in Recensies
Update:
Ruim drie jaar nadat de gijzeling in de Amsterdamse Apple Store elke journaaluitzending overnam, maakt Netflix vrij baan voor een dramatische interpretatie van die dag in februari. Een gewaagde zet, want de kritiek ligt voor het oprapen: te kort na dato, respectloos richting de betrokkenen en overbodig in het licht van de bestaande Videoland-documentaire. Het zijn terechte punten van zorg, en toch blijkt de waarachtige context van de gijzeling bij het bekijken van iHostage niet het grootste probleem te zijn.
De Nederlandse thriller begint op ontspannen toon. Er is geen wolkje aan de lucht als een Bulgaarse toerist door een conducteur gewekt wordt uit zijn middagslaapje. Wandelend richting de Dam beseft de man niet dat zijn oortjes nog op het tafeltje van zijn vierzitter liggen. Na het inchecken bij zijn hostel slentert hij de Apple Store op het Leidseplein binnen. De rest is - vrij letterlijk - geschiedenis.
Hoe pak je een verhaal aan waarvan elk detail al breed is uitgemeten in nieuwsprogramma's en achtergrondartikelen, en waarvan dankzij een bodycam zelfs eerstehands beelden beschikbaar zijn? Met hulp van de geslepen misdaadscenarist Simon de Waal (Het Gouden Uur, Sleepers) heeft regisseur Bobby Boermans (Invasie) zo goed mogelijk geprobeerd te benaderen welk drama zich op 22 februari 2022 in de Apple Store afspeelde. Er is contact geweest met slachtoffers, met mensen uit de meldkamer en met de dame die de onderhandelingen met de gijzelnemer heeft gevoerd.
De enscenering van de film is fijntjes, met buitenopnames vanaf het échte Leidseplein en een nagebouwde winkel die lastig van echt is te onderscheiden. Wie na het kijken nog eens googelt, krijgt bevestigd hoe verschillende aspecten van de gijzeling tamelijk precies zijn nagespeeld. Zelfs de oerdomme live-update van voormalig juicekoningin Yvonne Coldeweijer heeft de montage gehaald, al wordt zij in de film (gelukkig) niet onnodig bij naam genoemd.
De enige omissie die behoorlijk opvalt, is die van de bodycam waarmee Abdel Rahman Akkad (in de film Ammar Ajar, of Double A) zijn gijzelactie eigenhandig vastlegde. Vermoedelijk wilden de makers de film consistent houden, om nog maar te zwijgen over de inhoudelijke dilemma's en rechtenkwesties die het gebruiken óf namaken van de beelden met zich had kunnen meebrengen.
Vanuit visueel oogpunt is het ontbreken van schokkerige point-of-view-shots een opluchting, maar het bestaan van de beelden geeft wel een nasmaak aan de creatieve invulling van de dialogen. Bekend is dat de dame die de onderhandelingen voerde (trefzeker gespeeld door Loes Haverkort) haar best deed om de gijzelnemer zo menselijk mogelijk te benaderen (zelfs het amicale "gappie" komt voorbij), en toch lijken een aantal uitspraken van Soufiane Moussouli ("denk niet dat je Bruce Lee bent") schaamteloos van een willekeurige Die Hard-kloon te zijn gestolen.
Voor de verfilming van een waargebeurde gijzeling onderscheidt iHostage zich te weinig van een eerder door Netflix gepimpte actiethriller als The Takeover. Boermans' film is overtuigender (toegegeven, daar was ook niet veel voor nodig), maar heeft niet de dramatische impact en spanningsboog die je van zo'n beklemmend verhaal mag verwachten. De reden hiervoor is niet alleen de vrijblijvende invulling van sommige dialogen, maar ook de vermoeiende veelheid aan perspectieven.
iHostage is op zijn best in de scènes waarin Boermans langere tijd bij de gijzelnemer, zijn gijzelaar en de onderhandelaar blijft. Het optreden van Haverkort in de meldkamer doet denken aan de conceptueel sterke thriller The Guilty. Alleen profiteerde die film ervan dat je de stem aan de andere kant van de lijn alleen kon horen. Hier blijft Boermans constant schakelen, vastberaden om geen enkele kant van het verhaal onder te belichten.
Het is wat dat betreft niet minder dan logisch dat ook de rol van de politie en speciale eenheden in het geheel zijn meegenomen, maar de manier waarop voelt soms geforceerd; zo maken twee agenten van het arrestatieteam grapjes over de Keukenhof en zien we een van de leidinggevenden zijn gezin verlaten op een tankstation langs de snelweg. De mannen die hem ophalen hebben hun bivakmuts voor de vorm vast over hun hoofden getrokken.
Een plotse uitval van een van de ondergedoken winkelbezoekers naar een winkelmedewerker ("als je me sneller had geholpen, was ik hier al weggeweest") is kenmerkend voor de wijze waarop iHostage een overdaad aan losse indrukken in een thriller van honderd minuten propt. Tegelijk mag het een compliment heten dat een verhaal waarvan de afloop op elke nieuwswebsite stond, toch van begin tot eind prikkelt. Na drie jaar, een documentaire en een speelfilm weten we nog altijd niet wat de gijzelnemer van toen precies bezielde. Het giswerk naar die psychologische vraag wint het met gemak van eender welke thriller.
iHostage is te zien bij Netflix.
