in Recensies
Update:
De afkorting CODA kreeg in 2022 wereldwijde bekendheid toen de gelijknamige film de belangrijkste Oscar won. Een 'Child Of Deaf Adults' groeit op in een gezin met specifieke uitdagingen voor zowel de ouders als het kind. Verwachtingen, aanpassingen, mogelijkheden en toekomstdromen zien er anders uit dan in een doorsnee gezin.
De ingetogen Spaanse film Sorda ('doof') draait ook om een (toekomstig) gezin waarin doofheid een rol speelt. Hij stemt tot nadenken over relaties en onderlinge genegenheid tussen partners en bloedverwanten waar je in eerste instantie niet zo bij stil staat. Net als CODA laat de film een interessante dynamiek zien en raakt hij emotioneel, ook zonder ervaring met doofheid in de omgeving.
Ángela en Héctor verwachten een kindje, maar weten niet of de baby doof ter wereld zal komen. Door genetische factoren in Ángela's familie is de kans vijftig procent. Ángela is doof, maar leidt met haar horende partner een harmonieus bestaan, waarin zij beiden volwaardig functioneren en communiceren. Héctor is vloeiend in gebarentaal en wijst anderen erop dat hij geen tolk is, maar dat Ángela kan liplezen. "Kijk háár maar aan!" zegt hij als woorden niet voor hem, maar zijn partner zijn bedoeld.
De zwangerschap verstoort het evenwicht. Het begint al met Ángela's moeder die vlak voor de blijde aankondiging opmerkt dat zij Héctor en Ángela geen kinderen nodig hebben. Wanneer Ángela vervolgens vertelt dat ze zwanger is, zien we meteen de zorgen in hun blik. De aanstaande opa en oma weten wat het is om een kind met doofheid op te voeden en bijbehorende obstakels te overwinnen. Bedrukt vraagt Ángela's moeder of ze al weten of de baby...
Die vraag is pas na de geboorte te beantwoorden. Sorda, gebaseerd op de gelijknamige korte film van de regisseur, toont subtiel hoe de verhoudingen binnen en buiten het gezin verschuiven door de komst van de baby. Ángela verzucht: "Alles is moeilijker." Haar gezichtspunt verandert door de nieuwe situatie: oude zekerheden brokkelen af en er ontstaan scheidslijnen waar eerder alles harmonieus door elkaar liep.
Elke ouder worstelt met onzekerheden, maar doofheid brengt extra obstakels met zich mee: het verandert de manier van communiceren en beleven ingrijpend. Sommige problemen zijn vooral praktisch, zoals het zoeken naar de juiste babyfoon (met duidelijke visuele signalen). Andere zijn veel complexer: hoe leer je een jong kind gebarentaal en stimuleer je het te gebruiken? Ook voor Ángela opent een nieuwe wereld.
Sorda toont deze problematiek zonder oordeel of pasklare oplossingen. De film is geen handleiding, maar een subtiele studie van de gezinssituatie en het innerlijke leven van Ángela. De geloofwaardige vertolkingen van Álvaro Cervantes en vooral Miriam Garlo maken de dramatiek voelbaar. Bekende filmische trucs, zoals het dempen van geluid om het perspectief van een dove te ervaren, voelen daardoor niet goedkoop, maar functioneel en emotioneel. Sorda doet voor dove moeders wat CODA deed voor CODA's.
