A Royal Affair
Recensie

A Royal Affair (2012)

Dit oerdegelijke Deense koningsdrama over een verboden verhouding aan het hof excelleert door de voortreffelijke vertolkingen. Het duurt wel even voor de boel op gang komt.

in Recensies
Leestijd: 3 min 24 sec
Regie: Nikolaj Arcel | Cast: Mikkel Boe Følsgaard (Christian VII), Alicia Vikander (Caroline Mathilde), Mads Mikkelsen (Johann Friedrich Struensee), e.a. | Speelduur: 137 minuten | Jaar: 2012

De achttiende-eeuwse koning Christian VII kwam aan de macht toen hij amper zeventien jaar oud was. Hij regeerde een dikke veertig jaar over het Deense en Noorse grondgebied. De vorst had een gammel psychisch gestel dat grensde aan schizofrenie. Dit beeld wordt bevestigd in het vorstendrama A Royal Affair dat in het thuisland de nodige discussies veroorzaakte. De kinderlijke, opstandige aard van Christian was slechts deel van de aanleiding. De biopic van Nikolaj Arcel richt zich voornamelijk op de geheime verhouding tussen Christians vrouw Caroline Mathilde en hofarts Johann Friedrich Struensee die zelfs tot buitenechtelijke kroost leidde.

Caroline was prinses van Wales en vijftien jaar oud toen ze Deense woordjes moest stampen. Ze werd namelijk uitgehuwelijkt aan Christian en mocht haar koffers pakken om naar het Deense hof te verhuizen. Als we Arcel en zijn inspiratiebronnen (de boeken Prinsesse af Blodet van Bodil Steensen-Leth en Het Bezoek van de Lijfarts van Per Olov Enquist) mogen geloven, onderhielden Caroline en Christian een verstandshuwelijk. Het verstand is bij Christian echter ver te zoeken. Hun eerste contact en Carolines kennismaking met het hof doen sterk denken aan wat we in Sofia Coppola's licht anachronistische Marie-Antoinette-portret voorgeschoteld kregen.

De nieuwbakken koningin van Denemarken treft een rijk aan dat wat regels, mensenrechten en censuur betreft nog met één been in de middeleeuwen staat. Caroline probeert aanvankelijk nog wat van het opgedrongen huwelijk te maken, maar consumeert het uiteindelijk alleen nog maar om nageslacht te verwekken. Ze vindt de omgang met haar man steeds weerzinwekkender. Christian zuipt, gaat naar de hoeren en schroomt niet een grote bek op te zetten om zijn zin of mening in het kabinet door te drukken. Arcel, ooit verantwoordelijk voor het scenario van het eerste Zweedstalige Millennium-deel, pakt het allemaal bloedserieus aan. Er valt natuurlijk weinig te lachen, al past gedrag van de koning beter in het repertoire van de hofnar.

Er wordt best wat tijd uitgetrokken om het getroebleerde koningshuwelijk vorm te geven. Koning en koningin leven bewust langs elkaar heen en tolereren elkaar. De excessen in het gedrag van Christian vormen een merkwaardig contrast met de opgave van Caroline om te fungeren als koninklijke broedmachine. Het duurt dan ook een poos voor de Duitse dokter Struensee ten tonele wordt gevoerd. Koning Christian vindt Struensee uitermate interessant en laat zich gemakkelijk door zijn vrijgevochten ideeën beïnvloeden. Terwijl Struensee zijn medische invloed verlegt naar politieke invloed en Denemarken in een broodnodige Verlichting brengt, begint het hart van de koningin ook sneller voor de Duitser te kloppen.

Het vraagt wat moeite en uithoudingsvermogen om bij de les te blijven als alle ingrediënten van de affaire waar het om draait nog bij elkaar gebracht moeten worden. Dit is voor een groot deel te wijten aan Arcels keuze om de gebeurtenissen die leiden tot de verboden romance achter elkaar op te sommen, zonder al te veel emotionele kleuring. Dit mankement wordt gelukkig ruimschoots goedgemaakt als Struensee en Caroline elkaar gevonden hebben. Dat is ook het moment waarop de vergaande invloed van de arts langzaam vorm gaat krijgen en A Royal Affair wat stijl en thematiek betreft wat meer uitwaaiert. Er ontstaat dan een interessante mix van liefdesdrama, complexe politieke intriges en conflicten aan het hof.

Aan het acteerwerk van de Deense cast valt weinig af te dingen. Mads Mikkelsen excelleert in de rol van zelfverzekerde arts die een dubieuze dubbelrol speelt door zowel met de koning als de koningin te heulen. Het is echter geen opportunist, maar een vrijgevochten denker waar de Scandinaviërs flink aan moeten wennen. De invulling van alle andere hoofdpersonen is al net zo afgewogen, waardoor ze goede en slechte kanten in zich verenigen. A Royal Affair is gegoten in de vorm van een nodeloos melodramatische raamvertelling waarin Caroline terugkijkt op haar leven aan het hof en zich tot haar kinderen richt. Het is met de lange aanloop echter een klein smetje op een oerdegelijk koningsdrama met het voor de Denen kenmerkende solide acteerwerk.