Recensie

Daughters of the Sun (2023)

Gitzwarte en prachtige documentaire over meisjes die hun levenslicht terugvinden.

in Recensies
Leestijd: 2 min 15 sec
Regie: Reber Dosky | Scenario: Reber Dosky | Cast: Hussein Osman, Faiza Kamal, Sarab Issa, Jamila Rasho, Ameera Rasho, Ekhlas Kuthr, Maqboola Bajoo, e.a. | Speelduur: 75 minuten | Jaar: 2023

Daughters of the Sun begint met duisternis. Een duisternis zo diepzwart dat je ogen maar lastig kunnen wennen. Het heeft een desoriënterend effect, deze absolute en totale donkerte. Dan, heel langzaam, wordt een groep jonge meisjes zichtbaar. Tieners. Onder leiding van theatermaker 'oom' Hussein, die met een lantaarn vooraan loopt, gidst hij de meisjes naar hun plek, waar zij hun verhalen vertellen. Geen vrolijke verhalen.

Ieder beschrijft hoe zij jaren geleden ontvoerd werden door IS en in de gruwelijkste omstandigheden moesten leven. Denk aan verkrachting. Marteling. Ze werden om het minste of geringste in elkaar geslagen, soms met permanente fysieke gevolgen. In de ogen van hun ontvoerders of 'meesters' waren deze meisjes niets meer dan vers maagdelijk vlees om op te kauwen en nadien uit te spugen.

Het is niet gemakkelijk om de trauma's op te rakelen. Maar het moet gebeuren. Hussein vergelijkt hun diepgaande pijn met het langdurig vasthouden van een glas water. Op den duur raakt de arm vermoeid en moet hij het glas loslaten. Dat glas water is de pijn. En die pijn moet een plek krijgen.

Reber Dosky, die de verhalen van zijn hoofdrolspeelsters op beeld zet, heeft gekozen voor een sobere aanpak. Geen animatie om de vertellingen tot leven te brengen of aanzwellende vioolmuziek om de emotie te benadrukken. De meisjes zelf lijken onaangeroerd als ze terugkeren naar de trauma's. Tot de pijn te veel wordt en het verdriet naar buiten sijpelt.

De aanpak maakt dat Daughters of the Sun op visueel gebied niet zo spannend wordt. Vergelijk het met een muziekstuk dat vijf kwartier dezelfde toon herhaalt en weinig variatie biedt. Het is Dosky ook niet te doen om flitsende montage en snelle beelden. Daughters of the Sun gaat om de meisjes. Hoe zij proberen om iedere dag weer op te staan. Te overleven.

Het lukt om de duisternis weg te jagen en het licht toe te laten. Maar het blijft een gevecht. Probeer maar eens te verwerken dat je hele familie is uitgemoord. Dat je eigenbeeld versplinterd is. Probeer maar eens overeind te komen als mannen zich zo vaak aan je hebben vergrepen dat je je nauwelijks nog mens voelt. Geen wonder dat één van de meisjes bang is in het donker en elk moment in huilen kan uitbarsten.

Daughters of the Sun is allesbehalve makkelijk om uit te zitten. Toch heeft Dosky een meesterstuk gemaakt. Hij dwingt het diepste respect af voor de kracht waarmee de meisjes hun demonen bevechten, weigeren om zich over te geven aan de donkerte en het licht in hun hart vinden.