Rock'n Roll
Recensie

Rock'n Roll (2017)

Guillaume Canet is acteur en over de veertig. Wat een zwaar leven.

in Recensies
Leestijd: 5 min 12 sec
Regie: Guillaume Canet | Cast: Guillaume Cane (Guillaume Canet), Marion Cotillard (Marion Cotillard), Philippe Lefebvre (Philippe Lefebvre), Gilles Lellouche (Gilles Lellouche), Camille Rowe (Camille Rowe) e.a.| Speelduur: 123 minuten | Jaar: 2017

De vaak geopperde 'wijsheid' dat leeftijd slechts een gevoel is, heeft mij altijd tegen de borst gestuit. Leeftijd is door zijn perfecte meetbaarheid namelijk precies het tegenovergestelde van een gevoel. Mijn persoonlijke verklaring voor het ontstaan van deze dooddoener is de verwarring van leeftijd en leefstijl; door het bewustzijn van onze sterfelijkheid en de gemiddelde leeftijdsverwachting, zijn bepaalde maatschappelijke verwachtingen ontstaan van hoe het leven er op een bepaalde leeftijd moet uit zien. Echter, conventies zijn geen verplichtingen. Het benoemen van je 'gevoelsleeftijd' is aldus niet zozeer een verwerping van maatschappelijke ideeën over leeftijd, maar eerder een erkenning ervan. Dergelijke verdedigingen zijn misschien wel het beste bewijs van hoezeer de westerse maatschappij zich blindstaart op leeftijd. Het is als Rotten Tomatoes: waarom nog proberen iets met nuance te beschouwen als het ook kan worden gereduceerd tot een makkelijk behapbaar cijfer?

Onder acteurs liggen deze kwesties allemaal nog wat gevoeliger. Hun sterrenstatus (of marktwaarde, om maar even een onprettig woord te gebruiken) is vaak gebaseerd op hoe jong en aantrekkelijk ze zijn. Het is hen er aldus veel aan gelegen de ondergrenzen van hun leeftijd te verkennen. Dat verklaart mogelijk waarom ze vaak worden gecast voor personages die jonger zijn dan zijzelf maar zelden als oudere. Tenzij je Tom Cruise of Brad Pitt heet en tot dik in de vijftig dertigersrollen blijft spelen, heeft iedere acteur een beperkte mate van houdbaarheid. Iedereen wordt ouder en er staat altijd wel een jongere generatie in de startblokken die gretig is de oudere te verdringen.

In het door hemzelf geschreven en geregisseerde Rock'n Roll speelt Guillaume Canet zichzelf. Of nou ja, een gefictionaliseerde variant van zichzelf. Het is lastig te zeggen waar de realiteit eindigt en de fictie begint, maar in de basis heeft het personage Guillaume Canet aardig wat overeenkomsten met zijn gelijknamige vertolker: hij acteert, is begin veertig en heeft een relatie en een kind met Marion Cotillard. Prima leven zou je denken, maar blijkbaar niet goed genoeg. Wanneer zijn jonge tegenspeelster in een duo-interview opmerkt dat Canet niet bepaald de belichaming is van rock-'n-roll, schiet dat bij hem in het verkeerde keelgat. Maar hoe hard hij ook probeert deze observatie tegen te spreken, de geest is uit de fles. Wat volgt is een typische midlifecrisis, die flink versterkt wordt door de ijdelheid waarmee zijn beroep gepaard gaat.

Aldus zien we hem uit de band springen met drank en drugs, maar ook pogen zijn acteercarrière over een nieuwe boeg te gooien. In dat laatste schuilt een alleraardigst uitgangspunt. Want hoewel het werk van acteurs bestaat uit het vertolken van andere mensen, zijn het vaak juist deze fictieve personages die hun publieke imago kneden. Wanneer Canet opmerkt dat enkele brave rollen hem een imago hebben opgeleverd dat afwijkt van zijn ware aard, doet dat denken aan hoe Hugh Grant in de jaren negentig door zijn acteerwerk geheel tegen zijn zin de reputatie kreeg van ideale schoonzoon. Het kostte hem enkele 'bad boy'-rollen en een breed in de roddelpers uitgemeten prostitutiebezoek om enigszins met dit imago af te rekenen.

