in Recensies
Update:
Op een nacht rennen zeventien kinderen in een klein stadje hun huis uit om niet meer terug te keren. Niemand weet waarom. Meer dan die premisse (die op de poster te lezen staat) moet je eigenlijk niet weten voordat je het uitstekende Weapons gaat kijken.
Regisseur en scenarist Zach Cregger speelde zich in 2022 in de kijker bij de horrorfan met zijn solo-speelfilmdebuut Barbarian, ook zo'n film met een ijzersterk uitgangspunt waar je met zo min mogelijk voorkennis naartoe moest. Weapons is nóg ambitieuzer. Cregger vertelde in interviews vooral geïnspireerd te zijn door Paul Thomas Andersons Magnolia. Inderdaad: dit is een horrormozaïek.
De zeventien verdwenen kinderen zaten allemaal in de klas bij juf Justine Gandy, die daarom door de ouders verdacht wordt en haar baan kwijtraakt. De enige uit haar klas die over is gebleven is de zwijgzame Alex. Justine zou graag met hem praten, maar schoolhoofd Marcus verbiedt dat. Nu heel het stadje haar met de nek aankijkt, zoekt ze contact met een oude vriend, politieagent Paul.
Justine lijkt dichter bij de oplossing van het raadsel te komen, en dan... schakelen we over naar Archer, vader van een van de verdwenen kinderen, en zien we de afgelopen paar dagen vanuit zijn perspectief. Zo springt de film nog een aantal keer terug in de tijd om telkens een ander personage centraal te stellen. Het is een riskante vertelstijl om zo vaak van hoofdpersoon te wisselen, maar Cregger vertrouwt erop dat het mysterie - waar zijn die kinderen - ons bij de les houdt, terwijl we geleidelijk ook het stadje beter leren kennen.
Cregger houdt zijn kaarten lang tegen de borst. In de eerste helft van de film stapelt hij de vreemde gebeurtenissen op elkaar. Wanneer komt er nou eens een antwoord? Heb geduld, dat antwoord komt. Is alles wat we gezien hebben uiteindelijk relevant? Niet helemaal: de scène met de jaloerse vrouw van vreemdganger Paul is plotmatig niet noodzakelijk. Maar juist met dat soort momenten geeft Cregger zijn wereld kleur en geloofwaardigheid.
Minder gerechtvaardigd zijn de nachtmerriescènes, het soort cliché dat Cregger in de rest van de film vermijdt. Dat we naar een droom kijken is al duidelijk voordat Justine ontwaakt (en natuurlijk schiet ze recht overeind, zoals het filmpersonages betaamt). Die nachtmerries zijn er alleen maar om een horrormoment in te lassen wanneer het verhaal daar nog niet om vraagt. Het is Cregger vergeven, want ze leveren wel een paar van de engste momenten in de film op.
Cregger was voor Barbarian vooral bekend als komiek (onder meer met zijn sketchgroep The Whitest Kids U'Know) en heeft veel ervaring met improvisatietheater. Ook zijn films lijken soms een geïmproviseerde sketch. Barbarian en Weapons zijn losser, vrijer en daarmee verrassender dan gebruikelijk in het genre. En veel geestiger: de humor komt nu eens niet uit metagrapjes of ironisch-laconieke opmerkingen van personages, zoals in veel horrorfilms van de afgelopen jaren. Cregger weet hoe hij een grap natuurlijk kan laten voortvloeien uit een angstaanjagende situatie, zonder de horror ook maar een moment te ondergraven.
Zijn scenario's schrijft Cregger zonder vooropgezet plan. Hij heeft zijn premisse en gaat van start, nieuwsgierig waar het pad hem naartoe zal leiden. Diezelfde werkwijze heeft Stephen King, en er zijn meer gelijkenissen tussen zijn werk en Weapons: de situering in een typisch Amerikaans klein stadje, de inkijkjes in het herkenbare leven van de bevolking, de centrale rol voor kinderen, het alcoholisme van een van de personages, het zou allemaal uit de koker van King kunnen komen. Maar waar die zijn verhalen zelden tot een bevredigend slot weet te brengen, lukt Cregger dat met Weapons wél. Wanneer de puzzelstukjes op hun plek vallen wordt duidelijk: dit is behalve een heerlijk onvoorspelbare, ook een uiterst elegante horrorfilm.
