Préjudice
Recensie

Préjudice (2015)

Knap regiedebuut met gebrek aan context, maar toch genoeg diepgang.

in Recensies
Leestijd: 3 min 15 sec
Regie: Antoine Cuypers | Cast: Ariane Labed (Caroline), Nathalie Bayé (de moeder), Thomas Blanchard (Cédric), Éric Caravaca (Gaetan), Arno (Alain), e.a. | Speelduur: 105 minuten | Jaar: 2015

Iedereen maakt het weleens mee: een etentje met de familie dat zo compleet misloopt dat je spijt hebt dat je gegaan bent. De film Préjudice, het debuut van de Belgische regisseur Antoine Cuypers draait om zo’n samenzijn. Centraal staat Cédric, een tweeëndertigjarige man die nog altijd thuis woont. Hij houdt er wat vreemde en obsessieve hobby’s op na. Cédric is geobsedeerd met jodelmuziek en kan urenlang staren naar een gigantische poster van een bos. Hij wil per se naar de plek waar het beeld gemaakt is en gelooft dat hij daarom naar Oostenrijk moet.

Er is echter een belangrijke factor die hem daarvan weerhoudt. Cédric heeft naar het schijnt een sociale gedragsstoornis, wat pijnlijk duidelijk wordt als zijn ouders op verzoek van dochter Caroline een barbecue organiseren. Hun dochter heeft groot nieuws, wat de zorgvuldig opgebouwde balans in het gezin flink kan verstoren. Caroline blijkt zwanger te zijn, waar iedereen enthousiast op reageert. Op Cédric na, want die snapt niet wat er zo leuk aan is. Hij zorgt ervoor dat de feestelijke sfeer omslaat naar een combinatie van ongemak, woede en irritatie.

Niemand weet hoe hij met Cédrics gedrag om moet gaan en dat leidt tot interessante situaties. Zo is er Gaetan, een aangetrouwd familielid dat bij vlagen moet lachen om Cédric en daarmee diens onaangepaste gedrag stimuleert en op boze blikken kan rekenen. Anderzijds is er Cédrics vader die het gedrag ergens wel begrijpt, maar er niet meer op in gaat. Hij is vermoeid. Hoe interessant deze situaties ook zijn, vervelend is het ontbreken van een heldere context rond het gedrag van Cédric en de pogingen die ondernomen zijn om hem te helpen.

Het scheppen van verwarring zal wellicht de bedoeling zijn geweest van Cuypers, maar het schiet enigszins zijn doel voorbij en leidt tot lichte irritatie. Je wilt graag weten wat er precies aan de hand is, maar de helderheid blijft uit. Dat daardoor het gevaar van vooroordelen op de loer ligt, is waarschijnlijk precies het punt dat Cuypers wil maken, getuige de filmtitel.

Tegen het einde van de film, tijdens een aangrijpende scène waarin Cédric met geweld naar bed wordt gebracht, wordt erop gezinspeeld dat zijn stoornis ook te maken heeft met hoe iedereen met hem omgaat. Is hij wel echt ziek? Waarschijnlijk wel, maar misschien ook niet. Ook hierin komen die vooroordelen weer terug. Die verwarring had eenvoudig opgelost kunnen worden als regisseur Cuypers ook maar één personage een zinnetje had laten uitspreken over de oorsprong van Cédrics problemen.

Het is een vervelend gebrek aan dit speelfilmdebuut van regisseur Cuypers, dat de hele tijd aan de oppervlakte blijft sluimeren. Daar staan gelukkig bijzondere acteerprestaties tegenover. Het is bijzonder knap hoe acteur Thomas Blanchard een luchtige scène binnen luttele seconden weet om te vormen in iets ongemakkelijks. Nathalie Bayé speelt een sterke rol als moeder die haar zoon liefheeft, maar het tegelijk compleet met hem gehad heeft. Het is vooral aan hun spel te danken dat je tijdens dit psychologische drama aan jezelf gaat twijfelen. Aan wiens kant sta je? Die van Cédric, met wie je snel medelijden krijgt? Of die van zijn moeder, die ergens wel een punt heeft met haar woede.

Préjudice is een film van extremen. Iedereen speelt een eigen rol en er sluimeren veel problemen binnen het gezin. Naast Cédric, zijn zus en zijn moeder is er ook nog de vermoeide vader Alain, die zijn zoon ergens wel gelijk geeft, maar het niet op wil nemen tegen zijn dominante echtgenote. Het ensemble speelt sterk, maar het debuut mist de nodige context om écht helder te zijn. Verder is het wel een interessante reflectie op de moeilijke relaties binnen een gezin.