Jane by Charlotte
Recensie

Jane by Charlotte (2021)

In een eigenzinnig regiedebuut portretteert Charlotte Gainsbourg haar moeder Jane Birkin op intieme en liefdevolle wijze.

in Recensies
Leestijd: 2 min 14 sec
Regie: Charlotte Gainsbourg | Scenario: Charlotte Gainsbourg | Cast: Jane Birkin, Charlotte Gainsbourg, e.a. | Speelduur: 88 minuten | Jaar: 2021

In haar eigenzinnige regiedebuut Jane by Charlotte portretteert actrice/zangeres Charlotte Gainsbourg haar moeder en sterartieste Jane Birkin op innemende wijze. Wars van roem blijft de documentaire achter de coulissen, waar ze openhartig met elkaar praten over diverse onderwerpen. Zo passeren het opvoeden van kinderen, eenzaamheid en slapeloosheid de revue. Gaandeweg ontstaat een volledig beeld van een veelbewogen leven, van de onstuimige vroegere jaren met verschillende echtgenoten (onder wie de excentrieke Serge Gainsbourg, Charlottes vader) tot het huidige teruggetrokken bestaan in Zuid-Frankrijk.

De conversaties voelen altijd spontaan, ook als de twee geënsceneerd in stoelen tegenover elkaar zitten. Maar vaker volgt Charlotte haar moeder lukraak, wanneer ze bijvoorbeeld toch met haar dochter Jo op bezoek is. De camera loopt altijd, ook als die nog afgesteld moet worden en Jane schuin ergens achter in beeld staat in afwachting. Daar blijft het niet bij qua portretkeuzes. Charlotte zet haar moeder ook op liefdevolle wijze voor het blok met fotoshoots waar het resultaat van voorbijschiet of met treffende archiefbeelden, waar Jane soms niet naar durft te kijken aangezien het herinnert aan een jong overleden dochter.

Dat spelen met en vrijuit praten over de immer aanwezige camera (inclusief scènes opgenomen met de telefoon) maken de film diep subjectief. Het ontwapent ook moeder en dochter om oprecht en begripvol hun relatie te versterken, met enkele ontroerende ontboezemingen als resultaat. De documentaire duikt meteen deze gesprekken in en doet geen moeite ze van context te voorzien. Die ontluikt gaandeweg. Charlottes eigengereide regie spreekt buiten het camerawerk om ook uit de variërende muzikale begeleiding, die niet alleen bestaat uit flarden van Janes lijflied maar ook uit moderne krakers die Janes voorkomen, bijvoorbeeld wanneer ze uitkijkt over het water, versterken.

Met haar eigenzinnige stijl stelt Charlotte zo alles in het werk om haar moeder beter te leren kennen. Zo drukt ze enerzijds sterk haar stempel op de film, anderzijds verliest ze haar onderwerp nimmer uit het oog. Dankzij de aanwezigheid van Jo komen drie generaties bijeen. Het bezegelt hoezeer iemands ontwikkeling verstrengeld raakt met hun ouders en kinderen. Hier uit zich dat in een krachtige maar melodramatische finale, waar Charlotte haar hart over haar onzekerheden en de sterfelijkheid van haar moeder uitstort in voice-over terwijl Jane door de wind en camera gevangen over het strand wandelt.

Zo diept Jane by Charlotte de thematiek rondom ouder, kind en sterfelijkheid uit voorbij de aantrekkingskracht van sterren, ook als de twee het door Charlotte onderhouden oude huis van Serge Gainsbourg bezoeken. Die verdieping is te danken aan het door treffende en eigenzinnige stilistische keuzes sterke persoonlijke karakter van de film.