Ága
Recensie

Ága (2018)

Imposante, trage film over een uitstervend traditioneel leven in het Hoge Noorden, met prachtige landschappen.

in Recensies
Leestijd: 2 min 26 sec
Regie: Milko Lazarov | Cast: Mikhail Aprosimov (Nanook), Feodosia Ivanova (Sedna) e.a. | Speelduur: 95 minuten | Jaar: 2018

Een rendier verschijnt ver weg aan de horizon. Nanook ziet hem vanaf de plek waar hij net een val heeft gebouwd met een aantal stokken. Hij kijkt toe hoe zijn prooi in de verte verdwijnt, het dier waar hij zijn hele leven op gejaagd heeft maar dat nu zo zeldzaam is geworden dat het een mythische status heeft gekregen. Een monumentaal moment in Ága, dat gedomineerd wordt door prachtige beelden van (haast) lege sneeuwlandschappen in Noord-Siberië, waar Nanook en zijn vrouw Sedna op zeer traditionele manier proberen te overleven.

Het trage tempo van hun levensstijl wordt gereflecteerd in dat van de film, dat enig geduld vergt van het publiek. Dat wordt beloond met mooie landschappen, prachtige verhalen over rendieren en dromen, en veel aandacht voor de alledaagse bezigheden van de twee oude mensen. De tijd kruipt voorbij maar is nooit te stoppen. Hun tijd lijkt voorbij te zijn. Dat wordt onderstreept door de levensgevaarlijke situatie waarin Sedna, vernoemd naar de zeegodin van de Inuit, verkeert. Ze heeft een wond op haar buik, maar behandelt die met een traditioneel medicijn. Nanook, vernoemd naar de klassieke docudrama Nanook of the North uit 1922, ziet een zelfde soort wond op de dieren die ze genoodzaakt zijn te eten. Samen met de natuur zijn zij aan het uitsterven.

Niet aan het uitsterven is hun dochter, Ága, het titelpersonage dat jaren geleden de joert van haar ouders verliet om een modern leven te leiden. Sedna wil graag over haar praten en haar weer zien, maar Nanook wil er niets van horen. Hun enige contact met de moderne buitenwereld is Chena, een jongeman die hen hout en brandstof brengt, en vraagt naar Nanooks verhalen van vroeger, sprookjes over rendieren. Die vertelt hij wel graag, nog steeds. Waarom Nanook niet over zijn dochter wil praten wordt nooit hardop uitgelegd, hoewel wel duidelijk wordt dat het conflict tussen dochter en ouders te maken heeft met haar achterlaten van hun traditionele levenswijze.

Haar keuze is wel te begrijpen, als we zien hoeveel moeite Nanook moet doen om een gat in het ijs te hakken om te wakvissen, om vervolgens niets te vangen. Regisseur Lazarov laat uitgebreid zien hoeveel tijd het oude koppel moet steken in simpel overleven in het prachtige maar nietsontziende sneeuwlandschap, waarin zij zo opgaan en zo geïsoleerd zijn dat ze de laatste mensen op aarde lijken. Een simpele storm is levensbedreigend en alle tanden moeten worden bijgezet om de joert aan de grond en een dak boven hun hoofd te houden. Lazarov observeert hun simpele leven uit een andere tijd met geduld en respect, terwijl hij laat zien hoe dat leven aan een einde gaat komen door de modernisering en door wat de mens de natuur aandoet. De dramatische muziek, inclusief de vijfde symfonie van Mahler, is daarbij iets te dik aangezet, vooral in de laatste scène.