Vierentachtig jaar geleden verscheen de eerste avondvullende animatiefilm van de studio van Walt Disney. De bewerking van het Grimm-sprookje Snow White and the Seven Dwarfs was in 1937 al een technisch hoogstandje en regelrecht pionierswerk. Vele succesfilms volgden en zelfs toen de kwast werd vervangen door de computer wist de studio grote successen te boeken, mede dankzij de inmiddels ingelijfde concurrent Pixar. Het kleurrijke, in Colombia gesitueerde Encanto is de zestigste officiële 'Disney Animated Feature'.
De Californische animatiestudio blijkt nog steeds een meester in het vertellen van een verhaal en het op subtiele wijze afzwakken van de grootste gruwelijkheden. Zo blijven de scenaristen vaag over de reden van de massale vlucht van een Colombiaanse dorpsgemeenschap en de dood van de grootvader van hoofdpersoon Mirabel Madrigal. Het dorp vindt een nieuw onderkomen onder magische omstandigheden. Het grootste huis van het dorp beschikt over een eigen leven en de bewoners en omwonenden over magische krachten.
Mirabel is er zelf bekaaid vanaf gekomen. Haar zussen hebben respectievelijk de gave om bloemen te laten ontspruiten en over ongekende fysieke krachten te beschikken. De verbannen oom Bruno kan de toekomst voorspellen, tante Pepa kan door haar sterke emoties het weer naar haar hand zetten en Mirabels moeder kan mensen helen met haar kookkunsten. Maar als Mirabel op jonge leeftijd voor de magische deur staat die haar haar gave moet schenken valt er niks meer uit te delen. Van haar moeder krijgt Mirabel te horen dat ze ondanks het uitblijven van een speciale krachten toch echt heus wel heel bijzonder is.
Daar hebben we dan ook gelijk de voornaamste moraal van Encanto te pakken. Het gaat immers om je persoonlijkheid en niet om de trucjes die je kan uithalen. Een waarheid als een koe misschien, maar een beetje afgezaagd is het wel. Als de magie rondom de Madrigals in gevaar komt en de eeuwige vlam die verantwoordelijk is voor de wonderen dreigt te doven is het uitgerekend Mirabel die in actie moet komen. Het moge geen verrassing zijn dat het uiteindelijk vooral om de kracht van familie en jezelf vinden gaat.
Nee, thematisch heeft Encanto niet de originaliteitskluis geplunderd. Daar staat tegenover dat het een kleurrijk en wonderlijk geheel is geworden. Het huis van de Madrigals, de 'casita', heeft een eigen leven, waarbij elk tegeltje, plank en traptrede kan bewegen; een vermakelijke vondst. Ook met de vele magische vaardigheden van de dorpsbewoners konden de makers alle kanten op, maar ze zijn er niet in doorgeschoten. Weliswaar zijn de kunstjes niet altijd functioneel, ze worden ook niet van stal gehaald om elk denkbaar plotprobleem te dichten.
De muziek is net als bij voorganger Vaiana in handen van de geestelijk vader van Hamilton en In the Heights, Lin-Manuel Miranda. Dit keer stellen zijn chaotische en ratelende melodieën toch wat teleur. In 'rap' tempo wordt een onnavolgbare woordenbrij op ons afgevuurd in het nummer waarin Madrigal haar familie introduceert. Maar zelfs de wat langzamere liedjes halen het in kwaliteit niet bij de instant beltklassiekers als 'How Far I'll Go' uit Vaiana, noch wordt het elan van de rapnummers uit Hamilton gehaald.
Het is ongekend hoe Disney, op een flinke dip in de jaren zeventig en tachtig na, de kwaliteit hoog weet te houden. Het hart zit op de juiste plek, de emoties zijn oprecht en het verhaal wederom dik in orde. Je moet ook wel hard je best doen om niet de harten van je kijkers te stelen met figuranten zoals een nieuwsgierige toekan, een slome capibara en een schattige tapir. Bovendien is geprobeerd wat meer diversiteit te brengen, zonder je ermee om de oren te slaan. Encanto kent namelijk de eerste Disney-heldin met een bril. De film wordt voorafgegaan door de korte handgetekende animatiefilm Far from the Tree, over de opvoedkundige kwaliteiten van een wasbeer.
