De films van de IJslandse regisseur Rúnar Rúnarsson zijn allemaal intens persoonlijk. Vaak gaan zijn films over gebroken familierelaties, zoals Volcano en Sparrows. Maar ondanks de intieme aard van zijn films, blijft hij in interviews vaak gesloten over zijn eigen ervaringen. De bron van zijn inspiratie voor When the Light Breaks is een mysterie, maar het is duidelijk dat het onderwerp hem nauw aan het hart gaat.
Het verhaal volgt kunststudenten Una en Diddi, die in het geheim een relatie hebben. Omdat Diddi al in een relatie zit, moeten ze hun dates voor iedereen verborgen houden. Una is echter klaar met hun stiekeme gedoe en wil dat hij het uitmaakt met zijn vriendin Karla. De tragedie slaat toe wanneer Diddi omkomt bij een verkeersongeluk op de dag dat hij Karla het nieuws wilde vertellen.
Una's wereld stort in. Al haar dromen over een toekomst met Diddi vallen in duigen. Haar leed wordt versterkt door het ongemakkelijke feit dat niemand van hun relatie wist. Terwijl iedereen enorm veel medelijden heeft met Diddi's bijna-ex, kan Una haar leed met niemand delen.
Una's karakter maakt de situatie niet eenvoudiger: ze is van nature een gesloten persoon. Om ongemakkelijke confrontaties met Diddi's vrienden te vermijden, zwijgt ze over hun affaire. Terwijl ze haar eigen pijn verbergt, moet ze wel het verdriet van Diddi's vrienden opvangen. Dit bereikt een hoogtepunt wanneer Klara verschijnt en iedereen alleen maar oog voor haar heeft. Zíj heeft immers de liefde van haar leven verloren.
Het plot van Where the Light Breaks is eenvoudig, maar maakt de film er niet minder effectief op. Het is makkelijk om sympathie en/of medelijden met Una te hebben; het verliezen van een geliefde is een van de zwaarste dingen die een mens kan meemaken. Het ontbreken van iemand hierover te praten, is bijna onvoorstelbaar.
De film is op zijn sterkst wanneer emoties niet worden uitgesproken. Er gaan veel complexe emoties schuil achter Una's façade, die moeilijk in woorden zijn uit te drukken. Er hangt dus veel af van Elín Halls acteerwerk en zij maakt zich Una volledig eigen. Ze geeft in iedere scène honderd procent: met een andere actrice had het resultaat waarschijnlijk heel anders uitgepakt.
De stilte wordt prachtig opgevuld met de beeldschone en betekenisvolle cinematografie. Vooral de natuurbeelden zijn stuk voor stuk een lust voor het oog. Daardoor bereikt de film soms een meditatieve staat die aanzet tot zelfreflectie. Je kunt je je daardoor volledig verplaatsen in Una's oncomfortabele belevingswereld.
Toch is When the Light Breaks geen tranentrekker. De film is zeker emotioneel, maar dat uit zich vooral op een intellectueel niveau. De film is traag en kort, en kan soms lang aanvoelen, maar dat komt grotendeels door de zwaarte van het onderwerp. Het is misschien niet prettig om naar Una's verdriet te kijken, maar het zorgt voor een ontroerende ervaring.
