Les Misérables
Recensie

Les Misérables (2020)

Explosieve en rauwe film over de botsing tussen agenten en jongeren in de banlieue van Parijs.

in Recensies
Leestijd: 2 min 57 sec
Regie: Ladj Ly | Scenario: Ladj Ly, Giordano Gederlini en Alexis Manenti | Cast: Damien Bonnard (Brigadier Stéphane Ruiz), Alexis Manenti (Chris), Djebril Zonga (Gwada), Steve Tientcheu (La Maire), e.a. | Speelduur: 105 minuten | Jaar: 2019

Victor Hugo schreef: "er zijn geen slechte planten, geen slechte mensen, alleen slechte kwekers." Deze woorden lijken de inspiratie voor Ladj Ly's Les Misérables. Verwacht geen verfilming van het boek van Victor Hugo of een musicalversie met een zingende Russell Crowe. Ladj Ly laat zien hoe onvrede en armoede anderhalve eeuw nadat Victor Hugo zijn fameuze boek schreef nog steeds tot explosieve situaties kunnen leiden.

De film speelt zich af in Montfermeil, een uitzichtloze voorstad van Parijs die bekend staat om zijn geweld, maar ook als locatie uit de bekende roman van Victor Hugo. Agent Stéphane Ruiz heeft zijn eerste werkdag bij de anticriminaliteitsbrigade in Montfermeil. Stéphane wordt ingewerkt door Chris en Gwada, twee doorgewinterde agenten die de wijk maar al te goed kennen. Ze gaan gekleed in een bijna militaire uitrusting, alsof ze op oorlogspad gaan. Al snel blijkt dat Chris en Gwada hun werk in de wijk ook zien als een vorm van oorlog. Als de agenten slaags raken met een groep jongeren en dit gefilmd wordt door een drone, dreigt de hele wijk te ontploffen.

Ladj Ly is duidelijk geïnspireerd door het rauwe La Haine (1995), die als een van de eerste films de harde werkelijkheid in de Franse banlieues liet zien. Net als die klassieker beslaat Les Misérables ook een tijdsspanne van vierentwintig uur en zit hij vol met spanningen en verborgen onvrede die elk moment tot uitbarsting lijken te komen. Ly komt zelf uit Montfermeil en heeft de meeste dingen die te zien zijn van dichtbij meegemaakt. Zelfs het stelen van een leeuwenwelpje uit een circus blijkt gestoeld op een echte ervaring van een vriend van Ly.

Visueel is Les Misérables ongelofelijk sterk. Ly hanteert een bijna documentaire-achtige stijl van filmen. De schokkerige camera op de heftigere momenten laat het extra hard binnenkomen. De opening van de film is sensationeel. Een groep jongeren uit Montfermeil wordt gevolgd terwijl ze in een grote groep in de binnenstad van Parijs de finale van het WK voetbal kijken. De montage is snel, bijna fragmentarisch, net als het camerawerk. Tussen de massa's schreeuwende en juichende mensen zijn overal de kleuren van de Franse vlag te zien. Dit zorgt voor een adembenemende sequentie, met een serieuze ondertoon. Ladj Ly laat duidelijk zien dat deze jongeren met een migratieachtergrond Frans zijn, ondanks het feit dat er in Frankrijk een groeiend extreemrechts geluid is onder de leiding van Marine Le Pen, dat deze jongeren als tweederangsburgers beschouwt.

De explosieve openingssequentie wordt geëvenaard in het laatste half uur van de film. Dit is een ongekend spannende explosie van geweld en een eruptie van onvrede. Geen moment weet je tijdens deze sequentie wat de uitkomst van deze impasse zal worden. Uiteindelijk slaat het allemaal terug op de quote van Victor Hugo. Ladj Ly weigert toe te geven dat beide kanten van het geweld, de agenten en de jongeren, inherent slechte mensen zijn. Het gedrag van beide kanten wordt met veel nuance uitgelegd. Er zijn alleen slechte kwekers. In dit geval is dit de manier waarop er met deze buurt wordt omgegaan door de politiek. Door zwaarbewapende agenten met militaire uitrusting de straat op te sturen stop je de geweldscyclus in dit soort buurten niet. Het rauwe Les Misérables mag met zijn spanning, explosiviteit, politieke geladenheid, fantastische cinematografie en geweldige montage gerust een meesterwerk genoemd worden.