Recensie

J'Ai Perdu Mon Corps (2019)

J'Ai Perdu Mon Corps stopt de geest terug in de door Disney en digitale mogelijkheden leeggezogen animatiefles.

in Recensies
Leestijd: 2 min 51 sec
Regie: Jérémy Clapin | Cast (stemmen): Hakim Faris (Naoufel), Victoire Du Bois (Gabrielle), Patrick d'Assumcao, Alfonso Arfi (Naoufel enfant), e.a. | Speelduur: 81 minuten | Jaar: 2019

In een tijd van liveaction-bewerkingen van Disney-klassiekers, waarbij realisme het nieuwe ethos van de animatiefilm lijkt te zijn geworden, geeft tekenaar en regisseur Jérémy Clapin de kracht terug aan de tekening.

De titel laat er geen twijfel over bestaan. Iemand is zijn lichaam verloren. En die iemand is geen mens maar een hand. Een daadwerkelijk los van het lichaam zijnde hand ontsnapt uit een koelkast, klimt in een dakgoot, wurgt een duif en vliegt aan een paraplu. Op zoek naar het lijf waar hij op nog onduidelijke wijze van gescheiden is, is de hand liefdevol en verlangend, maar vooral ook struikelend en onhandig.

Clapin is niet de eerste filmmaker die iets anders dan een wandelend en pratend mens als onderwerp neemt. Vooral dieren zijn populair, zeker in de wereld van de animatie. Walt Disney heeft zijn faam te danken aan die allegorische helden. In de meeste van deze films staat de leeuw of sneeuwpop bijna een-op-een voor een mens. Bij J'Ai Perdu Mon Corps is deze zinnebeeldige betekenis lang niet zo rudimentair. Is de verhouding tussen poppetje en mens lang niet zo handtam.

De losse hand is misschien een mens, maar misschien ook gewoon een hand. In Clapins wonderlijke korte film Skhizein uit 2008 staat hoofdpersoon Henri dankzij een meteorietinslag eenennegentig centimeter buiten zichzelf. Hoewel in deze bizarre mis-plaatsing verwijzingen naar schizofrenie kunnen worden gelezen, is het vooral de letterlijkheid van de fysieke verplaatsing die fascineert. Met J'Ai Perdu Mon Corps toont Clapin zich opnieuw meester in het scheefzetten van de parallel tussen geanimeerd onderwerp en menselijke realiteit.

Naast de buitelende hand is er in J'Ai Perdu Mon Corps ook nog Naoufel, een echte jongen. Deze jongen groeit op en raakt gefascineerd. Gefascineerd door een meisje, maar ook door de kansen die het leven hem tegelijk biedt en ontneemt. Aan de hand van kleine gebeurtenissen vormen Naoufel en de hand samen een uiterst subtiel duo dat de grenzen van het noodlot aftast en tart. Hoe en of Naoufel en de hand samenkomen, is onnodig hier te verklappen.

Clapin bewijst met deze film tot de crème de la crème van de moderne animatie te behoren. Zijn drie korte films blijken nu slechts opwarmertjes te zijn geweest voor deze verduivelde speelfilm. Zijn signatuur is een uiterst realistische animatie die de geest van het mystieke met beide armen omarmt. De tekeningen in J'Ai Perdu Mon Corps zijn zo overduidelijk getekend dat je je afvraagt of het misschien de bijna door ratten opgegeten hand is die ze voor je heeft neergetekend.

Maar waar zit die geest eigenlijk? Dat vraag je je ineens weer heel pregnant af als je J'Ai Perdu Mon Corps hebt gekeken. In je lijf, in je hoofd, in je hand? Of is je geest misschien deelbaar of meervoudig? En wat kun je met zo'n geest als het leven noodlottig is? De film lijkt als doel te hebben je tot zulke kernachtige vragen te dwingen. Clapin draagt zo niet alleen bij aan de bewustwording in de sleets geworden wereld van de animatie, maar ook aan een hernieuwde bewustwording bij jezelf. Eenmaal thuis, beginnen je handen onwillekeurig een eigen leven te leiden. Ze pakken je laptop, openen een webbrowser en typen de naam Jérémy Caplin in. Ze willen meer en meer van dit moois.