Recensie

Berg (2021)

Meditatieve natuurdocumentaire biedt een esthetische en spirituele ervaring.

in Recensies
Leestijd: 1 min 35 sec
Regie: Joke Olthaar | Scenario: Joke Olthaar | Speelduur: 79 minuten | Jaar: 2021

Bergbeklimmers weten als geen ander dichtbij de sublieme schoonheid van de natuur te komen. Gebergten brengen een reëel gevaar met zich mee, maar de uitzichten die ze bieden zijn tegelijkertijd prachtig. Joke Olthaar brengt de esthetiek van de rotspartijen hypnotiserend in beeld. In zwart-wit komt een ongekende veelheid van de Sloveense berg Triglav voorbij.

Onweer, voorbijtrekkende schaduwen, zonsondergangen, berggeiten, sneeuw, Olthaar vangt alle verschillende elementen van het ecosysteem. Daarbij maakt ze nauwelijks gebruik van een soundtrack. Het grootste gedeelte bestaat enkel uit omgevingsgeluiden. Als er al muziek te horen is, is dit zeer minimalistisch. Aan het begin zijn drie verschillende stemmen te horen die vertellen over hun bijna spirituele ervaringen in de bergen.

Maar verwacht geen narratief in Berg, want de natuur is juist een plek waar verhalen losgelaten worden. Olthaar heeft zelf jarenlang door de Triglav getrokken om de ervaring van het gebergte zo goed mogelijk te vangen. Met de adembenemende beelden die ze heeft geschoten geeft ze de berg een veelvoud aan gezichten. Voor een groot deel bestaan de shots uit rotsen, maar Olthaar exposeert ze als verschillende schilderijen met allemaal een eigen leven.

Natuurlijk hangt er ook een duistere kant aan het bergbeklimmen. Er vallen nogal eens doden tijdens de risicovolle beklimmingen. Olthaar presenteert dit gevaar door middel van oude kleurbeelden, waarbij verschillende spectaculaire reddingsmissies te zien zijn. Deze stilistische breuk met de rest van de film benadrukt dat de schoonheid van het gebergte met een prijs komt.

Berg is een belevenis waaraan je jezelf moet overgeven. Te midden van de vele natuurdocumentaires met voice-overs en verhaallijnen lijkt het in eerste instantie misschien wat moeilijk om alleen maar beelden van bergen te bekijken. Al snel bekruipt je echter de schoonheid van dit project. Berg biedt een meditatie over natuur, de band van de mens met zijn milieu en de waarde van vrijwel ongerepte stukken aarde.