Gerhard Richter Painting
Recensie

Gerhard Richter Painting (2011)

Een portret van Gerard Richter passend bij zijn schilderkunst.

in Recensies
Leestijd: 2 min 43 sec
Regie: Corinna Belz | Cast: Gerhard Richter (zichzelf), Norbert Arns (zichzelf), Hubert Becker (zichzelf), Sabina Moritz-Richter (zichzelf), Marian Goodman (zichzelf) | Speelduur: 97 minuten | Jaar: 2011

Deze documentaire biedt een blik in de studio van de introverte kunstenaar Gerhard Richter. De Duitse kunstenaar is een van ‘s werelds bestverkopende en nog levende schilders. Hij maakt voornamelijk abstracte kunst. In 2007 werkte hij al mee aan Gerhard Richter’s Window, een korte film van Corinna Belz. Nu is er eindelijk een langere opvolger.

Gerhard Richter Painting toont niet alleen de kunstenaar aan het werk, maar bevat ook archiefbeelden. Wie de schilder niet kent, krijgt hierdoor toch een breed plaatje voorgeschoteld. Al wordt niet altijd helemaal duidelijk wie de omringende personages nu zijn. Zo zien we een jonge vrouw van wie het vermoeden rijst dat ze zijn dochter is, mede doordat er ook een klein jochie rondrent in de studio. De schilder op leeftijd heeft echter een jong bloempje aan de haak weten te slaan als derde vrouw. Of het rondrennende kind een kleinkind, een zoon of überhaupt familie is, blijft in het midden.

Het meest interessant zijn daarom ook de momenten dat de kunstenaar live voor de camera aan het werk gaat. Zijn bijzondere techniek is een wonder om te mogen aanschouwen en komt uitvoerig in beeld. Hij laat schilderen echt als zware inspanning aanvoelen, zowel fysiek als mentaal. Steeds weer vult hij zijn doeken aan met nieuwe dikke lagen verf om vervolgens weer een deel eraf te schrapen. Zo ontstaan er aparte patronen en structuren. Corinna Belz heeft de spanning en twijfel dat het proces met zich meebrengt goed weten te vangen. Is het werk klaar zo, of mist er nog wat? Is Richter deze keer te ver gegaan en heeft hij wat al mooi was weer laten vervagen? Soms weet de schilder het zelf niet eens.

Richter geeft aan het werken voor de camera het moeilijkst te vinden. Hij is liever een beest op zichzelf en wil deze kant graag verborgen houden voor anderen. Richter vindt het om die reden ook spannend om uiteindelijk zijn doeken te laten zien. De schilder is bang dat aan de doeken te zien is dat hij als een beest tekeer is gegaan. Door de hele documentaire heen is het gevoel geweven dat de kunstenaar na al zijn successen nog steeds onzeker is over zijn kunnen.

De documentaire toont een introverte man met een ietwat trieste blik. Op jonge leeftijd nam hij afscheid van zijn ouders, niet wetende dat hij ze nooit meer zou zien. Als hij oude foto’s sorteert, vraagt hij zich af of hij ze niet allemaal weg moet gooien. Corinna Belz heeft scènes als deze zo weten neer te zetten dat ze meteen intrigeren zonder er een stempel op te drukken. Vragen blijven onbeantwoord, maar dat is niet storend. Het biedt de kijker de mogelijkheid zelf een invulling te geven aan het getoonde.

De film zit net zo in elkaar als de werken van Richter. Belz gooit er een laagje op door soms vragen te stellen, laat Richter voorzichtig wat afschrapen van de mysterie, om het vervolgens weer te besmeren met de volgende laag door verder te gaan. De invulling van het abstracte ligt vervolgens bij de kijker, die aan het eind alleen nog maar om meer wenst.