Open Up To Me
Recensie

Open Up To Me (2013)

Een transgendervrouw komt door een domme zet oog in oog te staan met de liefde van haar leven. Intiem Fins drama met een paar plotmatige missers.

in Recensies
Leestijd: 3 min 42 sec
Regie: Simo Halinen | Cast: Leea Klemola (Maarit), Peter Franzén (Sami), Ria Kataja (Julia), Emmi Nivala (Pinja), Alex Anton (Teo), e.a. | Speelduur: 95 minuten | Jaar: 2014

De wereld is al lang niet meer zwart of wit en dat geldt zeker voor zoiets fundamenteels als iemands geslacht. Er zijn inmiddels al landen die hun inwoners bij het aanvragen van een paspoort een ander hokje dan man of vrouw laten aankruisen. Er zijn namelijk ook vormen van identiteit die zich niet zo makkelijk in een hokje laten stoppen. Dan gaat het niet alleen maar over mensen die van geslacht aan het veranderen zijn, maar ook om personen die zich bij geen van de twee geijkte geslachten thuis voelen, of simpelweg geen keuze willen of kunnen maken. Transgenders voelen zich vaak onbegrepen, er wordt hen allerlei psychische problemen rondom hun identiteit verweten, of hun situatie wordt meteen met seksualiteit geassocieerd. Om nog maar te zwijgen over de bekrompen zielen die menen een grapje te moeten maken van een bloedserieus onderwerp als genderidentiteit. Strikt genomen voelt de Finse Maarit in het drama Open Up To Me zich transgender, maar ze gaat voor de buitenwereld door het leven als vrouw.

Haar vroegere leven als man en profvoetballer heeft Maarit achter zich gelaten, maar de transitie heeft haar tol op elk denkbaar vlak geëist. De schoonmaakster voelde zich zo ongelukkig in het lichaam van een man dat ze haar loopbaan op het veld ervoor wilde opgeven. Een baan zoeken, het liefst als maatschappelijk werkster, is een behoorlijke klus dus Maarit heeft maar een job ver onder haar niveau aangenomen. Het ergste is nog wel dat door de geslachtsverandering het contact met Maarits dochter compleet verbroken is. Als de vrouw op een middag de praktijkruimte van een psycholoog schoon moet maken en door een noodgeval alleen in het pand overblijft, neemt Maarits leven een merkwaardige wending. Ze wordt voor een collega van haar opdrachtgeefster aangezien en raakt in gesprekstherapie met biologie- en sportleraar Sami. Het wil niet zo vlotten in Sami’s huwelijk met een ijskonijn van een echtgenote. Tussen Sami en Maarit ontstaat een hechte band, die alleen maar sterker lijkt te worden als de geslachtsverandering ter sprake komt.

Het zou zo de premisse van een romantische komedie kunnen zijn als Fins filmmaker Simo Halinen er niet zo’n serieuze toon aan mee had gegeven. Loeizware kost is het overigens niet, want de ernstige kwesties waar Maarit mee worstelt worden afgewisseld met luchtigere momenten van een intense verliefdheid. Al lijken de twee voormalige voetballers, die nog eens met elkaar op het veld blijken te hebben gestaan, op het oog compleet verschillend, ze hebben meer gemeen dan een buitenstaander mogelijkerwijs zou kunnen vermoeden. Prachtig is hoe juist de buitenwereld compleet wordt buitengesloten in de relatie die tussen Sami en Maarit opbloeit. Vooral als je bedenkt dat Maarit zich zo’n zorgen maakt om wat haar omgeving van haar denkt. Het zorgt ervoor dat de twee dolende zielen compleet in elkaar op kunnen gaan, maar hierdoor ook de blik op de realiteit en de problemen die hiermee verweven zijn, verliezen. Wat hen bindt is hun desolate bestaan. Sami zou alles moeten hebben wat zijn hartje begeert, zoals een mooie vrouw, een goede baan en een prettig uiterlijk, maar voelt zich juist binnen zijn huwelijk een gevangene. Dit stemt overeen met Maarits innerlijke gevangenschap in een vorig leven als man.

Hoe de zaken zullen verlopen tussen het stel is tamelijk obligaat. Incidenteel komt Halinen met een verrassende wending op de proppen, maar hij heeft naar het einde toe steeds meer dramatische verwikkelingen nodig om de aandacht van de kijker vast te houden. Dit gaat vooral opbreken als de personages snakken naar dramatische uitwerking in nieuwe situaties. Halinen kiest er dan voor om gebeurtenissen voor gevoelens te laten prevaleren. Vooral de thuissituatie van Sami eist dan te veel aandacht op, terwijl dit juist steeds meer naar de achtergrond was verdreven. Wat echter overeind blijft is het krachtige, intieme spel van hoofdrolspeelster Leea Klamola en haar stoere tegenspeler Peter Franzén (momenteel ook te zien naast Sean Penn in The Gunman). Helemaal een bevredigende emotionele verkenning is Open Up To Me echter niet. Ook al doet de titel anders vermoeden, de openheid geldt vooral voor het doorbreken van vaste patronen en het kiezen van een uitweg uit een uitzichtloos bestaan. Dat is allemaal tamelijk evident, maar de hoofdpersonen hadden nog wel wat meer hun gevoelens in de tegenwoordige tijd mogen openbaren.