Waar Canet steeds mee wordt geconfronteerd, is dat hij nooit de jeugdige rockster-acteur was die hij hoopt te zijn. En zelfs als was hij dat wel: oudgediende Johnny Hallyday vertelt hem klip en klaar dat het sterrenbestaan tegenwoordig geheel andere standaarden heeft dan in zijn glorietijd. Het verbouwen van een hotelkamer maakt je tegenwoordig niet langer een stoere rebel, maar eerder een verafschuwde paria. Canet krijgt meer van dit soort adviezen toegeworpen, maar slaat ze allemaal in de wind. Scène na scène maakt hij zich publiekelijk belachelijk en op de filmset wordt hij steeds onmogelijker om mee te werken, waardoor al snel zijn carrière, relatie en imago een flinke snoekduik maken.

Schrijver-regisseur Canet lijkt daarmee een punt te willen maken over de aanstellerij van acteurs (het draait immers om de eerstewereldproblematiek van een heteroseksuele blanke man), maar tot echt bijtende satire komt hij maar niet. Dat zijn personage zich opwindt over leeftijdsdiscriminatie, is natuurlijk nogal overtrokken aangezien zijn vrouwelijke collega's daar veel meer last van hebben, maar een erkenning hiervan biedt de film nauwelijks. Om de ijdelheid van zijn personage te illustreren, komt hij helaas niet veel verder dan uitgekauwde ideetjes zoals het overmatige gebruik van botox en anabole steroïden. Een veel actuelere kwestie als digitale verjonging (de laatste tijd schering en inslag in films uit de Disney-fabriek) wordt daarentegen nooit benoemd.

Volgens Canet was zijn oorspronkelijke plan een mockumentary (nepdocumentaire) te maken over de façade van bekendheid. Echter, met het verschijnen van I'm Still Here (over de geënsceneerde teloorgang van Joaquin Phoenix' carrière) bleek het gras al voor zijn voeten te zijn weggemaaid, waarna hij het idee bewerkte tot een conventionelere speelfilm. Het meta-tekstuele element bleef echter, wat erin resulteert dat Canet voor zichzelf een vreemde omgang creëert met de werkelijkheid. Zo wordt voor het gemak maar volledig genegeerd dat hij naast acteur ook een ervaren regisseur is, wat zou betekenen dat zijn carrière helemaal niet zo afhankelijk is van leeftijd of imago. Deze selectiviteit resulteert in een vreemde scène waarin Canet wanhopig poogt een rol te bemachtigen in een Hollywoodfilm van Ben Foster, ook al heeft laatstgenoemde nagenoeg geen enkele ervaring met regisseren, schrijven of produceren.

Het personage Canet krijgt regelmatig te horen dat niemand op een film over hem zit te wachten, maar dat een verfilming over het leven van zijn partner Marion Cotillard waarschijnlijk volle zalen zou trekken. Ironisch genoeg raakt dit aan een potentieel element waarop de film juist prima had kunnen scoren: het leven in de schaduw van een vrouwelijke partner die het in dezelfde sector verder heeft geschopt. Waar hij op zijn drieënveertigste uitgerangeerd lijkt, beleeft zij op een vergelijkbare leeftijd juist het hoogtepunt van haar carrière: een volledige omdraaiing van hoe het er in de filmwereld normaal gesproken aan toegaat. Helaas mocht het niet zo zijn. Canet hint naar interessante thematiek, maar door zijn vele inside-jokes zal Rock'n Roll voor de betrokken acteurs waarschijnlijk interessanter zijn geweest dan voor het publiek dat ernaar mag kijken.