Tina
Recensie

Tina (2021)

Krachtige docu over Tina Turner, haar misbruikverleden, en haar veerkracht en wederopstanding in haar latere leven.

in Recensies
Leestijd: 3 min 53 sec
Regie: Daniel Lindsay & T.J. Martin | Scenario: Daniel Lindsay & T.J. Martin | Cast: Tina Turner, Ike Turner, Erwin Bach, Angela Bassett, e.a. | Speelduur: 118 minuten | Jaar: 2021

Het levensverhaal van Tina Turner is bijzonder en bijzonder tragisch. Achter haar succes in de jaren zestig en zeventig schuilde een leven vol angst, geweld en misbruik door haar man en muzikale partner Ike Turner. Alle eerdere keren dat haar verhaal werd verteld (telkens door mannen) lag de focus vooral op die pijnlijke periode. De documentaire Tina probeert dat enigszins recht te zetten door ook veel aandacht te besteden aan haar leven en carrière na haar scheiding. Daarbij worden de media en mensen ervan beschuldigd telkens weer dat verleden op te rakelen, met traumatische gevolgen voor Tina Turner zelf. Maar doet deze documentaire uiteindelijk niet exact hetzelfde?

Anna Mae Bullock wordt in 1939 geboren, als de jongste van drie zussen. Als ze elf jaar oud is, verlaat haar moeder het gezin en vlucht weg voor het misbruik van haar man. Bullock voelde zich altijd ongewild door haar moeder. In 1957 ontmoet ze Ike Turner en zijn band de Kings of Rhythm. In 1960 wordt ze de leadzangeres van de band en doopt Ike haar om tot Tina Turner. Dan beginnen ze ook hun persoonlijke relatie, die al snel gekenmerkt wordt door zijn geweld en haar angst. Ondertussen hebben ze met 'A Fool in Love' hun eerste hit.

In de zestien jaar daarna herhaalt dit patroon zich, met hits als 'I Idolize You', 'It's Gonna Work Out Fine' en hun grootste succes: 'Proud Mary'. Ondertussen slaat, verkracht en mishandelt Ike zijn vrouw, terwijl hun vier kinderen dit moeten aanhoren en zien. Een dieptepunt is de succesvolle single 'River Deep, Mountain High', die Tina opneemt met producent Phil Spector zonder Ikes input. Dat zorgt voor onderlinge spanning, en dan wordt het nummer ook nog eens geen succes in de VS maar wel in Europa.

In 1976 kan Tina het niet meer aan en scheidt van Ike, persoonlijk en professioneel. Hij mag alle rechten en royalties en het verdiende geld houden, maar zij behoudt haar artiestennaam en bouwt daarmee een nieuwe carrière op. Met vallen en opstaan, totdat ze in de jaren tachtig doorbreekt als soloartiest met hits als 'What's Love Got To Do With It', 'We Don't Need Another Hero (Thunderdome)' en '(Simply) The Best'.

Het is een inspirerend verhaal, hoe Tina Turner jarenlang misbruik en geweld uiteindelijk overwon en zichzelf opnieuw uitvond als succesvolle rockster. Maar hoe ze ook haar best doet om zich op haar nieuwe leven en carrière te focussen, elke keer weer wordt haar verleden met Ike opgerakeld. Eerst door een uitgebreid interview in People Magazine door Carl Arrington, dan door de biografie I, Tina: My Life Story door Kurt Loder in samenwerking met haarzelf, en dan door de film What's Love Got to Do with It van Brian Gibson. En nu weer door Daniel Linsday en T.J. Martin met hun documentaire Tina. Ook hierin is weer te zien hoe de pers haar telkens naar Ike vraagt, bijvoorbeeld als ze bij een praatprogramma is om Mad Max Beyond Thunderdome te promoten.

Filmliefhebbers die benieuwd zijn waarom ze na haar goede acteerprestatie in die wereldwijd succesvolle film slechts jaren later in één andere film speelde, hebben overigens weinig aan Tina: de film en de zeer succesvolle titelsong zijn slechts een voetnoot in het segment over hoe de pers haar behandelt. Dit kenmerkt Tina toch enigszins: ondanks alle muzikale optredens door de film heen, die stuk voor stuk zeer indrukwekkend zijn, draait de docu toch nog veel om haar relatie met Ike Turner en de nasleep daarvan. Die balans had toch iets meer mogen doorslaan richting de muziek en de concerten.

Natuurlijk is haar levensverhaal onlosmakelijk met hem en zijn geweld verbonden. Maar nadat een psycholoog uitlegt hoe traumatisch het voor haar moet zijn om telkens weer dat verleden op te rakelen, en dat vergelijkt met oorlogstrauma's, vraag je je toch af waarom de filmmakers zich daar dan toch ook voor de helft van hun film op focussen.

Ook vraag je je misschien af waarom Tina Turner meewerkte aan deze docu, maar dat is iets makkelijker te verklaren: bijna alle audio en video over het verleden met Ike is archiefmateriaal, de nieuwe interviews in en rondom haar Zwitserse landgoed gaan vooral over de periode daarna. Daarbij besteedt Tina veel meer aandacht aan haar leven en carrière van de afgelopen veertig jaar, waardoor dit ook veel meer dan eerdere biografieën een verhaal is over veerkracht, overleven en uiteindelijk zelfs ware liefde.

Tina is sinds 1 juli te zien in de bioscoop en sinds 12 juli bij diverse streamingdiensten, waaronder Pathé Thuis.