Fill the Void
Recensie

Fill the Void (2012)

De voor- en nadelen van een maatschappij waarin ongetrouwde vrouwen als paria’s door het leven gaan.

in Recensies
Leestijd: 2 min 30 sec
Regie: Rama Burshtein | Cast: Hadas Yaron (Shira Mendelman), Irit Sheleg (Rivka Mendelman), Yiftach Klein (Yohai Mendelman), e.a. | Speelduur: 90 minuten | Jaar: 2012

Het instituut huwelijk is aan het verdwijnen in onze samenleving. Trouwen is niet langer het hoogst haalbare, het huwelijk uitstellen steeds normaler. Hoe anders is dat in het Israël van Fill the Void. Daar is alleen zijn iets om je voor te schamen. Getrouwde vrouwen bedekken hun haar. Vrijgezelle vrouwen ook als de hoop op een huwelijk kleiner wordt. Op die manier ben je op straat tenminste niet direct als alleenstaand te herkennen.

Fill the Void start als de streng orthodox-joodse Shira in de supermarkt een glimp probeert op te vangen van haar toekomstige echtgenoot. Ze heeft hem nog nooit gezien, maar is dolblij dat haar vrijgezelle bestaan bijna ten einde is. De verloving volgt spoedig, maar dan sterft Shira’s zus tijdens de bevalling van haar eerste kind. De baby overleeft de tragedie en de hele familie springt bij om weduwnaar Rivka in de opvoeding te ondersteunen. Het huwelijk van Shira wordt ondertussen op de lange baan geschoven. Als Rivka overweegt te hertrouwen in België komt Shira’s moeder met een voorstel om Rivka en zijn baby dicht bij huis te houden: Shira zou met Rivka kunnen trouwen.

Hoewel het orthodox-joodse geloof een zeer centrale plek inneemt, wil de film geen aanleiding zijn tot een religieuze discussie. Natuurlijk is het makkelijk voor ons westerlingen om neer te kijken op een systeem van voorgestelde huwelijkskandidaten, maar Fill the Void is er niet om ons munitie te geven zodat wij dat debat kunnen winnen. Het advies van ouders en druk van de omgeving weegt zwaar, maar niemand wordt gedwongen tot een huwelijk tegen zijn of haar zin. Fill the Void laat de tragiek zien van de gevolgen als een meisje niet populair blijkt op de huwelijksmarkt, maar tegelijkertijd is geen van de huwelijken in de film ongelukkig.

Fill the Void gaat dan ook niet zozeer over huwelijken in Israël en wat daar allemaal goed of fout aan is. De film gaat over de consequenties als huwelijken om verschillende redenen via de traditionele weg niet werken of door externe redenen mislopen. Fill the Void is geen aanklacht tegen het systeem van de orthodoxe joden, de film laat wel treffend zien dat het pijn kan doen als je tegen je wil en kunnen in buiten het gangbare systeem valt. En dat is een pijn die universeel is.

Het is markant dat debuterend regisseuse Rama Burshtein zelf ook diep religieus is. Haar films wil ze gebruiken om een stem te geven aan de orthodox-joodse gemeenschap die vaak niet gehoord wordt in het culturele veld. Burshtein doet dit niet door te preken. Wel gunt ze een oprecht en ongefilterd kijkje in een cultuur die zo vaak alleen van buitenaf wordt bekeken. Het is een cultuur die misschien veel van de westerse kan leren, maar andersom geldt zeker ook hetzelfde. Wederzijds respect en kennismaken via Fill the Void kan hierin een goede eerste stap zijn.