Jarenlang regeerden de Britten over volkse feelgoodfilms: vaak waargebeurde, licht aangedikte verhalen over mensen uit de arbeidersklasse die ternauwernood het hoofd boven water houden, tot een ingeving tegen alle verwachtingen in tot succes leidt. Denk aan The Full Monty of het recentere Bank of Dave. Ook in Amerika bestaan zulke verhalen, al kiest Hollywood doorgaans voor een gladdere benadering. Song Sung Blue vormt daarop een uitzondering en sluit dichter aan bij de Britse traditie.
Het eerste kwartier vinkt alle kenmerken meteen af: arbeidersmilieu, financiële onzekerheid en een onverwacht lucratief idee. Maar dit keer zonder Hollywoodglamour. De sterren zijn niet opgedirkt tot mooiere versies van de mensen die ze spelen en de setting is verre van idyllisch.
Het verhaal speelt zich in het Milwaukee van de jaren negentig, waar het echtpaar Mike en Claire onder de naam Lightening & Thunder optreedt met covers van Neil Diamond. Deze zanger is in de VS altijd bijzonder populair geweest, maar dat hun tribute-act zo'n succes zou worden, hadden ze niet voorzien. Maar het geluk is van korte duur wanneer het lot andere plannen heeft.
Song Sung Blue ontleent zijn titel niet alleen aan een nummer van Neil Diamond, maar ook aan een documentaire uit 2008 over deze mensen die gratis te bekijken is op YouTube. Regisseur Craig Brewer (Coming 2 America, Black Snake Moan) besloot er een gedramatiseerde speelfilm van te maken. Een beetje zoals The Polka King maar dan geen komedie.
Opmerkelijk is dat het meest ongeloofwaardige moment daadwerkelijk heeft plaatsgevonden, terwijl ogenschijnlijk plausibele elementen zijn verzonnen. De grootste vertekening schuilt echter in de karakterisering van de hoofdpersonages. In de documentaire zijn Mike en Claire beduidend minder sympathiek dan hoe Hugh Jackman en Kate Hudson ze neerzetten. Hetzelfde geldt voor hun gezinsleden.
Voor Claire is die aanpassing begrijpelijk. In het echt is ze een wat ordinaire dame met discutabele opvoedmethodes. Mike is in werkelijkheid juist complexer en interessanter dan Jackmans vertolking. Terloops vermeldt de film dat Mike tijdens de Vietnamoorlog door Vietcongtunnels moest kruipen om te controleren of er nog vijanden in leven waren. Wie de echte Mike ziet, herkent onmiddellijk een zwaar getraumatiseerde man die niet helemaal spoort. Zingen voor publiek fungeerde mogelijk als uitlaatklep of zelftherapie, maar die psychologische laag blijft in de film grotendeels onbenut.
Hoewel de werkelijkheid is aangepast voor dramatische doeleinden, blijft de noodzaak van deze verfilming onduidelijk. Als lokale anekdote voor inwoners van Milwaukee is het verhaal intrigerend, maar daarbuiten verliest het aan urgentie, zeker gezien het bestaan van de documentaire. Ook Brewers intentie blijft diffuus. Het gaat niet om Mikes oorlogstrauma, evenmin over roem of artistieke expressie, dus wat is de kern van het verhaal? Wat resteert is een algemeen sentiment van 'ieder huisje heeft zijn kruisje', een boodschap die krachtiger en scherper is verbeeld.
Niet dat het verhaal koud laat. De hoofdacteurs spelen hun rollen met charme, waarbij Hudson vocaal overtuigt en de echte Claire hierin zelfs overtreft. Het eerste deel is aangenaam om te volgen, met name wanneer de totstandkoming van hun 'Neil Diamond experience' centraal staat. Technisch is de film kundig gemaakt, maar geen visueel hoogstandje. Lange tijd is het best plezierig om naar wat liedjes van Diamond te luisteren.
Maar uiteindelijk zijn het er te veel. Waar een film als Bohemian Rhapsody expliciet draait om de muziek van Queen, is Song Sung Blue geen biografie van Neil Diamond, maar toch domineert zijn oeuvre steeds nadrukkelijker het slot. Een groots opgezet concert, dat in werkelijkheid nooit in die vorm heeft plaatsgevonden, fungeert als finale. Aardig voor fans, minder bevredigend voor wie verlangt naar een afgerond verhaal dat zich in beeld en dialoog ontwikkelt, in plaats van te blijven hangen in nostalgische melodieën.
Wat een rauw portret had kunnen zijn van een getraumatiseerde veteraan, is uiteindelijk een feel-not-so-goodfilm geworden over een arbeidersklassegezin in voor- en tegenspoed, overgoten met liedjes van Neil Diamond. Op de muzikale overdaad in het slot na blijft de film onderhoudend. Maar wie na afloop werkelijk iets nieuws wil begrijpen over Lightening & Thunder, zal zich niet wezenlijk verrijkt voelen.
