Verhalen over gepassioneerde, eigenzinnige leraren zijn van alle tijden. Van To Sir, with Love uit de jaren zestig tot aan The Freedom Writers uit 2009: het uitgangspunt blijft vrijwel hetzelfde. De schooltijd is immers een universele ervaring, vol goede en slechte herinneringen. Velen droomden van een perfecte docent die je volledige potentieel aanboort, belangrijke levenslessen meegeeft en jarenlang blijft inspireren.
Hoewel het voor de meesten bij een droom blijft, bestaan zulke docenten wel degelijk. Een van hen was Antonio Benaiges, een Catalaanse leraar die vlak voor de Spaanse Burgeroorlog lesgaf in het katholieke dorpje Bañuelos de Bureba. Zijn kritische meningen werden hem echter fataal; hij werd geëxecuteerd door aanhangers van Francisco Franco, de dictator die Spanje van 1939 tot 1975 in een ijzeren greep hield.
Hoewel Benaiges in een klein dorp lesgaf, reikt zijn invloed in Spanje ver. De oprecht betrokken docent bracht de buitenwereld naar het klaslokaal, daagde de kinderen intellectueel en creatief uit en boorde hun volledige potentieel aan. Zijn nalatenschap leeft nog altijd voort in de Asociación Escuela Benaiges.
Het verhaal van Antonio Benaiges is diep geworteld in het bredere generatiegebonden trauma van de Spaanse Burgeroorlog. Veel mensen die deze periode hebben meegemaakt, spraken er niet of nauwelijks over. Tot op de dag van vandaag zijn nog veel nabestaanden op zoek naar verdwenen of vermoorde vrienden of verwanten.
Die zoektocht vormt het uitgangspunt van The Teacher Who Promised the Sea. Ariadna ontdekt dat haar grootvader Carlos ooit een verzoek heeft ingediend om meer te weten te komen over zijn geëxecuteerde vader. Wanneer Ariadna bericht krijgt dat er een nieuw massagraf is ontdekt, reist ze af naar Bañuelos de Bureba in de hoop om antwoorden te vinden.
Ter plekke ontmoet ze een voormalige klasgenoot van haar opa, die haar helpt zoeken. Deze verhaallijn wordt afgewisseld met die van Antonio Benaiges, die bijna negentig jaar eerder in hetzelfde dorp arriveerde en enorme impact maakte op zijn leerlingen met zijn idealistische onderwijspraktijk.
Hoewel beide verhalen interessant zijn, lopen ze niet altijd soepel in elkaar over. Behalve gedeelde locaties en personages is er geen directe aanleiding om heen en weer te springen. Ariadna krijgt het verhaal van Benaiges niet te horen zoals de kijker; het historische gedeelte is namelijk geen flashback. Daardoor komt vooral het verhaal van Ariadna minder sterk tot zijn recht. Gelukkig bouwen beide narratieven wel op naar een sterke climax.
Dat de fragmentatie weinig afbreuk doet aan de totale ervaring, is grotendeels te danken aan het prachtige acteerwerk van Enric Auquer, die Antonio speelt. Zijn sympathieke, open blik en aanstekelijk enthousiasme resoneren letterlijk en figuurlijk door de tijd. De manier waarop hij van leren een avontuur maakt, kleurt zelfs Ariadna's zoektocht, die transformeert van zwaar en deprimerend tot een meeslepende queeste.
Dit optimisme staat in scherp contrast met de harde realiteit. En wanneer de realiteit het klaslokaal van de gepassioneerde leraar binnendringt, valt het ideaalbeeld compleet in duigen. Helaas vertrouwt de film niet volledig op de kracht van de beelden en de emotionele radar van het publiek. De overdadige muziek benadrukt veel te veel wat we moeten voelen.
In een tijd van toenemende politieke spanningen is The Teacher Who Promised the Sea een waardevolle herinnering aan waar we voor moeten oppassen. Voor wie geïnteresseerd is in dit stukje Spaanse geschiedenis is The Teacher Who Promised the Sea een must-see. Wie nog weinig weet van deze periode, kan er veel van opsteken. De film is een solide crowdpleaser die de historische gruwel niet schuwt.
