; enerzijds gevuld met realisme en druilerigheid, anderzijds zorgen enkele dromerige scènes weer voor thematische tsunamis. Het verhaal van Anomalisa is in de kern niet erg groots en eindigt misschien wat plots. Maar met een symfonie van elementen die de poppen ontzettend menselijk maken en buitengewoon slimme animatie, is de film enig in zijn soort, net als het titulaire sneeuwvlokje zelf.
