Spike Lee is ongetwijfeld een topregisseur met een aantal belangrijke films op zijn palmares. Maar hij kan maar beter remakes of nieuwe versies van klassiekers vermijden. Lees remake van Park Chan-Wooks Old Boy was geen draak, maar het origineel verbeteren kon hij zeker niet. Nu heeft hij het geprobeerd met High and Low, de beroemde thriller van Akira Kurosawa. Lee geeft er een persoonlijke draai aan, maar behield toch de basis. Daarom blijf je tijdens het bekijken van Highest 2 Lowest altijd aan het origineel denken en dat is toch wel interessanter dan wat Lee heeft bedacht.
Het voornaamste idee, een dilemma dat even eenvoudig als geniaal is, komt uit King's Ransom, een pulpromannetje van Ed McBain (Evan Hunter): de rijke King krijgt te horen dat zijn zoon ontvoerd werd. Het losgeld dat hij moet betalen, zal hem zonder twijfel bankroet maken. King heeft echter geen keuze. Later krijgt hij te horen dat zijn zoon terug is. Blijkt dat de ontvoerder zich vergist heeft en de zoon van Kings chauffeur heeft gekidnapt. Toch blijven de eisen dezelfde. Maar nu staat King niet te springen om voor een ander kind een faillissement te riskeren.
Bij Kurosawa was King een schoenenmagnaat, bij Lee is hij de eigenaar van een monumentaal platenlabel. Die aanpassing biedt Spike de mogelijkheid om iets te vertellen over zwarte muziek met een ziel - legendarische muziek van Aretha Franklin, John Coltrane, Herbie Hancock, James Brown e.a. - die onder druk staat van AI, commercialiteit en moderne hip-hop zonder gevoel. King hoopt de kwaliteit van zijn catalogus veilig te stellen door een leverage buyout (hefboomfinanciering). Maar door het losgeld te betalen, kan hij zijn historisch en cultureel onschatbaar bezit verliezen.
Die filosofische overpeinzing over zwarte muziek staat nogal los van het dilemma dat Ed McBain bedacht heeft, en laat dat nu de bestaansreden van de film zijn. Highest 2 Lowest is trouwens op zijn best wanneer dat dilemma vanuit de context van klasse, ras en religie wordt bekeken. Als blijkt dat de zoon van de chauffeur gekidnapt is, gaat de tycoon twijfelen of hij wel 'moet' betalen. Die twijfel wordt nog scherper gesteld wanneer onthuld wordt dat de chauffeur een verleden heeft én zich tot moslim bekeerde. Reden genoeg voor een politieman om hem te verdenken van de ontvoering.
Vreemd genoeg doet Spike Lee daar verder niets mee. Na een uur gepraat wordt overgeschakeld naar een stevige actiesequentie en een degelijke finale. Best leuk, maar wie de Kurosawa-film gezien heeft, had toch verwacht dat Spike dat dilemma verder ging uitspitten. Blijkbaar zag hij meer mogelijkheden in zijn visie op zwarte muziek en enkele onderhoudende actiescènes. De vraag is dan waarom hij per se dat verhaal van Ed McBain wilde gebruiken, tenzij uit commerciële en prestige-overwegingen. Een herwerking van een Kurosawa klinkt immers gewichtiger in de oren van een cinefiel publiek.
Highest 2 Lowest is geen prul, maar binnen het oeuvre van Spike Lee kan je deze brave thriller geen hoogvlieger noemen. De prent bevat wel genoeg knappe dingen om naar uit te kijken: knappe fotografie van Matthew Libatique, geweldige vertolkingen van Denzel Washington en vooral Jeffrey Wright en een centrale actiescène die zeer entertainend en origineel is. Maar het eerste uur evolueert bijzonder traag en is enorm voorspelbaar, je blijft op je honger zitten wat het centrale dilemma betreft en sommige nevenpersonages hebben amper persoonlijkheid - de vrouw van King loopt er zomaar bij en heeft geen enkele functie.
Misschien moet Christopher Nolan eens een poging wagen om dit verhaal te hervertellen. Want er zitten veel meer mogelijkheden in. Bijvoorbeeld, wat als King weigert te betalen? Hoe kan hij dat motiveren? Zal hij dan met zijn geweten kunnen leven? Welke gevolgen heeft dat voor de relatie met zijn chauffeur? En hoe zou de ontvoerder reageren? Laat hij zien dat hij een geweten heeft? Of niet? Hoe zou de finale er dan uitzien? Spike Lee eindigt zijn film met een sentimentele auditie van iemand met een engelenstem. Wat een soft slot voor wat een hartverscheurend drama had kunnen geweest zijn.
Highest 2 Lowest is te zien bij Apple TV+.
