Omar
Recensie

Omar (2013)

De regisseur van het bejubelde Paradise Now komt opnieuw met een pakkend drama over Palestijnse vrijheidsstrijders.

in Recensies
Leestijd: 2 min 14 sec
Regie: Hany Abu-Assad | Cast: Adam Bakri (Omar), Iyad Hoorani (Tarek), Samer Bisharat (Amjad), Leem Lubany (Nadia), e.a. | Speelduur: 96 minuten | Jaar: 2013

Hij mag dan al in 1980 naar Nederland zijn verhuisd, uit zijn films blijkt dat Hany Abu-Assads wortels nog altijd diep in Palestina liggen. Het leverde hem een Oscarnominatie en een Golden Globe op voor Paradise Now, een meeslepend drama over twee jeugdvrienden die worden opgeleid tot zelfmoordterrorist. Zijn nieuwste film Omar vertoont gelijkenissen met dat succes, waardoor het over kan komen als een herhaling van zetten. Maar toch maakt ook dit drama, dat op het filmfestival van Cannes de speciale juryprijs kreeg binnen de Un Certain Regard-selectie, indruk als vertelling over hoe vriendschappen en liefdes in Israël worden verscheurd door de muur.

De titelpersoon klimt met regelmaat over de metershoge omheining om zijn geheime liefde aan de andere kant te kunnen zien. Een mooie visuele metafoor voor de complicaties in die relatie, hoewel hij niet puur voor de film is verzonnen; illegale en riskante klauterpartijen maken deel uit van het dagelijks leven, liet Abu-Assad weten in zijn regiestatement. Hij mengt zo actuele problemen met een liefdesdrama. En met een politieke thriller.

Het plot van de film komt namelijk op gang wanneer Omar met zijn jeugdvrienden een aanslag pleegt op een Israëlische militair. Omar was niet degene die de trekker overhaalde, maar wordt wel gepakt en door de autoriteiten gechanteerd. Als hij nog vrij wil komen, moet hij de man erbij lappen die de misdaad wel op zijn geweten heeft: een van zijn beste vrienden én de broer van zijn geheime vriendin.

Omar stemt in, maar of dat ook betekent dat hij precies gaat doen wat hem werd verteld, is de vraag. De onderlinge spanningen binnen zijn vriendengroep stijgen zodra hij direct na zijn vrijlating vertelt hoe de vork in de steel steekt. Zijn ze bestand tegen de druk die steeds verder wordt opgevoerd? Wat is sterker; vriendschap en liefde, of de muur die ertussen staat?

Abu-Assad laat met Omar opnieuw op overtuigende wijze de menselijke kant van terrorisme zien. Ditmaal draait het niet om de weg richting de geweldsdaad van de vrijheidsstrijders, maar om de nasleep waarin hun levens steeds meer ontregeld raken. Het zijn normale jongens die zich met zaken hebben bemoeid die groter zijn dan ze van tevoren hadden kunnen overzien.

Hoewel de ontknoping van het drama enigszins gekunsteld aanvoelt, geeft het wel goed de uitzichtloze situatie in het land weer. Na Paradise Now laat de filmmaker wederom zien dat er binnen het decennialange conflict tussen Israël en Palestina geen winnaars zijn, en dat denken over grenzen alleen maar ellende lijkt op te leveren. Een deprimerende gedachte, maar het raakt wel.