Silent Souls
Recensie

Silent Souls (2010)

Aan de oppervlakte lijken de personages emotieloos, maar langzaam ontstaat er een fraai drama over rouw en liefde.

in Recensies
Leestijd: 2 min 11 sec
Regie: Aleksei Fedorchenko | Cast: Igor Sergeev (Aist), Yuriy Tsurilo (Miron), Yuliya Aug (Tanya), e.a. | Speelduur: 98 minuten | Jaar: 2010

Bij de primitieve crematie van zijn vrouw draait Miron zich kort weg van collega Aist. Heel even zien we de pijn en kwelling in zijn gezicht. Het is een van de zeldzame momenten in Silent Souls waarin emotie zichtbaar wordt. Het hakt erin.

Na het vroege overlijden van Mirons vrouw Tanya, wordt Aist door de weduwnaar gevraagd om hem te helpen bij de uitvaart. Aist, medewerker van de papierfabriek die Miron runt, stemt koel en bedaard in. Het duo maakt een lange rit om terug te gaan naar de plek waar Miron en Tanya ooit op huwelijksreis waren. De uitvaart moet vervolgens volbracht worden volgens de regels van de Merya-stam.

De Russische (Oud-Finse) stam, zo legt hoofdpersoon Aist uit in een voice-over, is praktisch uitgestorven. Een kleine groep mensen probeert de tradities op een haast emotieloze manier in stand te houden. Ze lijken van alle passie te zijn ontdaan, zo legt hij uit. Die schijn wordt al snel gewekt.

Geheel volgens de gebruiken wassen de twee mannen Tanya’s lichaam en vervoeren haar naar de plek waar haar leven met Miron van start ging. Het gaat zonder aarzeling, gêne of tegensputteren. Aist helpt schijnbaar ongestoord mee. Maar je weet dat dit nooit echt zo gemakkelijk kan zijn.

Het in Venetië bekroonde camerawerk, met lange shots in beeldschone kadreringen, benadrukt de stilte, leegte en verlatenheid van de kleine regio in West-Centraal Rusland. Silent Souls wordt een haast steriele ervaring, maar schijn bedriegt. Achter de kille en uitdrukkingsloze gezichten van de twee hoofdpersonages schuilen diepgewortelde drama’s die ze al lange tijd met zich meedragen.

Silent Souls zit vol met symboliek. Zelfs het verhaal over de Merya-cultuur is deels verzonnen. De film gaat over rouwverwerking en het feit dat het verlies van een geliefde nooit volledig overgaat. De nare afstandelijkheid waarmee de film begint, toont hoe mensen genadeloos - en tevergeefs - het verleden achter zich proberen te laten. De tijd heelt niet alle wonden.

Regisseur Fedorchenko laat dat niet alleen naar voren komen in het verhaal, waarin met flashbacks steeds meer van het drama duidelijk wordt, maar gebruikt ook andere middelen om de boodschap over te brengen. In de zeldzame emotionele momenten draait hij het geluid weg, om het vervolgens weer open te knallen in de volgende scène. Een klap in het gezicht voor de kijker, die zo net als de hoofdpersonages gedwongen wordt om zijn emoties weer weg te drukken. Juist dat roept gevoelens op. Niet ondanks, maar dankzij de afstandelijkheid wordt Silent Souls een effectief en herkenbaar drama.