Un Monde
Recensie

Un Monde (2021)

Een solide debuutfilm met wat veel losse eindjes.

in Recensies
Leestijd: 3 min 34 sec
Regie: Laura Wandel | Scenario: Laura Wandel | Cast: Maya Vanderbeque (Nora), Günter Duret (Abel), Karim Leklou (Finnigan), Laura Verlinden (Agnes), e.a. | Speelduur: 82 minuten | Jaar: 2021

Wie is bekend met de films van de gebroeders Dardenne? Het regieduo van onder andere Le Fils en Le Gamin au Vélo heeft regisseuse Laura Wandel duidelijk geïnspireerd bij het maken van haar debuut Un Monde. Met dien verschil dat de Dardennes een zo objectief mogelijk beeld proberen te schetsen van de personages en hun ervaringen, terwijl Wandel meer geïnteresseerd is in het vastleggen hoe iemand een bepaalde levensfase ervaart.

Un Monde volgt de zevenjarige Nora, die voor het eerst naar de basisschool gaat. Met tranen in haar ogen klampt ze zich vast aan broer Abel. Ze wil hem niet laten gaan. Tijdens de eerste pauze zoekt ze Abel meteen op, wat resulteert in een ruzie tussen Abel en zijn vrienden. Het gevolg is dat Abel het slachtoffer wordt van pesten. Vervolgens moet Nora machteloos toekijken hoe haar broer steeds dieper in de put belandt, zonder dat ze kan ingrijpen.

Meteen opvallend is de visuele presentatie. Nora staat in elk shot centraal, terwijl de achtergrond helemaal uit focus is. Er is bijna geen betere vertoning van hoe een kind de wereld om zich heen ziet: alles draait om hem of haar en al het andere is achtergrondruis. Het schoolplein is een dynamische plek waar op de achtergrond doorlopend dingen gebeuren. Nora besteedt hier echter geen aandacht aan. In haar ogen is zij immers het centrum van deze wereld.

Een nieuwe omgeving kan eng zijn. Dat vindt Nora ook, maar al gauw vindt ze haar draai en maakt ze vrienden. De ontwikkeling die Nora doorgaat is terug te zien in de cinematografie. Hoe meer vrienden ze maakt, hoe meer ze ontdekt dat niet alles om haar draait en hoe meer de achtergrond zichtbaar wordt. Dat geldt ook voor het tegengestelde; wanneer Nora zich weer afzondert van haar vriendengroep, keert de onscherpe achtergrond weer terug.

Het verhaal heeft een sterke individualistische invalshoek, waar een klein conflict in iemands beperkte en persoonlijke wereld enorm wordt uitvergroot. Voor een coming-of-ageverhaal is dat ideaal. Het is nu eenmaal hoe kinderen de wereld ervaren, het leeuwendeel van de actie die ze meemaken vindt plaats op school. Kleinschalig voelt het conflict echter nooit aan, juíst omdat dit zo'n persoonlijk verhaal is.

Mede gelet op de titel lijkt Un Monde een reflectie van de huidige maatschappij te zijn. Op school is er een voortdurende machtsstrijd gaande tussen kinderen, waardoor ze groepen vormen om een veilige thuishaven te hebben. Gepeste kinderen kunnen alleen voorkomen dat ze gepest worden door zich aan te sluiten bij de pestkoppen en eenzame leerlingen kunnen alleen bescherming genieten als ze bij een groep horen.

Abel valt telkens net buiten de boot: hij past niet bij de jongens die hem pesten (en tevens een kop groter zijn), maar wordt ook niet geaccepteerd door Nora's vriendengroep. De machteloosheid die Nora hierdoor ervaart wordt effectief overgebracht.

Dat gevoel wordt versterkt doordat Nora binnen haar groep ook een doelwit van spot wordt wanneer haar broer aanwezig is. Nora wordt geconfronteerd met een lastig dilemma: blijft ze haar broer steunen of kiest ze eieren voor haar geld en zondert ze zich van hem af? Er wordt zelfs nog wat alledaagse politiek bij gehaald om de thematiek te ondersteunen, maar dat sluit niet helemaal goed aan op het verhaal.

De kwesties die de kinderen bespreken confronteren Nora met haar thuissituatie, maar daar wordt amper op ingegaan. Duidelijk is dat er iets mis is, maar wat precies blijft grotendeels open voor interpretatie. Misschien wel te veel, want het leidt af van het veel interessantere conflict dat zich direct voordoet, namelijk de relatie tussen Nora en haar broer. Un Monde is een korte film, dus het had zeker geen kwaad gekund om met wat extra speelduur een sterkere connectie te maken tussen Nora's school- en thuisleven.

Un Monde is op zijn sterkst wanneer hij ingaat op de innerlijke conflicten van Nora. De film is op zijn zwakst wanneer hij te veel politieke allegorieën presenteert. Laura Wandel neemt risico's met wat ze wel en niet laat zien. Hoewel dat op sommige momenten de spanning verhoogt, leidt deze keuze tot veel losse eindjes die afbreuk doen aan het verhaal.