Armadillo
Recensie

Armadillo (2010)

Bijzonder gefilmde, intense documentaire over een groep Deense soldaten in Afghanistan.

in Recensies
Leestijd: 2 min 36 sec
Regie: Janus Metz Pedersen | Speelduur: 100 minuten | Jaar: 2010

De eerste documentaire die ooit geselecteerd werd voor de Semaine de la Critique-competitie in Cannes won in 2010 meteen de hoofdprijs. Het is niet moeilijk te zien waarom. Armadillo is een intense documentaire over een eenheid Deense soldaten in Afghanistan, maar ziet eruit als een speelfilm. Geen ‘talking heads’ maar slechts observatie van de jonge soldaten die dicht op de huid worden gezeten door de camera. Zelfs tijdens de gevechtssituaties waarin ook de cameraman duidelijk levensgevaar loopt. Als de officier commandeert dat iedereen zich moet laten vallen, duikt ook het beeld naar de grond terwijl de kogels hoorbaar langs vliegen.

Een nieuw soort hd-camera's, die uitgetest moesten worden onder de erbarmelijkste veldomstandigheden, werden gebruikt voor de film en dat levert zo nu en dan ontzettend mooie en verrassend scherpe beelden op. Zeker voor een handheld, digitaal geschoten documentaire. De kwaliteit van de beelden staat in sterk contrast met de gehanteerde 'vlieg op de muur'-stijl. Het is indrukwekkend hoeveel toegang de filmmakers tot de soldaten hadden. Meteen vanaf het begin, tijdens het feest met strippers en het emotionele afscheid van de familie, registreert de camera alles. Later zijn ook de door een granaat onthoofde Talibanstrijders goed te zien, hoewel sommige van dit soort beelden met een net even wat minder geavanceerde camera zijn opgenomen.

Gedurende hun hele dienstperiode van zes maanden worden de soldaten gevolgd. Eén ding wordt echter nooit helemaal duidelijk: waarom gaat een aantal van hen later dit jaar weer terug naar Afghanistan? Waarom wil je terug naar de plek waar je, in de verwarring die ontstaat wanneer iedereen een potentiële vijand is, een klein onschuldig meisje neerschoot waarbij het enige soelaas voor je schuldgevoel wordt geboden door de commandant die zegt dat dit wel vaker gebeurt? Waarom wil je terug naar de plaats waar je een boer vijftienhonderd dollar gaf ter compensatie voor het verlies van zijn vrouw, dochter, huis en dieren als gevolg van een door het leger afgevuurde raket? En waar je je verder regelmatig kapot verveelde en de tijd doorbracht met porno kijken? Gaat het allemaal om het kameraadschap?

Het gevoel dat je een verschil maakt kan het niet zijn, de soldaten praten zelf over hoe hopeloos de situatie is en hoe ze daar niet over nadenken. Is het de adrenaline na een succesvol verlopen gevechtsmissie? De manier waarop de soldaten high van de adrenaline vieren hoe bepaalde vijanden werden gedood zorgde in ieder geval voor flink wat controverse in Denemarken. Dat gebeurde ook door het algehele beeld dat de film van de oorlog in Afghanistan geeft: een verschrikkelijke strijd waarvan het doel en nut onduidelijk blijven. Zonder hulp van de lokale bevolking kan men eigenlijk maar weinig bereiken. En die bevolking wil niet helpen omdat de Taliban ze anders de keel doorsnijdt op het moment dat de soldaten even weg zijn. Het beeld van de oorlog dat Armadillo schept is misschien niet heel erg nieuw, maar zelden werd dit gebracht door een documentaire die zo dicht op de huid van de soldaten zit, hun ervaring zo nauwkeurig weergeeft en dat ook nog eens zo bijzonder filmt.