God's Own Country
Recensie

God's Own Country (2017)

Verpletterend debuut over een ontroerende romance tussen twee jonge boeren in de afgelegen heuvels van Noord-Engeland.

in Recensies
Leestijd: 3 min 35 sec
Regie: Francis Lee | Cast: Josh O'Connor (Johnny), Alec Secareanu (Gheorghe), Ian Hart (Martin), Gemma Jones (Deirdre), Patsy Ferran (Robyn), e.a. | Speelduur: 104 minuten | Jaar: 2017

Een oude stenen boerderij in de heuvels van het Noord-Engelse platteland, het grijs van de muren nauwelijks te onderscheiden van het grijs van de nacht. De mist die om het huis hangt lijkt het erf nog meer te isoleren van de rest van de wereld dan het landschap al doet. Wanneer de schemer langzaam inzet, knipt een eerste lamp aan. Dan het geluid van hevig overgeven. Een bleke jongensrug hangt hortend en stotend boven de gedateerde toiletpot. Als verdwaasd laat de knul zich tegen de badrand zakken. Amper uitgekotst, of wat volgt is het vermanend schreeuwen van oma, voor- en achternaam. Welkom in de wereld van Johnny Saxby.

Zijn oma vit op hem, zijn invalide vader gromt over werk dat nog niet gedaan is. Zijn moeder is al zo lang geleden vertrokken dat John zich haar nog nauwelijks kan herinneren. Sinds zijn vaders beroerte komt de zorg voor de weinig rendabele familieboerderij geheel op de schouders van de twintiger. Om aan de dagelijkse werkelijkheid te ontsnappen, vlucht John in overmatig drankgebruik en anonieme seks met jongens in zijn veewagen. Als pa een Roemeense seizoenarbeider zo gek heeft weten te krijgen John te helpen bij het lammeren van hun schapen, geeft deze aanvankelijk op de vreemdeling af zoals er altijd op hem wordt afgedaan. Bot, kil en alsof de ander meer een last is dan een zegen. Zichzelf beschermen door emotionele afstomping is het enige wat John ooit geleerd heeft te doen. Maar Gheorghe brengt hem van zijn stuk, meer dan hij ooit zou durven toegeven. "Het is hier mooi, maar eenzaam," spreekt die laatste hardop uit. In die leegte kun je jezelf lang wijsmaken, dat die leegte je niets doet. Met de komst van Gheorghe lijkt de schoonheid van het werk op het land - en dus van zijn leven -, dat John als een vloek was gaan zien, langzaam terug te keren.

De vergelijking met arthousehit Brokeback Mountain (2005) van Ang Lee dient zich aan; een heimelijk opbloeiende mannenliefde in een wereld die homofoob en wars is van het tonen van welk gevoel dan ook. Dat weidse landschap, dat een idee van vrijheid suggereert, maar in werkelijkheid een gevangenis is. Maar God's Own Country is de betere film. De Britse rolprent is meer een karakterstudie zoals het Vlaamse Rundskop met Matthias Schoenaerts uit 2011. Johnny is als diens Jacky; een gebroken einzelgänger die het moet zien te rooien te midden van zijn vee, in een wereld die ook daarbuiten beestachtig is. Een man in wie opgekropte pijn en frustratie omslaat in woede en zelfdestructie, wat elke vorm van normaal menselijk contact in de weg staat. Terwijl die zucht naar liefde en intimiteit er natuurlijk wel blijkt te zijn.

Net als Rundskop van Michaël Roskam is God's Own Country een zelfgeschreven film die zich afspeelt in de rurale geboortestreek. Regisseur-scenarist Francis Lee groeide zelf op in de afgelegen heuvels van West-Yorkshire, waar zijn familie nog altijd op het platteland woont en werkt. Dat gegeven voedt de authenticiteit van zijn debuut.

In plaats van uit te leggen, laat Lee zien. De kloof tussen dat ruwe en ruige en de hang naar geborgenheid en liefde zit 'm niet enkel in de setting en de plot, maar ook in de mise-en-scène. De soundtrack is opvallend. Alles maakt herrie: de koude hekken, de quad waarmee John rondcrost op het land, het drinken en dus ook het kotsen dat maar doorgaat, het gejammer en geklaag van zijn familie, de hoeven van de beesten die de wagen ingeduwd worden, de klep die vervolgens achter het vee wordt dichtgegooid. Alles is vuil, grijs en groezelig. De geslotenheid en eenzaamheid van dit leven vangt God's Own Country in verstilde, naturalistische close-ups van het sobere boerenbestaan: een druppelende buitenkraan, een bleekroze geplukte kip op het armoedige aanrecht, maar ook Johns hand die liefdevol door de vacht van zijn koeien krioelt. Alsof ze in hetzelfde schuitje zitten, de beesten en hij.

God's Own Country is een krachtige, zintuiglijke film met prachtig spel. Vooral Josh O'Connor (Florence Foster Jenkins) is verpletterend als de gekwelde en verbitterde John die langzaamaan van zichzelf en zijn leven leert te houden. Een film die meer en meer betovert.